Ευρωπαϊκή Επιτροπή-ΕΤΕπ θέτουν τα θεμέλια για νέα πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) συνεργάζονται με τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες (ΕΑΤ) της Ευρώπης και με τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (ΔΧΟ) για να αναπτύξουν νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση σε όλη την Ευρώπη. Στο φόρουμ του Ομίλου ΕΤΕπ, που πραγματοποιείται στο Λουξεμβούργο σήμερα, η Πρόεδρος του Ομίλου ΕΤΕπ Nadia Calviño και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης Dan Jørgensen υπογράμμισαν τη σημασία της αντιμετώπισης μιας από τις πιο πιεστικές ανησυχίες των πολιτών και των κυβερνήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υποστήριξαν μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία που φέρνει σε επαφή τοπικούς και εθνικούς, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς με σκοπό την προώθηση της χρηματοδότησης και την ανάληψη επείγουσας δράσης στο πλαίσιο του επερχόμενου Ευρωπαϊκού Σχεδίου Προσιτής Στέγασης της Επιτροπής.

Το κάλεσμά τους έρχεται έπειτα από τις ενέργειες του ‘Ομιλου ΕΤΕπ, ο οποίος ολοκληρώνει τις εργασίες του για ένα Σχέδιο Δράσης για Προσιτή και Βιώσιμη Στέγαση που έχει προγραμματίσει επενδύσεις ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια. Το σχέδιο της ΕΤΕπ θα υποστηρίξει τις τοπικές και εθνικές προσπάθειες για την κατασκευή πιο προσιτών κατοικιών, την ανακαίνιση του υφιστάμενου στεγαστικού αποθέματος ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή του απόδοση και θα ενθαρρύνει τη χρήση πιο βιώσιμων και καινοτόμων δομικών υλικών και εξοπλισμού. Η ΕΤΕπ εισήγαγε επίσης μια πύλη για τη στέγαση, δηλαδή μια υπηρεσία μίας στάσης, σχεδιασμένη να στηρίξει τους τελικούς δικαιούχους ώστε να έχουν πρόσβαση σε συμβουλές και χρηματοδότηση. Μέσω των επενδύσεών του, ο Όμιλος ΕΤΕπ στοχεύει να παραδώσει 1,5 εκατομμύρια νέες ή ανακαινισμένες κατοικίες σε όλη την Ευρώπη. Το Σχέδιο Δράσης της ΕΤΕπ και η πύλη αποτελούν βασικά δομικά στοιχεία της πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας η οποία θα είναι ανοιχτή σε άλλους φορείς, όπως οι ΕΑΤ και οι ΔΧΟ. Ενδιαφέρον για συμμετοχή έχει εκδηλώσει και η Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Μιλώντας σε ειδική εκδήλωση για τη στέγαση στο ετήσιο Φόρουμ του Ομίλου ΕΤΕπ με τίτλο «Επενδύοντας σε μια πιο βιώσιμη και ασφαλή Ευρώπη», η Πρόεδρος Nadia Calviño δήλωσε: «Η δυνατότητα να έχει κανείς ένα άνετο και ζεστό σπίτι είναι μια επιθυμία που ενώνει κάθε οικογένεια και κάθε κοινότητα στην Ευρώπη. Η βοήθεια προκειμένου να καταστεί αυτό εφικτό για τους πολίτες μας αποτελεί κοινωνική ευθύνη και δημοσιονομική πρόκληση. Είναι επίσης το θεμέλιο κάθε παραγωγικής οικονομίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εμείς στον Όμιλο ΕΤΕπ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εργαζόμαστε με εντατικούς ρυθμούς σε μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα είναι ανοιχτή για να συμμετάσχουν και άλλοι».

Στην εναρκτήρια ομιλία του στο Φόρουμ του Ομίλου ΕΤΕπ, ο Επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης, Dan Jørgensen δήλωσε: «Η διασφάλιση πιο προσιτών και βιώσιμων κατοικιών αποτελεί ζήτημα μείζονος σημασίας. Η Επιτροπή θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν τη χρηματοδότηση από τα ταμεία συνοχής για την προσιτή στέγαση και θα διασφαλίσει ότι οι κανόνες μας περί κρατικών ενισχύσεων υποστηρίζουν καλύτερα τον στόχο μας για πιο προσιτή στέγαση. Η ΕΕ κινητοποιεί ήδη σημαντική χρηματοδότηση, για παράδειγμα μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά δεν θα σταματήσουμε εκεί. Σήμερα ξεκινάμε τη συνεργασία με την ΕΤΕπ, τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς για τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας, προκειμένου να προσελκύσουμε περισσότερη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για τη στέγαση. Και, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πραγματοποιήσουμε εντατικές διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη, τις πόλεις, τις περιφέρειες και όλους τους ενδιαφερόμενους για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Προσιτής Στέγασης».

Στην έρευνα επενδύσεων του Ομίλου ΕΤΕπ που βασίζεται σε σχόλια από περίπου 13.000 ευρωπαϊκές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες πόλεις, επισημαίνεται ως μια αυξανόμενη πηγή ανησυχίας για την οικονομική ανάπτυξη και παραγωγικότητα της Ευρώπης. Η έκθεση που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα στο Φόρουμ, επισημαίνει επίσης χαμηλή παραγωγικότητα και ανεπαρκή καινοτομία στον ευρωπαϊκό κατασκευαστικό τομέα, γεγονός που αυξάνει το κόστος και το χρόνο υλοποίησης των στεγαστικών έργων. Παράλληλα, το κόστος της ενέργειας και οι επιπτώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προκαλούν επίσης ανησυχία. Τα δύο τρίτα της ενέργειας που καταναλώνουν τα νοικοκυριά χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση των σπιτιών και δεδομένου ότι 46 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας, η ενεργειακή απόδοση του ευρωπαϊκού στεγαστικού αποθέματος αποτελεί βασικό επίκεντρο.

Ο Όμιλος ΕΤΕπ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Προσιτής Στέγασης, συνεργάζεται στενά με την Επιτροπή και με τη νέα Ομάδα Δράσης της για τη στέγαση καθώς επίσης και με τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες, τις πόλεις, τις ΕΑΤ και τους ΔΧΟ, με στόχο την αύξηση της προσφοράς προσιτής και βιώσιμης στέγασης στην ΕΕ. Η προσέγγιση αυτή βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες, που παρέχουν το γενικό πλαίσιο των μέτρων που περιγράφονται παρακάτω:

• Συνεργασίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ΕΑΤ/ΔΧΟ για πιο εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και σε συμβουλές, με βάση τη συμπληρωματικότητα με τις υφιστάμενες δομές και προϊόντα.
• Εφαρμογή σε όλη την ΕΕ: διεύρυνση του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής της υποστήριξης του Ομίλου ΕΤΕπ δίνοντας έμφαση στις χώρες της ΕΕ με λιγότερο ανεπτυγμένα συστήματα στέγασης και μεγάλες ανεκπλήρωτες ανάγκες, όπου ένα ενισχυμένο συμβουλευτικό σκέλος θα συμπληρώνει τη χρηματοδότηση.
• Προσέγγιση με βάση την αλυσίδα αξίας: άνοιγμα σε νέους τύπους στεγαστικών έργων που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την καινοτομία στην κατασκευή, την ανάπτυξη ακινήτων και την ιδιοκτησία με διασφαλίσεις της πολιτικής.
• Κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα: διεύρυνση της πελατειακής βάσης ώστε να συμπεριληφθούν ιδιωτικοί, κερδοσκοπικοί φορείς υλοποίησης

Τον Ιούλιο του 2024, η νεοσυσταθείσα Ομάδα Δράσης για τη Στέγαση του Ομίλου ΕΤΕπ διοργάνωσε μια εναρκτήρια εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν περίπου 300 δημόσιοι και ιδιωτικοί ενδιαφερόμενοι φορείς για να συζητήσουν την ενίσχυση της χρηματοδοτικής στήριξης για προσιτή και βιώσιμη στέγαση σε ολόκληρη την ΕΕ. Το φθινόπωρο, έπειτα από την εκδήλωση ακολούθησαν τεχνικές συναντήσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας σε συνεργασία με την Επιτροπή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δραστηριοποιείται ήδη στον τομέα της στέγασης, με τη στήριξη, μεταξύ άλλων, του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, των Ταμείων για την Πολιτική Συνοχής, των προγραμμάτων InvestEU, LIFE και Ορίζων Ευρώπη (Horizon Europe).
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή ανάθεσης καθηκόντων προς τον Επίτροπο Jørgensen, η Επιτροπή θα δημοσιοποιήσει το πρώτο στα χρονικά Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσιτής Στέγασης. Το σχέδιο θα προσφέρει τεχνική βοήθεια στις πόλεις και στα κράτη μέλη και θα επικεντρωθεί στις επενδύσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα αναπτύξει μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Κατασκευή Κατοικιών με σκοπό τη στήριξη της προσφοράς κατοικιών, θα δημιουργήσει μια πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα για την προσιτή και βιώσιμη στέγαση, θα πραγματοποιήσει ανάλυση των επιπτώσεων της κερδοσκοπίας στον τομέα της στέγασης, θα στηρίξει τα κράτη μέλη για να διπλασιάσουν τις προγραμματισμένες επενδύσεις της πολιτικής για τη συνοχή σε οικονομικά προσιτή στέγαση, θα αντιμετωπίσει συστημικά ζητήματα που προκύπτουν από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων και θα υποβάλει προτάσεις για την αντιμετώπιση της μη αποδοτικής χρήσης του υφιστάμενου στεγαστικού αποθέματος και θα αναθεωρήσει τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων ώστε να καταστεί δυνατή η λήψη μέτρων στήριξης της στέγασης, ιδίως όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και την κοινωνική στέγαση.