Πρώτη στην μείωση δανείων «σταδίου 2» στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Κύπρος στα τέλη 2024

Πρώτη στην ΕΕ στη μείωση των δανείων «Σταδίου 2» ήταν η Κύπρος, στο τέλος του 2024, σύμφωνα με την έκθεση Αξιολόγησης Κινδύνου «Άνοιξης 2025», που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EAΤ). Τα δάνεια "Σταδίου 2" μειώθηκαν κατά 34,5% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2024, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023, και διαμορφώθηκαν στο 5,8% του συνόλου των δανείων.

Σημαντική μείωση, κατά 32,2%, παρουσίασαν και τα δάνεια «Σταδίου 2» στο Βέλγιο, τα οποία διαμορφώθηκαν στο 7,4%, αλλά και στη Σουηδία κατά 22,1%, στο 4,8% και στην Ιταλία κατά 20,2%, στο 9,2%. Στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 12,5%, στο 7,4%.

Αντίθετα, σημαντική αύξηση την ίδια περίοδο παρουσίασαν μεταξύ άλλων στην Δανία κατά 44%, στο 15,9%, και στην Ολλανδία κατά 28,2%, στο 10,1% και στην Σλοβενία κατά 25,8%, στο 9,3%. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στο 4,4%.

Τα "Στάδιο 2" είναι το στάδιο όπου συλλέγονται και εξετάζονται τα οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη, από το πιστωτικό ίδρυμα. 

Σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) στην ΕΕ στο τέλος του 2024, η ΕΑΤ αναφέρει ότι είχαν αυξηθεί στα 375 δισ. ευρώ (365 δισ. ευρώ το 2023), με τον δείκτη ΜΕΔ να αυξάνεται ελαφρώς στο 1,88%.

Αναφέρει ότι τα δάνεια, Στάδιο 2, έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα (9,7% του συνόλου των δανείων), κυρίως λόγω της αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά.

Στην έκθεση, η οποία αναλύει επίσης τα σχέδια χρηματοδότησης των τραπεζών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ), η ΕΑΤ αναφέρει ότι ο τραπεζικός τομέας στην ΕΕ "συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα στα κεφάλαια, τη ρευστότητα και την κερδοφορία, αλλά τα γεωπολιτικά γεγονότα θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικές προκλήσεις για τον κλάδο".

«Παρά την επιδείνωση των δεικτών ποιότητας ενεργητικού, το περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων και η σταθεροποίηση των αγορών ακινήτων έχουν βελτιώσει τις προοπτικές των τραπεζών, παρά την αυξημένη γεωπολιτική αβεβαιότητα», υπογραμμίζει.

Αναφέρει ότι μέχρι το τέλος του 2024, οι τράπεζες διατηρούσαν ισχυρή κεφαλαιακή βάση, ενώ τα κέρδη τους βρίσκονταν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι προκλήσεις στην βιωσιμότητα της ισχυρής κεφαλαιακής βάσης και τραπεζικών κερδών «θα μπορούσαν να θέσουν η αυξημένη αβεβαιότητα και η αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών».

Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΑΤ, ο δείκτης CET1 διαμορφώθηκε στο 16,1%, τα κέρδη των τραπεζών της ΕΕ/ΕΟΧ αυξήθηκαν κατά περίπου 9% το 2024, καταγράφοντας απόδοση ιδίων κεφαλαίων (RoE) 10,5% το 2024 (10,4% το 2023).

Αναφέρει ότι οι τράπεζες κατάφεραν με επιτυχία να αυξήσουν τα έσοδα από προμήθειες και συναλλαγές και προσθέτει ότι οι τράπεζες αύξησαν το ενεργητικό τους κατά 3,2%, στα συνολικά 28,2 τρισεκατομμύρια ευρώ. Σημειώνει ότι τα τριετή σχέδια χρηματοδότησης των τραπεζών της ΕΕ/ΕΟΧ προβλέπουν αύξηση 1,7% στο συνολικό ενεργητικό για το 2025 και υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης που αναμένονται το 2026 και το 2027.

Αναφέρει επίσης ότι τα επίπεδα ρευστότητας παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα και «υπερέβησαν σημαντικά» τα ελάχιστα απαιτούμενα, «αν και ενδέχεται να προκύψουν πιθανοί κίνδυνοι λόγω της αυξημένης αστάθειας».

«Οι πιστωτικοί κίνδυνοι των τραπεζών της ΕΕ/ΕΟΧ θα μπορούσαν να αυξηθούν λόγω της έκθεσής τους σε τομείς που επηρεάζονται από δασμούς ή διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκύπτουν από γεωπολιτικά γεγονότα», υπογραμμίζει.

Αναφέρει επίσης ότι οι λειτουργικοί κίνδυνοι αυξάνονται, ιδίως σε σχέση με τις κυβερνοαπειλές και την αύξηση των δόλιων δραστηριοτήτων.

Επιπλέον, η ΕΑΤ στην έκθεση της αναφέρει ότι τα σχέδια χρηματοδότησης των τραπεζών της ΕΕ/ΕΟΧ εστιάζουν στη μόχλευση της καταθετικής τους βάσης και στην έκδοση εξασφαλισμένων ομολόγων για να διευκολυνθεί η αύξηση των περιουσιακών τους στοιχείων.

Προσθέτει ότι ένα σημαντικό μέρος των ανοιγμάτων των τραπεζών της ΕΕ/ΕΟΧ θα μπορούσε να επηρεαστεί τόσο από μεταβατικούς όσο και από φυσικούς κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα.

Αναφέροντας ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις, η ΕΑΤ προσθέτει ότι «οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι πολιτικές αβεβαιότητες παραμένουν σημαντικές».

Σημειώνει ότι ο γεωπολιτικός κίνδυνος υπήρξε ένας από τους κύριους παράγοντες που επηρέασαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές τα τελευταία τρίμηνα, προκαλώντας αστάθεια.

«Σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων δασμών, οι οικονομίες της ΕΕ ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά», αναφέρει και προσθέτει ότι οι δασμοί ενδέχεται να επηρεάσουν ιδιαίτερα τομείς με σημαντικές ροές εξαγωγών.

Για παράδειγμα, αναφέρει ότι αρκετές τράπεζες της ΕΕ/ΕΟΧ έχουν αξιοσημείωτη έκθεση στους τομείς της μεταποίησης.

«Οι γεωπολιτικές εντάσεις ενδέχεται επίσης να επηρεάσουν τις ανάγκες χρηματοδότησης και να κατευθύνουν τη δυναμική των δανείων», υπογραμμίζει.

Η ΕΑΤ αναφέρει ότι οι λειτουργικοί κίνδυνοι έχουν αυξηθεί σημαντικά, κυρίως λόγω των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, ενώ οι αλλαγές πολιτικής ενδέχεται να επιδεινώσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με τον κλιματικό κίνδυνο.