Συμφωνία επήλθε σήμερα για το θεσμικό πλαίσιο του ψηφιακού ευρώ, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ψηφιακού νομίσματος που στοχεύει να αντιμετωπίσει την κυριαρχία των αμερικανικών συστημάτων πληρωμών, όπως η Visa και η Mastercard.
Η απόφαση ελήφθη κατά την άτυπη συνάντηση του Eurogroup στην Κοπεγχάγη, με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ που ήταν παρούσα, τον Επίτροπο Οικονομικών, Βάλντις Ντομπρόβσκις, και τον Πρόεδρο του Eurogroup, Πάσκαλ Ντόναχιου, να υπογραμμίζουν πως «το ψηφιακό ευρώ δεν είναι απλώς ένα μέσο πληρωμής, αλλά και μια πολιτική δήλωση για την οικονομική κυριαρχία της Ευρώπης».
Η συμβιβαστική λύση που επιτεύχθηκε προβλέπει ότι, πριν η ΕΚΤ λάβει την τελική απόφαση για την έκδοση του ψηφιακού ευρώ, θα υπάρξει συζήτηση και έγκριση από το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (ECOFIN). Αυτό θεωρείται κρίσιμο βήμα για την αντίκρουση των ανησυχιών ότι το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις καταθέσεις στις τράπεζες, προκαλώντας μαζικές αναλήψεις. Παράλληλα, συμφωνήθηκε μια διαδικασία για τον καθορισμό του ανώτατου ορίου κράτησης ψηφιακού ευρώ ανά πολίτη, αν και οι λεπτομέρειες δεν ανακοινώθηκαν μετά το πέρας της συνεδρίασης.
«Επιτυγχάνουμε μια ισορροπία που σέβεται τις αρμοδιότητες κάθε θεσμού, της ΕΚΤ, της Επιτροπής και του Συμβουλίου» τόνισε ο Ντόναχιου, προσθέτοντας πως «αυτό αποδεικνύει την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε σε αυτό το κρίσιμο έργο».
Η πρωτοβουλία για το ψηφιακό ευρώ συζητείται εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα, με την ΕΚΤ να εκκινεί την πρωτοβουλία για το ψηφιακό ευρώ το 2021, με την Κομισιόν να έχει καταθέσει την πρόταση νόμου τον Ιούνιο του 2023, αλλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ να μην έχουν ακόμα ολοκληρώσει τις διαδικασίες έγκρισης.
Τώρα, ωστόσο, έρχεται στο προσκήνιο εν μέσω της ευρωπαϊκής προσπάθειας για μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, η άμυνα, με τα χρηματοπιστωτικά συστήματα να συμβάλλουν στο εγχείρημα.
Το Συμβούλιο στοχεύει να τελειώσει από πλευράς του έως το τέλος του 2025, ενώ η ΕΚΤ ελπίζει να έχει τον νόμο σε ισχύ έως τον Ιούνιο του 2026. Στη συνέχεια θα χρειαστούν δυόμισι έως τρία έτη για την υλοποίηση, δηλαδή, το ψηφιακό ευρώ δεν αναμένεται πριν το 2029.
Η επικεφαλής της ΕΚΤ υπενθύμισε πως «το ψηφιακό ευρώ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο πληρωμών, αλλά και μια πολιτική δήλωση για την κυριαρχία της Ευρώπης και την ικανότητά της να διαχειρίζεται πληρωμές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών, με ευρωπαϊκή υποδομή».
Τραπεζίτες και Ευρωβουλευτές, φοβούνται πως το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να επιτρέψει περισσότερη κρατική επιτήρηση στις συναλλαγές, ενώ υπάρχουν και ανησυχίες από τη μαζική μεταφορά καταθέσεων από τις τράπεζες στο ψηφιακό ευρώ. Η κ. Λαγκάρντ και ο κ. Ντόναχιου τόνισαν πως «η δημόσια εμπιστοσύνη είναι κρίσιμη» και γι’ αυτό η διαδικασία προχωρά με προσοχή.
Στη συνάντηση της Κοπεγχάγης, οι Υπουργοί ήταν 21 καθώς το Eurogroup υποδέχθηκε επίσης τη Βουλγαρία ως παρατηρητή, ενόψει της ένταξής της στην ζώνη του ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2026.
«Χαιρόμαστε που η Βουλγαρία προετοιμάζεται να γίνει πλήρες μέλος της ευρωζώνης», ανέφερε ο Ντόναχιου, ενώ συζητήθηκε και το πρόγραμμα εργασίας του Eurogroup έως τον Ιούνιο του 2026, το οποίο περιλαμβάνει προτεραιότητες όπως ο συντονισμός των προϋπολογισμών, η ένωση κεφαλαιαγορών και η ενίσχυση του ρόλου του ευρώ στην παγκόσμια οικονομία.
Στο Eurogroup και ECOFIN του Οκτωβρίου που λαμβάνει χώρα παραδοσιακά στο Λουξεμβούργο, αναμένεται να κυρωθούν οι αποφάσεις του άτυπου Eurogroup της Κοπεγχάγης, αλλά και να συνεχιστούν οι συζητήσεις για το ψηφιακό ευρώ, αλλά και για την οικονομική πολιτική της ΕΕ ενόψει του 2026.
