Σε μπελάδες η Κύπρος-Ένα βήμα πριν το Δικαστήριο Ε.Ε. για εμπορία εκπομπών στις αερομεταφορές και κυβερνοασφάλεια

Δύο αιτιολογημένες γνώμες, ένα βήμα πριν την παραπομπή στο Δικαστήριο της ΕΕ, βρίσκεται η Κύπρος όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των αναθεωρημένων κανονισμών για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αεριών του θερμοκηπίου στις αερομεταφορές, καθώς και για τη μη έγκαιρη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία των κανόνων της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια σε κρίσιμους τομείς.

Ακόμα, η Κομισιόν ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Κύπρου και ακόμα πέντε χωρών επειδή δεν διαβίβασαν συγκεκριμένα τελωνειακά δεδομένα στην Επιτροπή ως όφειλαν, στο πλαίσιο του τακτικού πακέτου με τις διαδικασίες επί παραβάσει του Μαΐου, που αφορούν παραβιάσεις ή μη συμμόρφωση κρατών μελών με τη νομοθεσία της ΕΕ.

Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο του ίδιου πακέτου, που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, η Κομισιόν παρέπεμψε επίσης την Κύπρο για δεύτερη φορά στο Δικαστήριο της ΕΕ για μη συμμόρφωση με προηγούμενη απόφαση του Δικαστηρίου για τους χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων στο Βατί και στον Κοτσιάτη, ενώ παρέπεμψε την Κύπρο στο ΔΕΕ επίσης για το ότι δεν εξουσιοδότησε νομοθετικά την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, την οποία έχει ορίσει ως συντονιστή για θέματα ψηφιακών υπηρεσιών, για να μπορεί να εκτελεί τα καθήκοντά της για εφαρμογή της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.

Εμπορία εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ

Η Κομισιόν έστειλε σήμερα αιτιολογημένες γνώμες, το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει, στην Κύπρο (INFR(2024)0021) και ακόμα εννέα κράτη μέλη επειδή δεν μετέφεραν ή μετέφεραν μόνο εν μέρει στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία 2023/958 σχετικά με τους αναθεωρημένους κανόνες για το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) της ΕΕ που εφαρμόζονται στον τομέα των αερομεταφορών, η οποία έπρεπε να είχε μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Αιτιολογημένες γνώμες για τη μη μεταφορά των κανόνων αυτών στάλθηκαν επίσης στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Εσθονία, την Ισπανία, τη Λετονία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και τη Φινλανδία.

Παράλληλα, η Κομισιόν απέστειλε αιτιολογημένες γνώμες σε συνολικά 12 κράτη μέλη που περιλαμβάνουν κάποια από τα ίδια κράτη μέλη (δεν περιλαμβάνεται η Κύπρος), επειδή δεν μετέφεραν ή μετέφεραν εν μέρει στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία 2023/959 σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου η οποία μεταξύ άλλων επεκτείνει το σύστημα στις θαλάσσιες μεταφορές.

Οι αναθεωρημένοι κανόνες για τις αερομεταφορές για τους οποίους υπάρχει διαδικασία επί παραβάσει κατά και της Κύπρου θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους στον τομέα και εφαρμόζουν το σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές.

Η πλήρης μεταφορά των εν λόγω οδηγιών θεωρείται απαραίτητη από τη Κομισιόν για τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, την αποφυγή στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά και την ευθυγράμμιση του συστήματος με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ για το 2030 που ορίζονται στο ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα.

Τον Ιανουάριο του 2024 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητικές επιστολές σε 26 κράτη μέλη, επειδή δεν είχαν μεταφέρει πλήρως τις δύο οδηγίες στο εθνικό τους δίκαιο. Ορισμένα κράτη μέλη επεξεργάζονται μέτρα μεταφοράς των οδηγιών και των αντίστοιχων διατάξεων, αλλά τα προαναφερθέντα κράτη μέλη δεν έχουν κοινοποιήσει την πλήρη μεταφορά ή έχουν κοινοποιήσει μόνο μερική μεταφορά στο εθνικό δίκαιο.

Μεταφορά της οδηγίας NIS 2 για την κυβερνοασφάλεια

Επίσης, η Επιτροπή έστειλε αιτιολογημένες γνώμες στην Κυπρο και ακόμα 18 κράτη μέλη (Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Φινλανδία και Σουηδία), επειδή δεν κοινοποίησαν μέτρα πλήρους εφαρμογής της οδηγίας NIS 2 [οδηγία (ΕΕ) 2022/2555], το οποίο όφειλαν να κάνουν μέχρι τις 17 Οκτωβρίου 2024.

Η οδηγία NIS 2 αφορά την κυβερνοασφάλεια και καλύπτει οντότητες που δραστηριοποιούνται σε κρίσιμους τομείς, όπως οι δημόσιες υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, η διαχείριση υπηρεσιών ΤΠΕ, οι ψηφιακές υπηρεσίες, η διαχείριση λυμάτων και αποβλήτων, το διάστημα, η υγεία, η ενέργεια, οι μεταφορές, η παραγωγή κρίσιμων προϊόντων, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες ταχυμεταφορών, καθώς και η δημόσια διοίκηση.

Η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας είναι καίριας σημασίας για την περαιτέρω βελτίωση της ανθεκτικότητας και των ικανοτήτων αντιμετώπισης περιστατικών των δημόσιων και των ιδιωτικών οντοτήτων που δραστηριοποιούνται στους εν λόγω κρίσιμους τομείς και στην ΕΕ συνολικά, σημειώνει η Επιτροπή.

Αν τα 19 κράτη μέλη δεν συμμορφωθούν εντός δύο μηνών, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Διαβίβαση τελωνειακών δεδομένων

Ακόμα, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής (το πρώτο βήμα της διαδικασίας, κατά της Κύπρου (INFR(2025)2010), της Δανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πορτογαλίας και της Ρουμανίας επειδή δεν διαβίβασαν πλήρη τελωνειακά δεδομένα στην Επιτροπή, όπως όφειλαν να κάνουν μέσω του συστήματος SURV3, ενός ψηφιακού συστήματος που λειτουργεί υπό τη διαχείριση της ΕΕ και στο οποίο έχουν πρόσβαση οι εθνικές τελωνειακές αρχές, έως την 1η Ιανουαρίου 2024 σύμφωνα με τον ενωσιακό τελωνειακό κώδικα [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 952/2013] και τον εκτελεστικό κανονισμό του [εκτελεστική πράξη του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, κανονισμός αριθ. 2015/2447].

Το σύστημα ΤΠ SURV3 διασφαλίζει τη συλλογή και την παρακολούθηση των τελωνειακών δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ, διευκολύνοντας την ομοιόμορφη εφαρμογή των τελωνειακών ελέγχων, την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και τη συμμόρφωση με τα μέτρα της ΕΕ για τα σύνορα.

Οι σχετικοί κανονισμοί υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να διαβιβάζουν στο SURV3 σύνολο 57 τυποποιημένων στοιχείων δεδομένων σε καθορισμένο μορφότυπο.

Ωστόσο, τα εν λόγω κράτη μέλη εξακολουθούν να χρησιμοποιούν παρωχημένους μορφότυπους και μειωμένα σύνολα δεδομένων παρά την παράταση στις προθεσμίες που δόθηκε. Αυτή η μη συμμόρφωση θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία τόσο των τελωνειακών πράξεων της ΕΕ όσο και των κανονιστικών πλαισίων που τις στηρίζουν.

Οι έξι χώρες έχουν δύο μήνες για να απαντήσουν και να διορθώσουν τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Σε αντίθεση περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.