SocGen: Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας μεγαλύτερο σοκ για την οικονομία από τους δασμούς

Η ευρωζώνη δεν αποκλείεται να βρεθεί σε ύφεση αυτό το καλοκαίρι λόγω της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, ενώ το σοκ για την οικονομία της περιοχής από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας θα είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι οι άμεσες συνέπειες των δασμών στο ΑΕΠ, προειδοποιεί η Societe Generale.

Ωστόσο, εκτιμά πως μεσοπρόθεσμα (2027-2029) η ευρωζώνη θα μπορέσει να «αντέξει» τον δασμολογικό σεισμό, με την ΕΚΤ το επόμενο έτος να προχωρά εκ νέου σε αυξήσεις των επιτοκίων

Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η SocGen, η πρώτη εκτίμηση για το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ για το πρώτο τρίμηνο του 2025 ανήλθε στο 0,4% σε τριμηνιαία βάση, όπως αναμενόταν και πάνω από την εκτίμηση της αγοράς για 0,2%. Αυτό έρχεται μετά από τριμηνιαία αύξηση 0,2% στο κλείσιμο του 2024.

Η Societe Generale προβλέπει σχεδόν μηδενική ανάπτυξη στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο και ως εκ τούτου δεν αποκλείει μια τεχνική και βραχύβια ύφεση αυτό το καλοκαίρι.

Ωστόσο, ο χρόνος της ύφεσης είναι ασαφής. Δεδομένου του κινδύνου των δασμών ανά κλάδο (φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγοί) και υψηλότερων αμοιβαίων δασμών τον Ιούλιο μετά τη λήξη της 90ήμερης παύσης, ο προ-εφοδιασμός μπορεί κάλλιστα να συνεχιστεί στο δεύτερο τρίμηνο, ενώ η πτώση των εξαγωγών θα σημειωθεί στο δεύτερο εξάμηνο.

Παράλληλα, και οι επιχειρηματικές έρευνες υποδεικνύουν τεχνική ύφεση, σημειώνει η γαλλική τράπεζα. Ενώ οι δείκτες PMI ήταν καλύτεροι του αναμενόμενου τον Απρίλιο (αν και εξακολουθούν να βρίσκονται σε έδαφος ύφεσης, όπου βρίσκονται από το καλοκαίρι του 2023), η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Απριλίου δεν ήταν καθησυχαστική, επισημαίνει η Societe Generale.

Τα οικονομετρικά της μοντέλα, τα οποία έχουν αποδειχθεί αξιόπιστα στις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις, υποδηλώνουν ύφεση για πρώτη φορά από το 2021. Η εμπιστοσύνη ήταν σχετικά σταθερή στον μεταποιητικό τομέα τους τελευταίους 12 μήνες, αλλά μειώνεται γρήγορα στις υπηρεσίες και τις δραστηριότητες λιανικής.

Φαίνεται ότι δύο παράγοντες επηρεάζουν το συνολικό κλίμα: η αβεβαιότητα, η οποία επηρεάζει αρνητικά τις υπηρεσίες και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, και οι εμπροσθοβαρείς κινήσεις όσον αφορά τον εφοδιασμό αγαθών, οι οποίες στηρίζουν προσωρινά την εμπιστοσύνη στον μεταποιητικό τομέα.

Άμεσος αντίκτυπος των δασμών των ΗΠΑ

Η SocGen εκτιμά ότι ο άμεσος αντίκτυπος ενός δασμού 10% των ΗΠΑ στην Ευρώπη θα είναι της τάξης του 0,24% του ΑΕΠ. Οι δασμοί των ΗΠΑ θα πλήξουν τα δύο τρίτα των 530 δις ευρώ των εξαγωγών της ευρωζώνης προς τις ΗΠΑ (3,3% του ΑΕΠ).

Χωρίς τα εξαιρούμενα προϊόντα, οι αυξήσεις των δασμών ισοδυναμούν με 0,24 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ για τη ευρωζώνη, 0,17 ποσοστιαίες μονάδες για το Ηνωμένο Βασίλειο και 0,37 ποσοστιαίες μονάδες για την Ελβετία.

Εντός της ΕΕ, η Σλοβακία, η οποία εξάγει αυτοκίνητα στις ΗΠΑ, θα πληγεί περισσότερο κατά 1,25 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Το πλήγμα ανέρχεται σε 0,36% του ΑΕΠ για τη Γερμανία και 0,28% για την Ιταλία, ενώ η Γαλλία και η Ισπανία επηρεάζονται λιγότερο με 0,16 ποσοστιαίες μονάδες και 0,1 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, αντίστοιχα.

Η Ελλάδα θα έχει τον μικρότερο άμεσο αντίκτυπο από τους δασμούς, ο οποίος διαμορφώνεται στο 0,08% του ΑΕΠ.

Αξίζει να σημειωθεί, τονίζει η γαλλική τράπεζα, πως ο άμεσος αντίκτυπος για την Ευρωζώνη συνολικά θα μπορούσε να διπλασιαστεί σε 0,5% σε περίπτωση που τα προϊόντα που εξαιρούνται επί του παρόντος αντιμετωπίσουν δασμό 25% (φαρμακευτικά προϊόντα και ημιαγωγοί) ή εάν επανέλθει ο αρχικός αμοιβαίος δασμός.

Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας θα κοστίσει 0,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ φέτος και του χρόνου

Πριν ανακοινωθούν οι δασμοί Τραμπ εντός του Απριλίου, η SocGen είχε ήδη υποθέσει δασμούς 10% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, αλλά είχε προβλέψει υψηλότερη αύξηση του ΑΕΠ (1,1% φέτος, ακολουθούμενη από μέσο όρο 1,3% το 2026-2027) από ό,τι αυτή τη στιγμή.

Σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις της έχει μειώσει την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες φέτος και κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες το επόμενο έτος.

Από πού προέρχεται αυτή η προς τα κάτω αναθεώρηση;

Ένα δυσμενές σοκ στην παγκόσμια ζήτηση είναι πιθανό να επηρεάσει την ευρωπαϊκή ανάπτυξη περισσότερο από τους πραγματικούς δασμούς που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, επισημαίνει η SocGen. Ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων παγκόσμιων οικονομιών θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική επιβράδυνση της ζήτησης, η οποία πιθανότατα θα μείωνε τις εξαγωγές και την αύξηση του ΑΕΠ στην Ευρώπη.

Οι μακροοικονομικές της προβλέψεις υποδηλώνουν ότι ο αντίκτυπος ενός εμπορικού πολέμου ΗΠΑ - Κίνας θα μπορούσε να μειώσει την αύξηση του ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες φέτος και του χρόνου. Εάν ο εμπορικός πόλεμος Κίνας-ΗΠΑ προστεθεί στον δασμό 10% που εφαρμόζεται στην Ευρώπη, ο αντίκτυπός του είναι τουλάχιστον διπλάσιος από τον αντίκτυπο του δασμού 10%.

Αυτά τα στοιχεία παρέχουν μια πρόχειρη εκτίμηση του σοκ που θα μπορούσε να βιώσει η Ευρώπη και όπως εκτιμά η γαλλική τράπεζα θα είναι μικρότερο τόσο σε σύγκριση με το σοκ της COVID, όταν το ΑΕΠ μειώθηκε κατά σχεδόν 6% στην ευρωζώνη, όσο και με αυτό που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση, μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, όταν ο λογαριασμός ενέργειας της Ευρώπης αυξήθηκε κατά 4% του ΑΕΠ.

Αλλά άλλες εξελίξεις θα μετριάσουν τον «πόνο»

Άλλες εξελίξεις (χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, γερμανικός προϋπολογισμός για το 2025, κ.λπ.) θα μετριάσουν τον πόνο στην ανάπτυξη, εκτιμά η Societe Generale.

Αναμένει τώρα ότι το πετρέλαιο Brent θα κινείται στα 60 δολάρια/βαρέλι στο τέλος του έτους, το ευρώ θα ανατιμηθεί στο 1,17 έναντι του δολαρίου μέχρι το τέλος του έτους και στο 1,22 μέχρι το τέλος του 2026.

Η ανατίμηση αυτή θα μετριάσει τον πληθωρισμό (σύμφωνα με την ΕΚΤ, μια ανατίμηση 10% μειώνει τον πληθωρισμό κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες) και μπορεί συνολικά να έχει ουδέτερο αντίκτυπο στην ανάπτυξη (χαμηλότερες εξαγωγές αλλά υψηλότερη κατανάλωση).

Ως αποτέλεσμα, η SocGen αναμένει ότι ο ονομαστικός πληθωρισμός θα μειωθεί από 2,2% τον Απρίλιο σε 1,5% μέχρι το τέλος του έτους.

Εντωμεταξύ, προσθέτει, είναι πλέον πιο πεπεισμένη ότι οι πιέσεις στο υποκείμενο κόστος θα συνεχίσουν να μειώνονται, με τις τιμές των υπηρεσιών να τείνουν προς τα κάτω προς το 3% μέχρι τα μέσα του έτους, καθώς οι πιέσεις στους μισθούς μετριάζονται.

Με άλλα λόγια βλέπει τον καθαρό αντίκτυπο του δασμολογικού πολέμου ως ελαφρώς αποπληθωριστικό. Ως εκ τούτου, πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα είναι πρόθυμη να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, κατεβάζοντας το τελικό επιτόκιο στο 1,75% και παραμένοντας παράλληλα επιφυλακτική σχετικά με περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.

Την ίδια στιγμή, η δημοσιονομική πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή μεταβάλλεται σημαντικά. Οι χώρες με χαμηλό χρέος (Γερμανία, Ιρλανδία, Ολλανδία) πρόκειται να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πολιτική τους ήδη από φέτος, κατά 0,5% με 1% του ΑΕΠ.

Οι χώρες με υψηλό χρέος θα έχουν μικρό περιθώριο ελιγμών, αν και η σύσφιξη πιθανότατα θα είναι πιο αργή από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Το συνολικό δημόσιο έλλειμμα στην ευρωζώνη θα πρέπει να κυμαίνεται λίγο πάνω από το 3% του ΑΕΠ για τα επόμενα χρόνια. Συνολικά, μια ελαφρώς επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στην ευρωζώνη θα βοηθήσει οριακά.

Επιπλέον, οποιαδήποτε επερχόμενη ύφεση θα αντανακλά κυρίως τις παγκόσμιες εμπορικές διαταραχές και τη γεωπολιτική αστάθεια και όχι τις εγχώριες οικονομικές ευπάθειες ή τη μείωση της εγχώριας ζήτησης, τονίζει η γαλλική τράπεζα.

Μόλις υποχωρήσει το εμπορικό σοκ, το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ θα ανακάμψει καθώς η κατανάλωση θα συνεχίσει να ενισχύεται, η αγορά κατοικίας θα σταθεροποιηθεί και η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική θα γίνουν πιο υποστηρικτικές.

Πάντως, η κύρια πηγή στήριξης είναι πιθανό να είναι η ανάκαμψη της κατανάλωσης. Στην ευρωζώνη, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε σημαντικά πέρυσι (2,2%) λόγω της ισχυρής αύξησης των μισθών, του χαμηλότερου πληθωρισμού και των υψηλότερων καθαρών εσόδων από τόκους.

Η SocGen αναμένει ότι θα παραμείνει σταθερό φέτος (1,6%) παρά την επιβράδυνση της αύξησης των μισθών στο 3%. Επιπλέον, ο δείκτης αποταμίευσης παραμένει υψηλός (2,7 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από τον μέσο όρο του 2013-2019 στο τρίτο τρίμηνο του 2024) και οι υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις είναι σημαντικές, περίπου στο 8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της.

Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να επιστρέψουν μεσοπρόθεσμα

Μεσοπρόθεσμα (2027-2029), η γαλλική τράπεζα εξακολουθεί να βλέπει ανάπτυξη άνω του δυνητικού επιπέδου (η οποία πιθανότατα κυμαίνεται στο εύρος 0,5-0,8% ετησίως), και η οποία θα περιορίζεται από τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού.

Διάφορες μετρήσεις υποδηλώνουν ότι η αγορά εργασίας βρίσκεται κοντά στην πιο περιορισμένη κατάστασή της από την ίδρυση της ευρωζώνης. Επιπλέον, το ποσοστό ανεργίας πιθανότατα θα είχε μειωθεί σε περίπου 5,5%-5,7% (έναντι 6,2% τον Μάρτιο).

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί κατά 0,4% ετησίως και το εργατικό δυναμικό κατά 0,25% ετησίως μεταξύ 2025 και 2030.

Αυτό υποδηλώνει χαμηλή δυνητική ανάπτυξη (0,5-0,8% ετησίως), ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η επιτάχυνση των κερδών παραγωγικότητας.

Μεσοπρόθεσμα, η ανάπτυξη στην ευρωζώνη θα μπορούσε να ενισχυθεί από τα δημοσιονομικά κίνητρα στη Γερμανία (υποδομές και άμυνα), μια ελαφρώς επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στην περιοχή γενικότερα (υποθέτει ότι το μερίδιο των αμυντικών δαπανών στις ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ θα αυξηθεί από 2% του ΑΕΠ σε 2,5% έως το 2027) και τη μειωμένη πολιτική αβεβαιότητα.

Επιπλέον, τα θεμελιώδη μεγέθη παραμένουν υγιή στην ευρωζώνη (ισολογισμοί του ιδιωτικού τομέα). Αυτό το προφίλ ανάκαμψης της δραστηριότητας είναι πιθανό να αντικατοπτρίζεται στη «σφιχτή» αγορά εργασίας, στην αύξηση των μισθών και στον δομικό πληθωρισμό.

Ως εκ τούτου, οι μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ το 2025 θα μπορούσαν να ακολουθηθούν από αυξήσεις, πιθανώς ήδη από το τέλος του 2026.