Στέλλα Κυριακίδου: Καταλύτες για τη διασφάλιση του δικαιώματος στη ζωή η επιστήμη και η καινοτομία

«Η τεκμηρίωση υπέρ της μείωσης της βλάβης στην υγεία είναι τόσο ηθική όσο και οικονομική, καθώς οι σχετικές παρεμβάσεις εξοικονομούν δημόσιους πόρους μέσω της μείωσης του συνολικού κόστους», δήλωσε η Co-Chair του Advisory Board of the European School of Oncology και πρώην Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου.

Παρουσιάζοντας σειρά από πολιτικές μείωσης της βλάβης σε συνάρτηση με την Υγεία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στο Harm Reduction Conference 2025, η κ. Κυριακίδου διατύπωσε ένα ισχυρό επιχείρημα υπέρ μιας πιο ανθρώπινης και επιστημονικά τεκμηριωμένης προσέγγισης στα σύγχρονα προβλήματα δημόσιας υγείας.

H κ. Κυριακίδου παρουσίασε ένα όραμα υγείας βασισμένο σε επιστημονικά δεδομένα, στον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Τοποθετώντας την υγεία ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, επεσήμανε ότι η μείωση της βλάβης αποτελεί μια φιλοσοφία που στηρίζεται στον άνθρωπο.

Η προσέγγιση αυτή, εξήγησε, δεν επιβάλλει στους ανθρώπους το πού θα έπρεπε να είναι, αλλά τους συναντά εκεί που πραγματικά βρίσκονται.

Ο στόχος της δεν είναι η εξάλειψη της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς, αλλά η μείωση των βλαβερών συνεπειών αυτής, με εργαλεία όπως τα προγράμματα καθαρών βελονών, τα εποπτευόμενα σημεία χρήσης, οι κινητές μονάδες παροχής υγειονομικής φροντίδας και η άμεση προσβασιμότητα σε υπηρεσίες χωρίς στιγματισμό.

Αυτές οι πολιτικές, όπως έδειξε η εμπειρία της Πορτογαλίας, μειώνουν ριζικά τις λοιμώξεις HIV, τις ηπατίτιδες και τους θανάτους από υπερβολική δόση.

Η κ. Κυριακίδου τόνισε ότι οι πολιτικές μείωσης της βλάβης ενδυναμώνουν τις κοινότητες και προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αποτελούν όχι μόνο υγειονομικά και οικονομικά αποδοτικές λύσεις, αλλά και ηθικές επιλογές που συνδέονται με το δικαίωμα στη ζωή, την ισότητα και την μη-διάκριση, όπως αυτά ορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το διεθνές δίκαιο.

Η μείωση της βλάβης είναι μια πράξη αλληλεγγύης, είπε χαρακτηριστικά, και μια υπενθύμιση ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής δεν μετριέται από τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται κάποιος, αλλά από την απάντηση της κοινωνίας απέναντι σε αυτές.

Αναλύοντας την αποτυχία διεθνώς τιμωρητικών πολιτικών σε θέματα ναρκωτικών και ψυχικής υγείας, η κ. Κυριακίδου υπογράμμισε ότι τα άτομα που βιώνουν τις επιπτώσεις αυτών των ζητημάτων δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως μέρος του προβλήματος, αλλά ως φορείς λύσεων.

Οι φωνές τους, όπως είπε, πρέπει να βρίσκονται στο κέντρο της διαμόρφωσης των πολιτικών. Η επιστήμη και η καινοτομία είναι καταλύτες για τη διασφάλιση του δικαιώματος στη ζωή και στον σεβασμό. Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε την αναγκαιότητα υγειονομικών πολιτικών που βασίζονται σε τεκμηριωμένες λύσεις και στην αλήθεια, υπογράμμισε.

Η κ. Κυριακίδου έκλεισε καλώντας για πολιτική ηγεσία, συνεχές ερευνητικό έργο και επενδύσεις σε κοινωνικούς φορείς που εργάζονται στην πρώτη γραμμή.

Η μείωση της βλάβης, τόνισε, δεν μπορεί να παραμένει στο περιθώριο της υγειονομικής πολιτικής. Χρειάζεται θάρρος, διορατικότητα και μια συλλογική απόφαση να θέσουμε την αξία της ανθρώπινης ζωής πάνω από προκαταλήψεις και παραδοσιακές νόρμες.

Στον πυρήνα αυτής της προσέγγισης βρίσκεται, κατά τη Στέλλα Κυριακίδου, η πίστη ότι κάθε άνθρωπος αξίζει φροντίδα, ασφάλεια και σεβασμό.