Peter Williamson: Η κεντρική πρόταση αξίας είναι ο φάρος που κατευθύνει την ανάπτυξη

"Η καινοτομία μέσα από τα οικοσυστήματα είναι μια διαδικασία ανακάλυψης", ανέφερε o Peter Williamson, Honorary Professor of International Management, Judge Business School, University of Cambridge. Στην παρουσίασή του στο CIM Summit 2025, ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός ανέλυσε πώς οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις στρατηγικές των οικοσυστημάτων για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε περιόδους αναταραχών και ταχείας αλλαγής.

Η δημιουργία ενός οικοσυστήματος πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα εγχείρημα καινοτομίας. Η κεντρική πρόταση αξίας είναι ο φάρος που κατευθύνει την ανάπτυξη, ενώ οι υπολογισμοί κερδοφορίας και καθαρής παρούσας αξίας ακολουθούν στη συνέχεια. Στο αρχικό στάδιο, μια επιχείρηση πρέπει να συνεργάζεται με έναν πυρήνα στρατηγικών εταίρων, ενώ στη συνέχεια, καθώς το οικοσύστημα εξελίσσεται, νέοι παίκτες εισέρχονται για να καλύψουν τα κενά που προκύπτουν.

Ένα καλά διαμορφωμένο οικοσύστημα προσφέρει λύσεις σε κρίσιμες προκλήσεις της σύγχρονης επιχειρηματικότητας, όπως η ισορροπία ανάμεσα στην ικανοποίηση των αυξανόμενων απαιτήσεων των πελατών και στη διατήρηση της εστίασης μιας επιχείρησης σε αυτό που κάνει καλύτερα, η επιτάχυνση της καινοτομίας και η διαμόρφωση μιας πιο ευέλικτης οργανωτικής δομής.

Ο ανταγωνισμός πλέον δεν αφορά μόνο τις εταιρείες, αλλά και τα ίδια τα οικοσυστήματα. Ειδικά στον τραπεζικό τομέα, οι στρατηγικές οικοσυστημάτων έχουν μετασχηματίσει το πεδίο της αγοράς. Οι επιχειρήσεις που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν αυτές τις στρατηγικές πρέπει να στοχεύουν σε τρεις βασικούς άξονες: να υλοποιήσουν ένα αβέβαιο όραμα, να αξιοποιήσουν τη συλλογική γνώση των συνεργατών τους και να επιτρέψουν στο οικοσύστημα να αναδιαμορφώνεται οργανικά. Η καθοδήγηση ενός οικοσυστήματος δεν απαιτεί τον παραδοσιακό έλεγχο αλλά έναν συνδυασμό καθοδήγησης, ευελιξίας και κινήτρων.

Η επένδυση σε ένα οικοσύστημα προϋποθέτει πίστη σε αυτό. Μπορεί να περιλαμβάνει τη διαμοίραση τεχνολογίας και δεδομένων, την εισαγωγή πελατών και τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για την αλληλεπίδραση των συνεργατών. Οι πρώτοι πελάτες που εντάσσονται σε ένα οικοσύστημα δεν είναι απαραίτητα οι μεγαλύτεροι σήμερα, αλλά οι καινοτόμοι disruptors που αναζητούν λύσεις που κανένας προμηθευτής δεν έχει ακόμα αναπτύξει. Αυτοί οι πρωτοπόροι είναι διατεθειμένοι να συνεισφέρουν χρόνο για την από κοινού ανάπτυξη μιας νέας λύσης, συνήθως με αντάλλαγμα την πρώτη κίνηση στην αγορά ή μια περίοδο αποκλειστικότητας.

Η ηγεσία ενός οικοσυστήματος απαιτεί ένα νέο μοντέλο διοίκησης που ξεπερνά τα όρια της παραδοσιακής ιεραρχίας. Ο επιχειρηματίας που καθοδηγεί το οικοσύστημα πρέπει να μάθει να ευθυγραμμίζει δραστηριότητες και ικανότητες διαφορετικών οργανισμών, να διαχειρίζεται τη συλλογική μάθηση και να αποδέχεται έναν αυξημένο κίνδυνο διαρροής γνώσης και πνευματικής ιδιοκτησίας. Επιπλέον, πρέπει να εργάζεται συστηματικά για να εξασφαλίσει ότι η κατανομή του κέρδους γίνεται δίκαια, αναγνωρίζοντας πως μέρος του οφέλους θα πρέπει να διανεμηθεί μεταξύ των συνεργατών.

Η οργανωτική δομή μιας επιχείρησης που λειτουργεί εντός ενός οικοσυστήματος πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε να εστιάζει σε αυτό που κάνει καλύτερα, επιτρέποντας στους εταίρους της να αναλάβουν άλλους ρόλους. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι πρέπει να εκπαιδευτούν ώστε να λειτουργούν αποτελεσματικά σε περιβάλλον συνεργατικού ανταγωνισμού (co-opetition), ενώ είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση της υγείας του οικοσυστήματος.

Το βασικό ερώτημα που κάθε επιχειρηματίας πρέπει να έχει στο μυαλό του είναι το εξής: ποιο είναι το όφελος από την ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος; Η απάντηση έγκειται στην από κοινού μάθηση, στη δημιουργία νέας αξίας για τους χρήστες, στην επιτάχυνση της καινοτομίας και στην αυξημένη ευελιξία. Ένα ισχυρό οικοσύστημα επιτρέπει στους συνεργάτες του να προσαρμόζουν τις δραστηριότητές τους στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, προσελκύοντας παράλληλα νέους συνεργάτες που φέρνουν επιπλέον δυναμική.