Παγκόσμια ημέρα πολλαπλής σκλήρυνσης: Πρωτοποριακή έρευνα από το ΙΝΓΚ

Η 30η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Πολλαπλής Σκλήρυνσης, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από τη νόσο. Το Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), ως κορυφαίο κέντρο έρευνας και καινοτομίας, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ΠΣ) , προσφέροντας ελπίδα στους ασθενείς μέσω πρωτοποριακής έρευνας και σύγχρονων θεραπειών.

Φάρος έρευνας και ελπίδας

Το ΙΝΓΚ αποτελεί σημείο αναφοράς για την επιστημονική κοινότητα στην Κύπρο, με εξειδίκευση στη μελέτη της Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Με διεθνώς αναγνωρισμένα ερευνητικά προγράμματα και σύγχρονες τεχνολογίες συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Οι ερευνητικές ομάδες του Τμήματος Νευροεπιστημών και Νευροανοσολογίας εστιάζουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.

Από το 2008 έχει ξεκινήσει μια παγκόσμια προσπάθεια με το πρόγραμμα MS Atlas ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πληρέστερη η καταγραφή των περιστατικών της ασθένειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα τελευταία επικαιροποιημένα στοιχεία από το MS Atlas, τα άτομα που πάσχουν από Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι περίπου 2,9 εκατομμύρια παγκοσμίως ενώ στην Κύπρο έχουν καταγραφεί μέσω του προγράμματος συνολικά 2,600 καταγεγραμμένα περιστατικά στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Σήμερα, με τη δυνατότητα μιας όσο το δυνατόν πιο έγκαιρης διάγνωσης της ασθένειας και την πληθώρα διαθέσιμων φαρμάκων φαίνεται να αλλάζει σιγά σιγά η φυσική πορεία της ασθένειας. Επιτυγχάνεται μια ιδιαίτερα σημαντική επιβράδυνση της πορείας της νόσου ή και η ανακοπή της σε κάποιες περιπτώσεις.

Πρωτοποριακή έρευνα και κλινικές δοκιμές

Η έρευνα όσον αφορά την Πολλαπλή Σκλήρυνση παραμένει σταθερά αναπτυσσόμενη και επικεντρώνεται σε τρείς άξονες: την εύρεση της αιτίας της νόσου, την σταθεροποίηση της εξέλιξης της νόσου και την επιδιόρθωση της βλάβης που επέφερε. Στο ΙΝΓΚ, το Τμήμα Νευροεπιστημών μελετά την παθολογία της νόσου με απώτερο σκοπό την εύρεση πιθανών στόχων για θεραπείες που θα σταματήσουν ή θα επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου. Η μελέτη εστιάζει στις χασματοσυνδέσεις δηλαδή τα κανάλια στην κυτταρική μεμβράνη που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ διπλανών κυττάρων αλλά και μεταξύ στρωμάτων στο ίδιο κύτταρο. Μελέτη εγκεφαλικού ιστού από εγγεγραμμένους δωρητές ασθενείς με ΠΣ έδειξε πως διαταραχές στην επικοινωνία των κυττάρων διαμέσου των χασματοσυνδέσεων, μπορεί να είναι καθοριστική στη χρόνια εξέλιξη της νόσου. Επίσης, στο εργαστήριο προκαλείται πειραματική αυτοάνοση εγκεφαλομυελίτιδα σε μοντέλα της πάθησης, στα οποία η κλινική εικόνα και τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της ΠΣ. Η δομή του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και η συσχέτισή του με την νόσο καθώς και η συμβολή των χασματοσυνδέσεων στην διαπερατότητα του φραγμού μελετάται στα ζώα.

Επιπλέον, το ΙΝΓΚ συμμετέχει σε κλινικές δοκιμές, αξιολογώντας την νευροτροφική σύνθεση PLP 10 για την ΠΣ με υποτροπές, με αποτελέσματα που δείχνουν μείωση των υποτροπών και επιβράδυνση της αναπηρίας. Παράλληλα, μέσω ανάλυσης εικόνας (υπερήχων και MRI), οι ερευνητές καταγράφουν την πρόοδο της νόσου, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση νέων θεραπευτικών στρατηγικών.

Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια φλεγμονώδης και εκφυλιστική νόσος με ιδιαίτερα σημαντική την συμμετοχή του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Η πρώτη επίσημη δημοσίευση της ασθένειας έγινε το 1868 από τον διακεκριμένο Νευρολόγο Jean-Martin Charcot. Η ΠΣ προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) το οποίο απαρτίζεται από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Τα κύρια παθολογικά γεγονότα που συμβαίνουν στην εκδήλωση της ασθένειας είναι η προσβολή της μυελίνης, η εκφύλιση και εν τέλει η καταστροφή των αξόνων των νευρικών κυττάρων. Η μυελίνη είναι το περίβλημα εκείνο των νευρικών κυττάρων που τα περιβάλλει σαν άλλο περίβλημα ενός ηλεκτρικού καλωδίου. Η καταστροφή της μυελίνης και των νευρικών κυττάρων έχει σαν αποτέλεσμα την διαταραχή ελέγχου διαφόρων λειτουργιών του ΚΝΣ και ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των διαφόρων νευρολογικών συμπτωμάτων της ασθένειας.

Παρότι η αιτιολογία της ασθένειας έως τώρα δεν είναι γνωστή, στους παράγοντες αυξημένου κινδύνου εμφάνισης της ασθένειας συγκαταλέγονται το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η έλλειψη βιταμίνης D, η υπεριώδης ακτινοβολία και οι λοιμώξεις με ιδιαίτερη μνεία στην λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr. Η Πολλαπλή Σκλήρυνση αποτελεί την πιο συχνή μη-τραυματική νευρολογική νόσο που προκαλεί αναπηρία σε νεαρή ηλικία. Η ασθένεια εκδηλώνεται σε ηλικίες από 18 μέχρι 50 ετών περίπου ενώ εκδηλώνεται πιο συχνά σε γυναίκες με αναλογία περίπου 3:2 έναντι των ανδρών.

Φωταγώγηση του ΙΝΓΚ για την Παγκόσμια Ημέρα ΠΣ

Σήμερα, 30 Μαΐου, το Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου θα φωταγωγηθεί με πορτοκαλί χρώμα, το σύμβολο της Πολλαπλής Σκλήρυνσης, ενισχύοντας τις δράσεις του Παγκύπριου Συνδέσμου Πολλαπλής Σκλήρυνσης για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Το ΙΝΓΚ ευελπιστεί ότι η έρευνα που διεξάγει θα συμβάλει θετικά στις ζωές των ανθρώπων που ζουν με την Πολλαπλή Σκλήρυνση, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών θεραπειών.