Στα 2 τρισ. η πρόταση της Κομισιόν για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ε.Ε.-Οι πέντε βασικοί τομείς δαπανών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη την πρότασή της για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2028-2034, η οποία ανέρχεται σε 2 τρισεκατομμύρια ευρώ (ή 1,26% του Ακαθάριστου Εθνικού εισοδήματος της ΕΕ κατά μέσο όρο την ίδια επταετία).  

Με την πρόταση της Επιτροπής ξεκινούν πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι οποίες αναμένεται ότι θα διαρκέσουν περίπου δύο χρόνια μέχρι την οριστικοποίηση του νέου ΠΔΠ.

Την πρόταση της Επιτροπής παρουσίασε η Πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία έκανε λόγο για μια «νέα εποχή» και για έναν προϋπολογισμό που «ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες της Ευρώπης» και ο οποίος «ενισχύει την ανεξαρτησία μας».

Η ίδια ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός αυτός είναι «μεγαλύτερος, πιο έξυπνος και πιο σαφής», σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, και βασίζεται στην ευελιξία και τη διαφάνεια. «Το πιο σημαντικό είναι ότι οι συνεισφορές των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ θα παραμείνουν σταθερές, καθώς προτείνουμε μια σταδιακή αλλαγή στους ιδίους πόρους της ΕΕ», τόνισε η Φον ντερ Λάιεν.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει πέντε βασικούς τομείς δαπανών.

Πρώτον, την επένδυση σε ανθρώπους, κράτη μέλη και περιφέρειες. Τα Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης με 865 δισεκατομμύρια ευρώ αποτελούν το θεμέλιο για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Στον πυρήνα τους παραμένουν η συνοχή και η γεωργία. Είναι οι κεντρικοί πυλώνες της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και των επενδύσεων στο ευρωπαϊκό μοντέλο. «Διασφαλίζουμε περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών και των αλιέων», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

Στον τομέα της Συνοχής, η Επιτροπή προτείνει τουλάχιστον 218 δισεκ. ευρώ, διασφαλίζοντας τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.

Επίσης, η Επιτροπή τριπλασιάζει τις επενδύσεις στη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων. «Τα σύνορα της Ευρώπης αποτελούν κοινή ευθύνη», τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει τριπλασιασμό του Ταμείου Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές. Το Erasmus+ αυξάνεται κατά 50%.  

Δεύτερον, προτείνεται η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Η Επιτροπή προτείνει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας με σχεδόν 410 δισεκατομμύρια ευρώ. «Είναι ζωτικής σημασίας να υποστηριχθούν οι στρατηγικές τεχνολογίες του αύριο», είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Αυτό το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας περιλαμβάνει διπλασιασμό του προγράμματος «Horizon Europe», του εμβληματικού για την καινοτομία.

Τρίτος πυλώνας είναι η οικοδόμηση μιας Ένωσης που προστατεύει. Η Επιτροπή προτείνει 131 δισεκατομμύρια ευρώ για το σκέλος Άμυνας και Διαστήματος στο πλαίσιο του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας. «Αυτό είναι 5 φορές μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα, γιατί η ασφάλεια αποτελεί κορυφαία ανησυχία για τους πολίτες και τις κυβερνήσεις», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.  

Τέταρτος πυλώνας είναι μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο. Η Επιτροπή προτείνει 200 δισ. ευρώ για το Παγκόσμιο Ευρωπαϊκό Μέσο. Πρόκειται για αύξηση 75% που αντιστοιχεί στις ευθύνες της ΕΕ απέναντι στον κόσμο. Αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, τις στρατηγικές συνεργασίες και τη Διεύρυνση της ΕΕ.

«Η Διεύρυνση είναι βασική προτεραιότητα και όχι απλώς ένας πολιτικός στόχος. Είναι μια στρατηγική επένδυση στη σταθερότητα και την ευημερία της Ευρώπης. Γι' αυτό ανοίγουμε ολόκληρη την εργαλειοθήκη της Παγκόσμιας Ευρώπης στις υποψήφιες χώρες - όχι μόνο τεχνική βοήθεια αλλά και υποστήριξη για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία, διπλασιάζοντας το μέσο για τη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία», προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάκαμψη και η πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ.

Πέμπτον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων, ύψους έως 400 δισεκ. ευρώ. Όπως είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής, «οι κρίσεις δεν αποτελούν πλέον την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Και έχουμε πάρει τα μαθήματά μας. Όταν συμβεί ένα μεγάλο σοκ, η ΕΕ θα είναι σε θέση να δράσει γρήγορα και με δύναμη».

Σημειώνεται ότι για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της επταετίας 2028-2034, η Επιτροπή προτείνει την αύξηση των ίδιων πόρων της ΕΕ με νέες πηγές εσόδων.

Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «θα πρέπει να αποπληρώσουμε τον κοινό μας δανεισμό για την ανάκαμψη και να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προτεραιότητές μας», αλλά και το πιο σημαντικό: «θέλουμε να διατηρήσουμε σταθερές τις εθνικές συνεισφορές».

Το τρέχον ΠΔΠ, της περιόδου 2021-2027, αντιπροσωπεύει περίπου 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ, πέρα από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 750 δισεκ. ευρώ.