Κεντρική Τράπεζα Κύπρου: Άνοδος στην καθαρή ζήτηση επιχειρηματικών δανείων πρώτη φορά από το 2021

Η καθαρή ζήτηση για επιχειρηματικά δάνεια στην Κύπρο κατέγραψε άνοδο για πρώτη φορά από το 2021, σύμφωνα με την Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα.

Την ίδια ώρα, σταθερά παρέμειναν τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Κύπρο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025. Τα κριτήρια για τις επιχειρήσεις διατηρήθηκαν στα ίδια αυστηρά επίπεδα για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, παρά τις προσδοκίες που είχαν εκφραστεί στην προηγούμενη έρευνα για πιθανή χαλάρωση.

Το ίδιο συνέβη και με τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, τα οποία παρέμειναν αμετάβλητα για πέμπτο συνεχόμενο τρίμηνο, παρά τις καθοδικές πιέσεις από τον αυξημένο ανταγωνισμό. Στα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά, τα κριτήρια επίσης διατηρήθηκαν σταθερά, αψηφώντας τις εκτιμήσεις για χαλάρωση.

Σύμφωνα με την έρευνα, όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν τα κριτήρια χορήγησης είχαν ουδέτερο αντίκτυπο, τόσο για επιχειρηματικά όσο και για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι τα κριτήρια θα παραμείνουν αμετάβλητα και κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025.

Αντίθετα, στους συνολικούς όρους και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων, καταγράφηκε περαιτέρω χαλάρωση. Για τα νέα επιχειρηματικά δάνεια, σημειώθηκε μείωση στα επιτόκια και στο περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια, αν και δεν υπήρξε μείωση στα περιθώρια για δάνεια υψηλότερου κινδύνου. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει την αντίληψη των τραπεζών για μειωμένο κίνδυνο, σε συνδυασμό με τις πιέσεις από τον ανταγωνισμό.

Στα νέα στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά, παρατηρήθηκε επίσης χαλάρωση των συνολικών όρων για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, με μείωση των επιτοκίων και των περιθωρίων για τα συνήθη δάνεια. Η εικόνα αυτή συνδέεται και εδώ με μειωμένη αντίληψη κινδύνου και με ανταγωνιστικές πιέσεις.

Αντίστοιχη τάση χαλάρωσης καταγράφηκε και στους όρους και προϋποθέσεις χορήγησης νέων καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 σημειώθηκε περαιτέρω μείωση στα επιτόκια, χωρίς όμως να υπάρξει νέα μείωση στα περιθώρια κέρδους των τραπεζών. Και αυτή η εξέλιξη αποδίδεται από τις τράπεζες στη μειωμένη εκτίμηση κινδύνου.

Αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση της καθαρής ζήτησης για δάνεια από επιχειρήσεις, για πρώτη φορά από το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Η αύξηση αυτή, που ήταν αναμενόμενη βάσει των προηγούμενων εκτιμήσεων των τραπεζών, αποδίδεται στο γενικό επίπεδο των επιτοκίων και στην ανάγκη χρηματοδότησης πάγιων επενδύσεων.

Η αύξηση της ζήτησης καταγράφηκε τόσο από μικρομεσαίες όσο και από μεγάλες επιχειρήσεις, με τις δεύτερες να παρουσιάζουν εντονότερη άνοδο.

Αντίθετα, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητη, καθώς η θετική επίδραση των χαμηλότερων επιτοκίων αντισταθμίστηκε από την αυξημένη χρήση δανεισμού από άλλα τραπεζικά ιδρύματα.

Η ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά συνέχισε να μειώνεται για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις των τραπεζών για αύξηση. Η μείωση αυτή οφείλεται στη μείωση των δαπανών για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και στην προτίμηση προς εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, όπως δάνεια από άλλες τράπεζες.

Σε ό,τι αφορά τις απορρίψεις αιτήσεων δανείων, η αναλογία απορρίψεων για επιχειρήσεις παρέμεινε σταθερή, ενώ για τα νοικοκυριά αυξήθηκε για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, τόσο στις αιτήσεις για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά δάνεια.

Για το δεύτερο τρίμηνο του 2025, οι τράπεζες προβλέπουν περαιτέρω αύξηση στη ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά, ενώ εκτιμάται ότι η ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια θα παραμείνει αμετάβλητη.

Όπως σημειώνεται, η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων διεξήχθη μεταξύ 10 και 25 Μαρτίου 2025 και αποτυπώνει τις εκτιμήσεις των τραπεζών που συμμετείχαν, χωρίς να αντικατοπτρίζει τις θέσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.