Το σχέδιο δράσης της Κυβέρνησης για ώθηση στις εξαγορές και συγχωνεύσεις ΜμΕ-Πλάνο τριετίας σε τρεις άξονες

Το Σχέδιο Δράσης που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Αύγουστο του 2023 με κύριο στόχο την ενίσχυση και ενθάρρυνση των συγχωνεύσεων και των εξαγορών, ανέδειξε και ανέλυσε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, μιλώντας στο πλαίσιο ημερίδας του ΚΕΒΕ σε συνεργασία με Ελληνική Τράπεζα με θέμα: «Εξαγορές και Συγχωνεύσεις Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Κύπρο».

Το Σχέδιο, όπως εξήγησε ο Μάκης Κεραυνός, εκπονήθηκε, αφένος υπό το πρίσμα της διαπίστωσης ότι οι συγχωνεύσεις και εξαγορές στην Κύπρο κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κυρίως-όπως υπέδειξε- λόγω και του είδους των επιχειρήσεων, δηλαδή οικογενειακές επιχειρήσεις σε παραδοσιακούς τομείς, όπου δεν υπάρχει η κουλτούρα της συγχώνευσης, ενώ αφετέρου, λαμβανομένων υπόψη των πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις.

Το Σχέδιο Δράσης, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Αύγουστο του 2023, έχει τριετές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης το 2024-2027 και εστιάζεται στους εξής τρεις πυλώνες:

Ο πρώτος πυλώνας, αφορά τη δημιουργία ολοκληρωμένου πλαισίου στήριξης και αλλαγής της κουλτούρας αναφορικά με την προώθηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων. Στα πλαίσιο αυτο, μεταξύ άλλων, ετοιμάζεται στοχευμένο επικοινωνιακό πλάνο, με βάση το οποίο θα προωθούνται η διοργάνωση ημερίδων και εκδηλώσεων, καθώς και προβολή επιτυχημένων συγχωνεύσεων και εξαγορών τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού.

Δεύτερο πυλώνα, αποτελεί ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου και παράλληλα βελτίωση και απλοποίηση των διαδικασιών που άπτονται του νομοθετικού πλαισίου σε σχέση με τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές. Ο κ. Κεραυνός σημείωσε ότι το πλαίσιο θα πρέπει να συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να μην οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Τρίτο πυλώνα αποτελεί η διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα μέτρα διευκόλυνσης της πρόσβασης στη χρηματοδότηση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σχέδια επιδότησης εξοπλισμού και μηχανημάτων, η οποία θα παρέχεται με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης ή εξαγοράς, σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας όπως η γεωργία, η μεταποίηση και οι εξαγωγές.

Σε αυτά τα πλαίσια, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, πρόθεση είναι να εξεταστεί επίσης η παροχή συγκεκριμένων κινήτρων στους επενδυτές που θα χρηματοδοτήσουν συγκεκριμένη εξαγορά ή συγχώνευση.

Για το σκοπό αυτό, όπως επισήμανε, η κυβέρνηση προχώρησε στη σύσταση Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου (Equity Fund) το οποίο θα επενδύει κυρίως σε νεοφυείς και καινοτόμες κυπριακές εταιρείες, με κρατική συνεισφορά ύψους €30 εκ. που θα χρηματοδοτηθεί κυρίως από το ΣΑΑ. Η διαχείριση του Ταμείου έχει ανατεθεί στην ΕΤΕπ.

Ταυτόχρονα, προωθείται η σύσταση Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης Επιχειρήσεων, με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις, ο οποίος θα λάβει χρηματοδότηση από το κράτος για τα 5 πρώτα χρόνια λειτουργίας του ύψους €107 εκ.

Διαβάστε πιο κάτω αυτούσιο τον χαιρετισμό του Υπουργού Οικονομικών:

Φίλε Πρόεδρε του ΚΕΒΕ,

Κύριε Γενικέ Διευθυντή,

Κυρίες και Κύριοι,

Είμαι βέβαιος ότι είναι κοινή διαπίστωση και ότι όλοι συμφωνούμε για την καθοριστική σημασία των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Κύπρο, αλλά και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά το επιχειρηματικό και οικονομικό γίγνεσθαι.

Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τα στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν περίπου το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ε.Ε., με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να αποτελούν το 95% των επιχειρήσεων στην Κύπρο.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ουσιαστικά αποτελούν τον βασικό παραγωγικό πυλώνα της κυπριακής οικονομίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στο ΑΕΠ και την απασχόληση, με το ποσοστό των εργαζομένων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποτελεί περίπου το 75% του συνόλου των εργαζομένων.

Γι’ αυτό θέλω αφ’ ενός να συγχαρώ για την πρωτοβουλία αυτής της Ημερίδας, τόσο το ΚΕΒΕ όσο και την Ελληνική Τράπεζα και αφ’ ετέρου να ευχαριστήσω για την πρόσκλησή σας να απευθύνω ένα σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωσή σας.

Η παρουσία μου εδώ, επιβεβαιώνει τη σημασία που αποδίδει τόσο το Υπουργείο Οικονομικών όσο και η Κυβέρνηση στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, αλλά και τη σταθερή πολιτική της Κυβέρνησης για συνεχή ενίσχυση των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων μας, ιδιαίτερα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, με συνεχώς αναδυόμενες προκλήσεις και αβεβαιότητες.

Αναμφίβολα, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις είναι πιο ευάλωτες σε οικονομικές κρίσεις, σε μεταβολές της αγοράς ή σε απρόβλεπτες καταστάσεις, ενώ παρουσιάζουν αντικειμενικά περιορισμένη εξωστρέφεια, καθώς η συμμετοχή τους σε διεθνείς αγορές είναι εξ αντικειμένου συχνά μικρή ή ανύπαρκτη.

Βέβαια το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων αυτών έχει και σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως είναι η ευελιξία και η ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, καθώς μπορούν να προσαρμόζονται πιο εύκολα στις αλλαγές της αγοράς.

Σημαντικό επίσης πλεονέκτημα του μικρού μεγέθους, είναι η δυνατότητα της άμεσης επαφής με τους πελάτες, κατανοώντας καλύτερα τις ανάγκες τους και παρέχοντας πιο προσωπική εξυπηρέτηση.

Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και την ανάπτυξή τους.

Ένα βασικό μειονέκτημα είναι η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συχνά δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τραπεζικό δανεισμό, είτε λόγω έλλειψης εγγυήσεων είτε λόγω μικρού μεγέθους και ρευστότητας.

Ακόμα, πολλές μικρές επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να προσλάβουν εξειδικευμένο προσωπικό, με αποτέλεσμα η διαχείριση να βασίζεται σε λίγα άτομα που αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους.

Ένα εμπόδιο, στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποιημένης και συνεχώς ψηφιοποιούμενης οικονομίας είναι η περιορισμένη ικανότητα για τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συχνά δεν διαθέτουν τους απαραίτητους οικονομικούς και τεχνικούς πόρους για να εκσυγχρονίσουν τον εξοπλισμό τους ή να επενδύσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Όλα αυτά τα μειονεκτήματα, αλλά και τα πλεονεκτήματα που έχουν και μπορούν να αναπτύξουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν κίνητρο για εξαγορές και συγχωνεύσεις μεταξύ επιχειρήσεων, έτσι ώστε να δημιουργηθούν μεγαλύτερες επιχειρήσεις που θα μπορούν να επωφεληθούν από οικονομίες κλίμακος, να μπορούν να καινοτομούν ευκολότερα, να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, να προσελκύσουν εξειδικευμένο προσωπικό και να γίνουν πιο εξωστρεφείς.

Είναι επίσης κοινή διαπίστωση ότι οι συγχωνεύσεις και εξαγορές στην Κύπρο κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κυρίως λόγω και του είδους των επιχειρήσεων, δηλαδή οικογενειακές επιχειρήσεις σε παραδοσιακούς τομείς, όπου δεν υπάρχει η κουλτούρα της συγχώνευσης.

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις, η Κυβέρνηση προχώρησε στην κατάρτιση ενός συγκεκριμένου Σχεδίου Δράσης, με κύριο στόχο την ενίσχυση και ενθάρρυνση των συγχωνεύσεων και των εξαγορών.

Το Σχέδιο Δράσης, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Αύγουστο του 2023, έχει 3ετές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης το 2024-2027 και εστιάζεται στους εξής τρείς πυλώνες.

Ο Πρώτος πυλώνας, αφορά τη δημιουργία ολοκληρωμένου πλαισίου στήριξης και αλλαγής της κουλτούρας αναφορικά με την προώθηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων. Στα πλαίσια αυτά, μεταξύ άλλων, ετοιμάζεται στοχευμένο επικοινωνιακό πλάνο, με βάση το οποίο θα προωθούνται η διοργάνωση ημερίδων και εκδηλώσεων, καθώς και προβολή επιτυχημένων συγχωνεύσεων και εξαγορών τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού.

Δεύτερο πυλώνα, αποτελεί ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου και παράλληλα βελτίωση και απλοποίηση των διαδικασιών που άπτονται του νομοθετικού πλαισίου σε σχέση με τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές. Σημειώνω ότι, το πλαίσιο θα πρέπει να συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να μην οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Τρίτο πυλώνα αποτελεί η διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα μέτρα διευκόλυνσης της πρόσβασης στη χρηματοδότηση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σχέδια επιδότησης εξοπλισμού και μηχανημάτων, η οποία θα παρέχεται με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης ή εξαγοράς, σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας όπως η γεωργία, η μεταποίηση και οι εξαγωγές.

Σε αυτά τα πλαίσια, πρόθεση είναι να εξεταστεί επίσης η παροχή συγκεκριμένων κινήτρων στους επενδυτές που θα χρηματοδοτήσουν συγκεκριμένη εξαγορά ή συγχώνευση.

Για το σκοπό αυτό η κυβέρνηση προχώρησε στη σύσταση Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου (Equity Fund) το οποίο θα επενδύει κυρίως σε νεοφυείς και καινοτόμες κυπριακές εταιρείες, με κρατική συνεισφορά ύψους €30 εκ. που θα χρηματοδοτηθεί κυρίως από το ΣΑΑ. Η διαχείριση του Ταμείου έχει ανατεθεί στην ΕΤΕπ.

Ταυτόχρονα προωθείται η σύσταση Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης Επιχειρήσεων, με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις, ο οποίος θα λάβει χρηματοδότηση από το κράτος για τα 5 πρώτα χρόνια λειτουργίας του ύψους €107 εκ.

Θα ήταν παράλειψη στο σημείο αυτό να μην αναφέρω ότι, στα πλαίσια της φορολογικής μεταρρύθμισης, κάποιες από τις προτάσεις μας εστιάζονται στη στήριξη και ανάπτυξη των κυπριακών επιχειρήσεων, καθώς και στην παροχή στοχευμένων φορολογικών ελαφρύνσεων που θα βοηθήσουν οριζόντια όλες τις οικονομικές δραστηριότητες.

Καταληκτικά, ως Κυβέρνηση φιλοδοξούμε ότι μέσω της σωστής εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές θα καταστούν πιο ελκυστικές για τις επιχειρήσεις μας.

Απευθύνω λοιπόν τα συγχαρητήρια μου τόσο στο ΚΕΒΕ όσο και στην Ελληνική Τράπεζα για την πρωτοβουλία τους να οργανώσουν αυτή την ενημερωτική ουσιαστικά ημερίδα, για τη σημασία των εξαγορών και συγχωνεύσεων των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.

Καλώ τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις μας, να ενημερωθούν και να αξιοποιήσουν όποια κίνητρα προσφέρονται και βεβαίως είμαστε πάντοτε ανοικτοί για εισηγήσεις.