Μαθήματα από χρηματοοικονομικά λάθη που πληρώσαμε ακριβά...«Νόμιζα ότι έκανα μια έξυπνη επένδυση, αλλά έχασα τα πάντα»

Η επένδυση σε πολύπλοκα προϊόντα υψηλού ρίσκου και σε αμφίβολα σχέδια που υπόσχονται «γρήγορο πλουτισμό», η αμέλεια αποταμίευσης για έκτακτες ανάγκες και η λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων υπό πίεση ή συναισθηματική φόρτιση, ήταν μερικά από τα χρηματοοικονομικά λάθη που μοιράστηκαν συμπολίτες και συμπολίτισσές μας σε έρευνα που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της νέας εκστρατείας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) και του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου.

«Νόμιζα ότι έκανα μια έξυπνη επένδυση-αλλά έχασα τα πάντα». Ιστορίες σαν αυτή βρίσκονται στο επίκεντρο της εκστρατείας, η οποία στοχεύει στην ενημέρωση των πολιτών για χρηματοοικονομικά λάθη που μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες στη χρηματοοικονομική τους ευημερία και την ποιότητα της ζωής τους.

«Κάντε τα χρηματοοικονομικά λάθη του παρελθόντος, μαθήματα για το μέλλον»

Η έρευνα «Κάντε τα χρηματοοικονομικά λάθη του παρελθόντος, μαθήματα για το μέλλον», που ξεκίνησε το 2024 από την EKK και το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου, προσκάλεσε πολίτες να μοιραστούν λανθασμένες χρηματοοικονομικές επιλογές τους, με σκοπό να παρέχουν πολύτιμα διδάγματα σε άλλους, ιδιαίτερα στους νέους και τις νέες, ώστε να αποφύγουν παρόμοια λάθη και παγίδες.

Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν, μεταξύ άλλων, την παρορμητική λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων, τα επενδυτικά λάθη και τους κινδύνους που σχετίζονται με την αγορά χρηματοοικονομικών προϊόντων, πέραν των χρηματοοικονομικών δυνατοτήτων τους.

Οι ιστορίες αυτές ενσωματώθηκαν σε μια νέα εκστρατεία χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, μέσα από την οποία όσοι και όσες βίωσαν χρηματοοικονομικές απώλειες μοιράζονται τα διδάγματα που αποκόμισαν.

Ένας συμμετέχων παραδέχθηκε ότι, μετά τη λήψη ενός ακριβού στεγαστικού δανείου, έχασε το ακίνητό του λόγω κατάσχεσης, καθώς έμεινε χωρίς εργασία και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις. Άλλος, ο οποίος επένδυσε στο χρηματιστήριο σημαντικό μέρος των χρημάτων από την πώληση του σπιτιού του, είδε την επένδυσή του να χάνει το 90% της αξίας της.

Οι ιστορίες που συγκεντρώθηκαν παρουσιάζονται σήμερα ως μέρος της νέας εκστρατείας, με κάθε συμμετέχοντα/ουσα να αναλογίζεται τα διδάγματα που αποκόμισε από τις πικρές του/της εμπειρίες.

Ένας εξ αυτών, που είδε την αξία της επένδυσής του σε κρυπτονομίσματα να πέφτει, ανέφερε: «Αυτό που έμαθα από το περιστατικό είναι ότι θα έπρεπε να είχα κάνει έρευνα και να είχα λάβει τεκμηριωμένες αποφάσεις λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο ρίσκου. Η επένδυση χωρίς κατανόηση μοιάζει λίγο με τζόγο – ουσιαστικά αφήνεις το χρηματοοικονομικό σου μέλλον στην τύχη».

Η κ. Έλενα Καρκώτη, Λειτουργός Α' στην EKK και υπεύθυνη για την Χρηματοοικονομική Επιμόρφωση του κοινού, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και τους επαίνεσε για το θάρρος τους να μοιραστούν τις ιστορίες τους.

«Η μοναδικότητα αυτής της πρωτοβουλίας έγκειται στο γεγονός ότι "εκπαιδευτές" είναι πολίτες που έχουν μάθει από τα χρηματοοικονομικά τους λάθη. Είναι προσωπικές αυθεντικές εμπειρίες, οι οποίες ελπίζουμε ότι θα εισακουστούν από τους νέους γιατί τους παρέχουν πρακτικά, αληθινά παραδείγματα προς αποφυγή.»

Ο Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Ανδρέας Μιλιδώνης κτύπησε το καμπανάκι κινδύνου για τη νέα γενιά.

«Η πληροφόρηση της νέας γενιάς, ιδιαίτερα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι στρεβλή μιας και δημιουργούνται αυταπάτες γρήγορου πλουτισμού. Τα αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας ενισχύουν τη χρηματοοικονομική παιδεία, και ως επακόλουθο, την άμυνα των καταναλωτών απέναντι σε απάτες και αυταπάτες που τους αφορούν. Αυτές οι ιστορίες θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στους φοιτητές/ριες του Πανεπιστημίου Κύπρου αλλά και στους μαθητές/ριες των γυμνασίων.»

Η πρωτοβουλία «Κάντε τα χρηματοοικονομικά λάθη του παρελθόντος, μαθήματα για το μέλλον» συμπληρώνει άλλες δράσεις χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης της ΕΚΚ και του Πανεπιστημίου Κύπρου, που στοχεύουν στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ανθεκτικότητας των Κυπρίων πολιτών, καθώς και στην παροχή πολύτιμων γνώσεων στον χρηματοοικονομικό τομέα και στους φορείς χάραξης πολιτικής.