Αναστάζια Χατζηγιάννη: Οι γυναίκες στους κλάδους STEAM και το κομβικό σημείο στρατηγικής και συναλλαγών

«Θεωρώ ότι η αγορά θα καταλήξει έτσι κι αλλιώς σε μια φυσική ισορροπία με την πάροδο του χρόνου, ακόμα και χωρίς ποσοστώσεις», είναι το μήνυμα που στέλνει μέσω συνέντευξής της στο InBusinessNews η Αναστάζια Χατζηγιάννη, Ανώτερη Διευθύντρια, Τμήμα Στρατηγικής και Συναλλαγών, ΕΥ Κύπρου, η οποία μιλά για τους λόγους στους οποίους οφείλεται η υποεκπροσώπηση των γυναικών στους κλάδους STEAM, τον ρόλο των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων, αλλά και για τα μέτρα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσπάθεια.

Παράλληλα, η Ανώτερη Διευθύντρια στο Τμήμα Στρατηγικής και Συναλλαγών της ΕΥ Κύπρου επισημαίνει, ότι η στρατηγική και οι συναλλαγές βρίσκονται σήμερα σε ένα κομβικό σημείο, όπου οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες συνυπάρχουν και εξελίσσονται με γρήγορους ρυθμούς.

«Η αυξανόμενη αστάθεια των παγκόσμιων αγορών, οι γεωπολιτικές εντάσεις και η αβεβαιότητα γύρω από τις αλυσίδες εφοδιασμού διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου η λήψη στρατηγικών αποφάσεων και επενδυτικών πρωτοβουλιών είναι πιο περίπλοκη από ποτέ», εξηγεί, και προσθέτει, ότι παρατηρείται μία στροφή προς τον εσωτερικό μετασχηματισμό και τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών των εταιρειών, γεγονός που έχει άμεση επίπτωση και στον τομέα της συμβουλευτικής, «καθώς επηρεάζει τόσο τον όγκο όσο και τη φύση των έργων που αναλαμβάνουμε, με ορισμένα έργα να μετατίθενται χρονικά ή ακόμη και να αναβάλλονται».

Ταυτόχρονα, «νέες ευκαιρίες αναδύονται στον τομέα της συμβουλευτικής, καθώς οι επιχειρήσεις αναζητούν εξειδικευμένη υποστήριξη για να επαναξιολογήσουν τις στρατηγικές τους προτεραιότητες και να επανακαθορίσουν τα λειτουργικά τους μοντέλα».

Όπως σημειώνει η Αναστάζια Χατζηγιάννη, «αυτό ενισχύει τη ζήτηση για υπηρεσίες που αφορούν τη χάραξη εταιρικής στρατηγικής, τη δημιουργία εταιρικής αξίας μέσω αναδιάρθρωσης λειτουργιών, τη ψηφιακή μετάβαση και την υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής - όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση - και τη διαχείριση ρίσκου, περιοχές στις οποίες οι επιχειρήσεις φαίνεται να αναζητούν ολοένα και περισσότερο εξωτερική υποστήριξη».

Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για την υποεκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εργασίας στους κλάδους STEAM;

Η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε τομείς STEAM αποτελεί ένα ζήτημα που χρειάζεται να διερευνηθεί σε δύο αλληλένδετα επίπεδα: στην επιθυμία των γυναικών να ακολουθήσουν επαγγελματική πορεία στην κατεύθυνση αυτή και στην προθυμία και ετοιμότητα των επιχειρήσεων να τις εντάξουν στο εργατικό δυναμικό τους.

Όσον αφορά την εργοδότησή τους, έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος, καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων έχει υιοθετήσει πολιτικές ισότητας των φύλων-τόσο ως ανταπόκριση στις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, όσο και ως αναγνώριση της πλέον τεκμηριωμένης συνεισφοράς των γυναικών στην ενίσχυση της εταιρικής απόδοσης και αποτελεσματικότητας.

Συνεπώς, η υποεκπροσώπηση των γυναικών στους κλάδους STEAM φαίνεται να οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο περιορισμένο ενδιαφέρον. Ενδεικτικά, όπως αναφέρεται από έρευνες της ΕΕ, οι γυναίκες στην Κύπρο αποτελούν μόνο το 3.7% των αποφοίτων σε επιστημονικά πεδία STEM σε σχέση με το μέσο όρο του 8.3% στην Ευρώπη.

Αυτό πηγάζει αφενός από την έλλειψη γυναικείων προτύπων, καθώς oι γυναίκες έχουν περιορισμένη ορατότητα σε ηγετικές θέσεις στους τομείς STEAM, γεγονός που δυσκολεύει τα νεαρά κορίτσια να φανταστούν τον εαυτό τους σε παρόμοιους ρόλους και αφετέρου στα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα φύλου, καθώς τα παιδιά, από πολύ μικρή ηλικία, εκτίθενται σε στερεότυπα που παρουσιάζουν τα τεχνικά και θετικά επαγγέλματα ως «ανδρικά».

Τέλος, ακόμα ένας παράγοντας αποτελεί το εκπαιδευτικό σύστημα που δεν ενθαρρύνει αρκετά τη συμμετοχή των κοριτσιών σε αυτούς τους τομείς.

Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της φιλοδοξίας των κοριτσιών, η προβολή προτύπων και η στήριξή τους με ουσιαστικές πολιτικές αποτελούν κλειδί για την αλλαγή.

Τα πανεπιστήμια και οι επιχειρήσεις κάνουν αρκετά ώστε να προσελκύσουν περισσότερες γυναίκες σε τεχνικές σπουδές και καριέρες; Βλέπετε κάποια διαφοροποίηση τα τελευταία χρόνια;

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε πως η ακαδημαϊκή κοινότητα, η εκπαίδευση, αλλά και διάφοροι φορείς υλοποιούν δράσεις με στόχο την ενθάρρυνση περισσότερων κοριτσιών να σπουδάσουν και να εργαστούν σε τομείς STEAM.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα BridgeSTEAM της Girls in STEAM Academy, τα οποία απευθύνονται σε κορίτσια ηλικίας 14-16 ετών και περιλαμβάνουν εκπαίδευση στη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη, επαγγελματικό προσανατολισμό, καθώς και επαφή με γυναικεία πρότυπα από τον χώρο των STEAM στην Κύπρο.

Αντίστοιχα, το STEM Camp του Πανεπιστημίου Frederick προσφέρει σε κορίτσια 13–16 ετών βιωματικά εργαστήρια σε τομείς όπως η μηχανική, η φαρμακευτική και η επιστήμη υλικών, με στόχο την έγκαιρη εξοικείωσή τους με τις τεχνικές επιστήμες.

Ωστόσο, παρά τις αξιόλογες αυτές πρωτοβουλίες, τα διαθέσιμα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η συμμετοχή των γυναικών στους τεχνικούς και τεχνολογικούς τομείς εξακολουθεί να είναι περιορισμένη. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για πιο συντονισμένη, συστηματική και μακροπρόθεσμη δράση από το εκπαιδευτικό σύστημα, τις επιχειρήσεις και την πολιτεία συνολικά.

Ενδεικτικά μέτρα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω αυτή την προσπάθεια είναι διάφορες στοχευμένες εκστρατείες ενημέρωσης για μαθήτριες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η διοργάνωση θεματικών ημερών STEM σε σχολεία, η καθιέρωση υποτροφιών αποκλειστικά για γυναίκες σε τεχνικούς και τεχνολογικούς κλάδους, καθώς και η ανάδειξη γυναικείων προτύπων και η ανάπτυξη δομών καθοδήγησης από γυναίκες επιστήμονες και επαγγελματίες του χώρου.

Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με την εφαρμογή ποσοστώσεων για γυναίκες σε θέσεις STEAM;

Θεωρώ ότι η αγορά θα καταλήξει έτσι κι αλλιώς σε μια φυσική ισορροπία (long-term equilibrium) με την πάροδο του χρόνου, ακόμα και χωρίς ποσοστώσεις.

Ωστόσο, αναγνωρίζω τη σημασία των ποσοστώσεων σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς λειτουργούν ως καταλύτης για την ανάδειξη της αξίας που προσδίδει η διαφορετικότητα στην απόδοση των επιχειρήσεων, αλλά και ως μοχλός για επιτάχυνση της αλλαγής νοοτροπίας, τόσο στον εταιρικό, όσο και στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο.

Συνοπτικά, μέσα από αυτή τη διαδικασία, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες για τις γυναίκες – ευκαιρίες που υπό άλλες συνθήκες ενδέχεται να τους ήταν απρόσιτες – προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να γίνουν ορατές, να αναγνωριστούν και να αποκτήσουν ουσιαστική πρόσβαση σε θέσεις ευθύνης και επιρροής.

Την ίδια στιγμή, η παρουσία περισσότερων γυναικών σε ηγετικές θέσεις λειτουργεί ως πρότυπο για τις νέες γενιές, ενθαρρύνοντας περισσότερα κορίτσια και γυναίκες να ακολουθήσουν παρόμοιους επαγγελματικούς δρόμους, δημιουργώντας έναν θετικό κύκλο εξέλιξης και βιώσιμης αλλαγής.

Ποια δεξιότητα θεωρείτε πιο καθοριστική για μια γυναίκα που επιθυμεί να διακριθεί σε έναν ανδροκρατούμενο κλάδο όπως οι χρηματοοικονομικές συναλλαγές;

Πιστεύω πως αυτό που χρειάζεται πραγματικά είναι πάθος για το αντικείμενο, επιμονή και προσαρμοστικότητα, ερεθίσματα ίδια με αυτά που απαιτούνται και για ένα άντρα που θέλει να καθιερωθεί στον τομέα.

Αν και παραδοσιακά ο χώρος των χρηματοοικονομικών συναλλαγών συνδέεται με χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση και η ανταγωνιστικότητα, σήμερα γνωρίζουμε ότι η επιτυχία δεν έχει αποκλειστικό πρότυπο και μορφή.

Κάθε στέλεχος έχει τη δική του προσωπικότητα και μοναδικά χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει. Είτε διαθέτει στρατηγική σκέψη, ενσυναίσθηση, δημιουργικότητα ή άλλες δεξιότητες, κάθε άτομο είναι ικανό και σε θέση να συμβάλει ουσιαστικά και να αφήσει το δικό του αποτύπωμα.

Το πιο σημαντικό, κατά την άποψή μου, είναι να παραμένεις αυθεντικός, με αγάπη και προσήλωση σε αυτό που κάνεις, και να προσαρμόζεσαι στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, χωρίς να χάνεις την ταυτότητά σου.

Με βάση την ιδιότητά σας, μπορείτε να μας πείτε ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις αλλά και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται σήμερα στον τομέα της στρατηγικής και των συναλλαγών;

Η στρατηγική και οι συναλλαγές βρίσκονται σήμερα σε ένα κομβικό σημείο, όπου οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες συνυπάρχουν και εξελίσσονται με γρήγορους ρυθμούς.

Οι απαιτήσεις του τομέα είναι πολυδιάστατες και χρειάζεται υψηλό επίπεδο προσαρμοστικότητας, τόσο από τις ίδιες τις επιχειρήσεις όσο και από τις συμβουλευτικές εταιρείες που τις υποστηρίζουν.

Η αυξανόμενη αστάθεια των παγκόσμιων αγορών, οι γεωπολιτικές εντάσεις και η αβεβαιότητα γύρω από τις αλυσίδες εφοδιασμού διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου η λήψη στρατηγικών αποφάσεων και επενδυτικών πρωτοβουλιών είναι πιο περίπλοκη από ποτέ.

Παρότι οι εταιρείες συνεχίζουν να επιδιώκουν την ανάπτυξη, παρατηρείται μία στροφή προς τον εσωτερικό μετασχηματισμό και τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών τους, με στόχο τη αύξηση της αποδοτικότητας, τη μείωση κόστους και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Αυτό έχει άμεση επίπτωση και στον τομέα της συμβουλευτικής, καθώς επηρεάζει τόσο τον όγκο όσο και τη φύση των έργων που αναλαμβάνουμε, με ορισμένα έργα να μετατίθενται χρονικά ή ακόμη και να αναβάλλονται.

Παράλληλα, νέες ευκαιρίες αναδύονται στον τομέα της συμβουλευτικής, καθώς οι επιχειρήσεις αναζητούν εξειδικευμένη υποστήριξη για να επαναξιολογήσουν τις στρατηγικές τους προτεραιότητες και να επανακαθορίσουν τα λειτουργικά τους μοντέλα.

Αυτό ενισχύει τη ζήτηση για υπηρεσίες που αφορούν τη χάραξη εταιρικής στρατηγικής, τη δημιουργία εταιρικής αξίας μέσω αναδιάρθρωσης λειτουργιών, τη ψηφιακή μετάβαση και την υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής - όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση-και τη διαχείριση ρίσκου, περιοχές στις οποίες οι επιχειρήσεις φαίνεται να αναζητούν ολοένα και περισσότερο εξωτερική υποστήριξη.

Σήμερα, ο πήχης της συμβουλευτικής έχει ανέβει σημαντικά, καθώς οι εταιρείες φαίνεται να απαιτούν βαθιά και εξειδικευμένη γνώση του εκάστοτε κλάδου, αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών-όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάλυση μεγάλων δεδομένων-καθώς και πρακτικές, εφαρμόσιμες λύσεις που προσφέρουν άμεσο και μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Οι πελάτες δεν αναζητούν απλώς συμβουλές, επιθυμούν συνεργάτες που θα λειτουργήσουν ως στρατηγικοί εταίροι, με ουσιαστική συμβολή στον μετασχηματισμό και τη δημιουργία αξίας.

Στην EY Κύπρου οι ομάδες μας είναι στρατηγικά εξοπλισμένες με όλα τα απαραίτητα εφόδια και ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς.

Διαθέτουμε εξειδίκευση σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας όπως η ενέργεια, η τεχνολογία, η υγεία, ο τουρισμός και ο τραπεζικός τομέας, έχουμε πρόσβαση σε ένα παγκόσμιο δίκτυο εμπειρογνωμόνων και έχουμε επενδύσει στρατηγικά στην τεχνητή νοημοσύνη και τα advanced analytics.

Όλα αυτά μας επιτρέπουν να παρέχουμε στρατηγικές συμβουλές και να δημιουργούμε πραγματική αξία για τους πελάτες μας, προσφέροντας πρακτικές και καινοτόμες λύσεις με ουσιαστικό και μετρήσιμο όφελος.