Πώς η ανάπτυξη των ΗΠΑ πλήττεται από τις αποφάσεις Τραμπ

Η δασμολογική πολιτική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πιθανότατα θα περιορίσει την ανάπτυξη των ΗΠΑ βραχυπρόθεσμα, αποτελώντας μόνο ένα από τα σοκ που συσσωρεύονται για τους όλο και πιο νευρικούς καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές.

Υπάρχουν επίσης οι περικοπές του Έλον Μασκ στο ομοσπονδιακό εργατικό δυναμικό, ο περιορισμός της μετανάστευσης και μια πιθανή αντίσταση στις επιχειρηματικές επενδύσεις εν μέσω τόσο μεγάλης πολιτικής αβεβαιότητας. Όλα αυτά, όπως τονίζουν οι αναλυτές, σημαίνουν επιβράδυνση για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Λίγοι βλέπουν μεγάλο κίνδυνο άμεσης συρρίκνωσης φέτος, ενώ υπάρχουν και μέτρα φιλικά προς την ανάπτυξη, όπως οι φορολογικές περικοπές, που βρίσκονται σε εξέλιξη. Παρ’ όλα αυτά, οι πιθανότητες μιας «ύφεσης του Τραμπ» έχουν αυξηθεί.

Ένας κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος θα την ενίσχυε και ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι πολλοί ακόμη δασμοί θα ακολουθήσουν αυτούς που μόλις επέβαλε στο Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα.

Οι μελλοντικοί στόχοι του περιλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τους ημιαγωγούς – καθώς και τους «αμοιβαίους» δασμούς που υπολογίζουν οι συνεργάτες του Τραμπ με βάση διάφορα εμπόδια στα αμερικανικά προϊόντα στο εξωτερικό.

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ αντέκρουσε τις ανησυχίες σχετικά με την επίδραση των δασμών. «Θα επαναφέρουμε την ισορροπία στην οικονομία», δήλωσε ο Μπέσεντ στο Fox News. «Μεσοπρόθεσμα, εστιαζόμαστε στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η Wall Street τα πήγε περίφημα, η Wall Street μπορεί να συνεχίσει να τα πηγαίνει περίφημα, αλλά εστιάζουμε στις μικρές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές».

Και τα δύο γκρουπ θα νιώσουν τον αντίκτυπο των νέων δασμών σε εισαγωγές αξίας περίπου 1,5 τρισεκατομμυρίου δολαρίων στις ΗΠΑ. Από την Τρίτη 4 Μαρτίου 2025, ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του 1940.

Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να αυξήσει την πιθανότητα μιας περιόδου στασιμοπληθωρισμού, ή περιορισμένης ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού, σύμφωνα με τις Μαέβα Κάζιν και Ράνα Σατζέντι του Bloomberg Economics. «Αυτοί οι δασμοί θα λειτουργήσουν ως αρνητικό σοκ στην προσφορά για την αμερικανική οικονομία», ανέφερφαν.

Πέρα από το άμεσο πλήγμα στα πορτοφόλια των καταναλωτών, υπάρχουν κίνδυνοι και για τη βιομηχανική παραγωγή και τις θέσεις εργασίας στη μεταποίηση. Και οι δύο μειώθηκαν το 2019 κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου της πρώτης θητείας του Τραμπ.

Η αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία αποτελεί περίπου το 2,5% της οικονομίας, είναι βαθιά εκτεθειμένη, όπως προειδοποιούν κολοσσοί όπως η Ford Motor Co. Οι αλυσίδες εφοδιασμού της είναι βαθιά συνυφασμένες με τον Καναδά και το Μεξικό εδώ και δεκαετίες.

Εν τω μεταξύ, η απλή απειλή των δασμών χάλυβα και αλουμινίου που έχουν προγραμματιστεί για τις 12 Μαρτίου έχει ήδη οδηγήσει σε αύξηση των εγχώριων τιμών που αυξάνει το κόστος για εταιρείες όπως η Calder Brothers Corp.

Η εταιρεία με έδρα το Γκρίνβιλ της Νότιας Καρολίνας εξετάζει μια ασυνήθιστη αύξηση των τιμών στα μέσα του έτους, όπως δήλωσε ο πρόεδρός της, Γκλεν Κάλντερ. «Αυτοί οι δασμοί τιμωρούν πραγματικά τους μικρούς αμερικανούς κατασκευαστές», προσέθεσε, τονίζοντας πως «υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το τι θα συμβεί στην τιμολόγηση πολλών πραγμάτων».

Αν οι δασμοί είναι το πρώτο θέμα στο νου των Αμερικανών που παρακολουθούν την ανάπτυξη αυτή τη στιγμή, υπάρχουν πολλές άλλες πολιτικές της κυβέρνησης που προκαλούν ανησυχία.

Η καταστολή των παράνομων μεταναστών, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, απειλεί να αφήσει κενά στο εργατικό δυναμικό που δε θα είναι εύκολο να καλυφθούν γρήγορα – ειδικά σε ορισμένες βασικές βιομηχανίες όπως η συσκευασία κρέατος.

Οι περικοπές που προωθεί το Τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας του Μασκ έχουν ήδη οδηγήσει στην απώλεια θέσεων εργασίας περισσότερους από 100.000 ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, με επιπτώσεις για πολλούς εργολάβους.

Ο Τραμπ έχει αναγνωρίσει ότι οι Αμερικανοί μπορεί να αισθανθούν «κάποιο πόνο» από τον εμπορικό πόλεμο – αλλά υποστηρίζει ότι τα μακροπρόθεσμα οφέλη από την ατζέντα του θα είναι τεράστια.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι δασμοί, η απορρύθμιση και οι φορολογικές περικοπές που έχουν αρχίσει να περνούν από το Κογκρέσο θα συνδυαστούν για να οδηγήσουν σε μια επενδυτική έκρηξη.

Ως απόδειξη ότι η εμπορική πολιτική της αποδίδει καρπούς, η ομάδα του Τραμπ επισημαίνει την πρόσφατη δέσμευση της Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., του κορυφαίου παραγωγού μικροτσίπ στον κόσμο, να επενδύσει επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά εργοστάσια.

Ένα άλλο βασικό μέρος του μείγματος πολιτικής είναι η φθηνή ενέργεια. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Τραμπ έχει πείσει τις πετρελαϊκές δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας να εισακούσουν τις εκκλήσεις του για αύξηση της παραγωγής – κάτι που θα μπορούσε να πιέσει τις τιμές της βενζίνης προς τα κάτω και να προσφέρει κάποια ανακούφιση στους Αμερικανούς καταναλωτές που πλήττονται από τους δασμούς.