Το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο είναι πολύ πιο πυκνό και ώριμο πλέον, κάτι που αντανακλάται και στη θέση που έχει λάβει το 2025 η χώρα στις διεθνείς κατατάξεις Global Innovation Index και Startup Blink, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Γενικός Διευθυντής του ΙδΕΚ, Θεόδωρος Λουκαΐδης.
Σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Λουκαΐδης υπογράμμισε ότι η ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτόμων επιχειρήσεων συμβάλλει και στην προσπάθεια προσέλκυσης ταλέντων στην Κύπρο, κάτι που επιδιώκει η κυβέρνηση με το πρόγραμμα Minds in Cyprus, το οποίο πρόσφατα εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙδΕΚ σημείωσε ότι πλέον δημιουργείται ένα πολύ καλά διασυνδεδεμένο οικοσύστημα, που προσφέρει ευκαιρίες να μπορέσει κάποιος από την Κύπρο να τοποθετηθεί στον διεθνή χάρτη.
Αναφέρθηκε και στα εργαλεία που προσφέρει ειδικά για φοιτητές και όσους πρόσφατα αποφοίτησαν από πανεπιστήμια, ώστε να διασυνδεθούν με τον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας. Ενδεικτικά μίλησε για το Future Founder’s Academy, που θα προσφέρει καθοδήγηση και χρηματοδότηση σε όσους αποφοίτησαν έως και πριν τρία χρόνια, ενώ αναφέρθηκε και στο πρόγραμμα που «τρέχει» το ΙδΕΚ εδώ και τέσσερα χρόνια, προσφέροντας ευκαιρίες πρακτικής άσκησης τους καλοκαιρινούς μήνες.
Με αφορμή την ετήσια Ευρωπαϊκή Βραδιά του Ερευνητή στις 26 Σεπτεμβρίου στην Κρατική Έκθεση στη Λευκωσία, από τις 8:30 π.μ. μέχρι και τις 10:00 μ.μ., η οποία απευθύνεται στο ευρύ κοινό και ιδιαίτερα σε μαθητές και φοιτητές, ο κ. Λουκαΐδης σημείωσε ότι, σε ένα περιβάλλον στο οποίο καινοτόμες επιχειρήσεις δίνουν ευκαιρίες σε νέα ταλέντα να εργαστούν σε κάτι που έχουν σπουδάσει και αγαπήσει, η διοργάνωση αυτή είναι ακόμα μια ευκαιρία ενημέρωσης για τις ευκαιρίες που παρέχει το Ίδρυμα και όχι μόνο.
Στην κατηγορία “innovation leader” η Κύπρος
Κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη άνοδο της Κύπρου στην κατάταξη του Global Innovation Index, ο Γενικός Διευθυντής του ΙδΕΚ σημείωσε ότι είναι πάρα πολύ θετικό το ότι η Κύπρος κατατάσσεται πλέον στην 25η θέση, με άνοδο δύο θέσεων από πέρσι. «Είναι πλέον innovation leader παγκοσμίως και είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που γίνεται και από το κράτος, αλλά και από ολόκληρο το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας», εξήγησε.
«Μας εντάσσει πλέον σε μία κατηγορία που πρέπει να αξιοποιήσουμε, για να πετύχουμε ακόμα περισσότερο τους στόχους μας, που είναι να καταστεί η Κύπρος ένας κόμβος έρευνας και καινοτομίας στην περιοχή μας», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς στο που αποδίδεται η άνοδος αυτή, ο κ. Λουκαΐδης την απέδωσε στο «πολύ πιο πυκνό και πολύ πιο ώριμο οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας, με πανεπιστήμια, κέντρα αριστείας, ερευνητικά ιδρύματα, αλλά και πολύ περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς και επιχειρήσεις από πιο παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας, που τολμούν να καινοτομήσουν πλέον και έχουν ενισχύσει την εξωστρέφειά τους, που είναι κλειδί και για την ενίσχυση της οικονομίας και της ανθεκτικότητας της χώρας».
Επεσήμανε ότι «η επένδυση που γίνεται και από τους ιδιώτες και από το κράτος σε έρευνα και ανάπτυξη, έχει φέρει την ανοδική πορεία που καταγράφει η χώρα τα τελευταία χρόνια».
Αναφορικά με την κατάταξη της Κύπρου στη 40η θέση του Startup Blink τον περασμένο Μάιο, ο κ. Λουκαΐδης εξήγησε ότι είναι ένας δείκτης που μετρά τα εθνικά συστήματα καινοτομίας νεοφυών επιχειρήσεων και ότι και εκεί η Κύπρος ακολουθεί ανοδική πορεία. «Αυξάνεται ο αριθμός νεοφυών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, αυξάνεται η δυνατότητα αυτών των επιχειρήσεων να διαθέσουν προϊόντα και υπηρεσίες στις διεθνείς αγορές», εξήγησε.
«Πρέπει να αξιοποιήσουμε την πορεία αυτή για να πάμε ακόμα ψηλότερα σε αυτούς τους δείκτες, για να έχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε να έχουμε στην οικονομία και στην κοινωνία της χώρας», υπογράμμισε ο ίδιος.
Πέρα από τα κεφάλαια, αναγκαίο και το υποστηρικτικό περιβάλλον για καινοτομία και έρευνα
Ως πολύ σημαντική παράμετρο για την προώθηση των καινοτόμων επιχειρήσεων στην Κύπρο, ο κ. Λουκαΐδης ανέδειξε και το υποστηρικτικό περιβάλλον παροχής υπηρεσιών, που συμπληρώνει τη λειτουργία του οικοσυστήματος.
Σημείωσε, δε, ότι παράλληλα με τη διάθεση χρηματοδοτικών προγραμμάτων, το ΙδΕΚ μεριμνά και για την υποστήριξη και καθοδήγηση όσων εντάσσονται στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας, ανεξάρτητα από το εάν λαμβάνουν χρηματοδότηση από το Ίδρυμα ή όχι.
«Το Ίδρυμα διαθέτει μία πλούσια εργαλειοθήκη προγραμμάτων που καλύπτουν όλες τις ανάγκες ενός οικοσυστήματος, από τους ερευνητές και τις ερευνήτριες μέχρι τους επιχειρηματίες, είτε είναι σε νεοφυείς επιχειρήσεις, είτε είναι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια στην Κύπρο», εξήγησε.
Σημείωσε ότι το ΙδΕΚ παρέχει στήριξη και μέσα από χρηματοδοτικά προγράμματα, αλλά και με υποστηρικτικές υπηρεσίες που έρχονται να ενισχύσουν την αξία της χρηματοδότησης, ώστε ερευνητές και επιχειρηματίες να μπορέσουν να προστατεύσουν την διανοητική τους ιδιοκτησία, να μπορέσουν να διασυνδεθούν με άλλους φορείς τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο και να μπορέσουν να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των επενδύσεων που γίνονται και από το κράτος και από τους ίδιους τους επιχειρηματίες και από ιδιώτες επενδυτές.
Απαντώντας σε ερώτηση αν η χρηματοδότηση από μόνη της θα ήταν αρκετή για να προχωρήσει η έρευνα και η καινοτομία, ο κ. Λουκαΐδης είπε ότι είναι πολύ σημαντική η χρηματοδότηση, αλλά δεν είναι ο μόνος παράγοντας.
Εξήγησε ότι οι υποστηρικτικές και καθοδηγητικές υπηρεσίες, η δυνατότητα διασύνδεσης με επενδυτές, με παρόχους επαγγελματικών υπηρεσιών, όπως δικηγόρους και λογιστές, με επιταχυντές καινοτόμων επιχειρήσεων (accelerators) και με θερμοκοιτίδες (incubators), αλλά και το άνοιγμα για εξεύρεση συνεργατών στο εξωτερικό, είναι πολύ σημαντικές υπηρεσίες.
Πρόσθεσε ότι το ΙδΕΚ έχει δώσει έμφαση σε αυτές τα τελευταία χρόνια, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα το ζήτημα της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας, στο οποίο, όπως είπε, «μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα ως χώρα».
Ανέφερε, εξάλλου, ότι στο ΙδΕΚ υπάρχει κεντρικό γραφείο μεταφοράς γνώσης, που παρέχει δωρεάν τέτοιες συμβουλές και είναι ανοιχτό σε όλους. «Δεν χρειάζεται να έχει λάβει κάποιος χρηματοδότηση από το Ίδρυμα. Μπορεί να αποταθεί κοντά μας και να πάρει υποστηρικτικές υπηρεσίες, ακόμα και χωρίς να έχει χρηματοδότηση, για να πάρει πληροφορίες από εμπειρογνώμονες με τους οποίους συνεργάζεται το Ίδρυμα», σημείωσε.
Τον Οκτώβριο οι πρώτοι 20 νέοι απόφοιτοι για το Future Founder’s Academy
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Λουκαΐδης και σε ένα νέο πρόγραμμα, το πρώτο στο είδος του, όπως είπε, το οποίο θα δώσει 25.000 ευρώ χρηματοδότηση σε νέους φιλόδοξους και επίδοξους επιχειρηματίες.
Εξήγησε ότι αυτό αφορά άτομα που έχουν αποφοιτήσει έως εδώ και τρία χρόνια από το πανεπιστήμιο και, πέρα από τις 25.000 ευρώ, θα λάβουν και υπηρεσίες υποστήριξης, όπως εκπαιδευτικά σεμινάρια, καθοδήγηση, γνωριμία με επενδυτές.
«Έχουμε δει ότι η Κύπρος χρειάζεται ακόμα περισσότερα νέα ταλέντα, που θα τολμήσουν να πάρουν ρίσκα και είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε με ευκαιρίες», είπε ο Διευθυντής του ΙδΕΚ, προσθέτοντας ότι μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου θα έχουν επιλεγεί οι 20 που θα ενταχθούν για πρώτη φορά στο πρόγραμμα.
«Θα αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα του προγράμματος και ο σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε και τα επόμενα χρόνια», σημείωσε. «Όπως τα υπόλοιπα προγράμματα του Ιδρύματος, που τρέχουν με κάποια συχνότητα, πρόθεσή μας είναι και αυτό να μπορεί να επαναλαμβάνεται, γιατί η διοχέτευση νέου ταλέντου στον χώρο της καινοτομίας είναι πάρα πολύ σημαντική και για την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα και την Καινοτομία», πρόσθεσε.
Ακόμα, ανέφερε ότι στο πλαίσιο της διασύνδεσης των νέων με τον επιχειρηματικό κόσμο, το ΙδΕΚ Εδώ και τέσσερα χρόνια το Ίδρυμα τρέχει το πρόγραμμα Reception Innovation Internships. «Είναι ένα πρόγραμμα που θεωρούμε πάρα πολύ επιτυχημένο, γιατί δίνει την ευκαιρία σε φοιτητές και φοιτήτριες σε όλα τα έτη και πανεπιστήμια, είτε στην Κύπρο, είτε στο εξωτερικό, να εργαστούν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε καινοτόμες επιχειρήσεις στην Κύπρο», είπε ο κ. Λουκαΐδης.
Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση για το γεγονός ότι κάποιοι από όσους έχουν ακολουθήσει αυτό το πρόγραμμα πρακτικής άσκησης και έχουν ήδη χτίσει γέφυρες επικοινωνίας με τις επιχειρήσεις και έχουν εργοδοτηθεί μόνιμα σε αυτές.
«Δημιουργείται ένας ισχυρός πυρήνας, τόσο στην έρευνα όσο και στην καινοτομία, με επιχειρήσεις που σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους δίνουν ευκαιρίες σε νέα ταλέντα να εργαστούν σε κάτι που έχουν σπουδάσει και αγαπήσει και να έχουν μία σταδιοδρομία και από την Κύπρο», είπε ο Διευθυντής του ΙδΕΚ, επισημαίνοντας ότι «αυτές οι επιχειρήσεις είναι ταχείας ανάπτυξης, επομένως, όσο μεγαλώνουν, δημιουργούνται και ευκαιρίες περαιτέρω ανέλιξης και για το προσωπικό που βρίσκεται εκεί».
«Δημιουργούνται ευκαιρίες και για να επιστρέψει νέα γενιά πίσω στην Κύπρο»
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙδΕΚ σημείωσε ότι είναι μετρήσιμες οι θετικές προεκτάσεις της ανάπτυξης του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας για την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου, καθώς και ότι υπάρχουν και απτά παραδείγματα.
Αναφέρθηκε σε εταιρείες στον τομέα της βιοτεχνολογίας που έχουν καταφέρει, με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα, να προσελκύσουν ιδιωτικές επενδύσεις και από την Κύπρο και από το εξωτερικό και να δώσουν ευκαιρίες εργοδότησης σε εκατοντάδες νέους και νέες, άτομα τα οποία σπούδασαν σε τομείς όπως η βιοτεχνολογία, η βιολογία, η χημεία.
«Αυτό βοηθά και το κράτος να αντιμετωπίσει μία άλλη μεγάλη πρόκληση, αυτή της αναντιστοιχίας ανάμεσα σε αυτό που κάποιος έχει σπουδάσει κανείς και σε αυτό στο οποίο καταλήγει στην παραγωγική βάση», σημείωσε.
Μίλησε, ακόμα, για επιχειρήσεις που ξεκίνησαν με χρηματοδότηση 500.000 ευρώ στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης και έχουν καταφέρει σήμερα να έχουν πελάτες κολοσσούς όπως η Intel, να έχουν αντλήσει πέραν των 30-40 εκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αμερική, και παρά την διεθνή τους επέκταση, να εργοδοτούν το περισσότερο προσωπικό τους στην Κύπρο.
Ο κ. Λουκαΐδης υπογράμμισε ότι έτσι δημιουργούνται ευκαιρίες και για να επιστρέψει νέα γενιά πίσω στην Κύπρο, υπενθυμίζοντας και την πρωτοβουλία της κυπριακής κυβέρνησης, που εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το Minds in Cyprus.
«Θα σύστηνα σε όλους να ψάξουν τις ευκαιρίες που δημιουργούνται, είτε μέσα από τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος, είτε μέσα από τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος, είτε μέσα από τα υπόλοιπα κίνητρα που παρέχει το κράτος, όπως τα φορολογικά ή τα κίνητρα για επαναπατρισμό ταλέντου, για να επιστρέψουν και να δημιουργήσουν από την Κύπρο, γιατί πλέον υπάρχει ένα οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας που πραγματικά παράγει και φέρνει την αλλαγή στη χώρα», ανέφερε.
«Όσοι θέλουν να είναι στον τομέα τεχνολογιών αιχμής, να δημιουργήσουν νέα προϊόντα, ανατρεπτικά, τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν και να ταράξουν τις διεθνείς αγορές, έχουν πλέον πολύ περισσότερες ευκαιρίες από όσες είχαν στο παρελθόν», πρόσθεσε, απαντώντας σε ερώτηση για το αν είναι ισχυρό κίνητρο ο τομέας της έρευνας και καινοτομίας. Επεσήμανε ότι και με τη συμβολή του ΙδΕΚ δημιουργείται σήμερα ένα πολύ καλά διασυνδεδεμένο οικοσύστημα.
Παραμένει η πρόκληση της προσέλκυσης επενδύσεων
Με ποικίλα προγράμματα επιχειρεί το ΙδΕΚ να απαντήσει στην πρόκληση των περιορισμένων επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία, που παραμένει μία από τις σοβαρές αδυναμίες στον τομέα αυτό, όπως είπε ο κ. Λουκαΐδης.
Εξήγησε ότι, τα τελευταία τρία χρόνια, με τα προγράμματα Disrupt και Boost για μικτή χρηματοδότηση, κινητοποιήθηκαν περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις.
«Στο πρόγραμμα Disrupt έχουμε ενισχύσει επτά επιχειρήσεις με 1,5 εκατομμύριο την κάθε μία, αλλά αυτές έχουν κινητοποιήσει τουλάχιστον 1 εκατομμύριο από επενδυτικά ταμεία Venture Capital», είπε. Συνολικά, σημείωσε ότι 10,5 εκατομμύρια δημόσιας επένδυσης έχουν καταφέρει να αναμοχλεύσουν 12,5 εκατομμύρια επενδύσεις από επενδυτικά ταμεία.
«Βλέπουμε τις εταιρείες που έχουν λάβει τη χρηματοδότηση να προχωρούν ήδη και να έχουν μπει στις αγορές, να έχουν αυξήσει τον κύκλο εργασιών τους, να έχουν προσλάβει ακόμα περισσότερο προσωπικό», πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
Ανέφερε, εξάλλου, ότι με συνδυασμό δημόσιας και ιδιωτικής επένδυσης προχωρά και το πρόγραμμα STEP, για ενίσχυση της παραγωγής καινοτόμων προϊόντα από την Κύπρο, που να μπορούν να διατεθούν στις διεθνείς αγορές. Σημείωσε ως ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι υπήρχαν 14 προτάσεις για το πρόγραμμα αυτό.
«Τρέχουν οι αξιολογήσεις αυτή τη στιγμή και πιστευτούμε ότι μέχρι ο τέλος του χρόνου θα ανακοινώσουμε για τα αποτελέσματα για να ενισχυθούν τουλάχιστον πέντε από αυτές τις 14 επιχειρήσεις», ανέφερε ο κ. Λουκαΐδης.
Πέραν των 70 περιπτέρων στη Βραδιά του Ερευνητή
Κάλεσμα προς όλους να συμμετάσχουν στις 26 Σεπτέμβρη, στην 19η διοργάνωση της Ευρωπαϊκής Βραδιάς του Ερευνητή (European Researcher’s Night) απηύθυνε ο Γενικός Διευθυντής του ΙδΕΚ.
Σημείωσε ότι «είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία για το κοινό και ιδιαίτερα για τους μαθητές και τις μαθήτριες, τους οποίους θέλουμε να εμπνεύσουμε να ακολουθήσουν τον δρόμο της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας, να έρθουν και να γνωρίσουν από κοντά το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας, τα πανεπιστήμια μας, τα ερευνητικά ιδρύματα, τα κέντρα αριστείας, αλλά και καινοτόμες επιχειρήσεις, ακόμα και υπουργεία, τα οποία δραστηριοποιούνται και σε συνεργασία με το Ίδρυμα στο χώρο της έρευνας και καινοτομίας».
Η διοργάνωση τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, και πραγματοποιείται με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε πάνω από 400 πόλεις στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης, με δωρεάν είσοδο, θα υπάρχουν στην Κρατική Έκθεση στη Λευκωσία, από τις 8:30 π.μ. μέχρι και τις 10:00 μ.μ., θα υπάρχουν πέραν των 70 περιπτέρων και οι παρευρισκόμενοι θα μπορούν να συμμετάσχουν σε διαδραστικά πειράματα, διαγωνισμούς με βραβεία, ακόμη και διαγωνισμούς επικοινωνίας της επιστήμης, που εστιάζουν στο πως τα πολύπλοκα θέματα μπορούν να μεταφερθούν με απλό τρόπο στο ευρύ κοινό.
«Καλούμε όλους και όλες να έρθουν και να συμμετέχουν σε αυτήν την μεγάλη γιορτή της επιστήμης, της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της καινοτομίας και να γνωρίσουν από κοντά αυτούς που παράγουν το έργο που φέρνει τη χώρα εδώ που την έχει φέρει», κατέληξε ο κ. Λουκαΐδης.
