Ziad-Alexandre Hayek: Τι καθορίζει την επιτυχία και τι την αποτυχία των ΣΔΙΤ

Τα στοιχεία που συνήθως καθορίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ανέλυσε ο Πρόεδρος του World Association of PPP Units & Professionals (WAPPP),Ziad-Alexandre Hayek.

Μιλώντας στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Απελευθερώνοντας Επενδύσεις μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)» στη Λευκωσία, ο ειδικός ανέλυσε τους βασικούς λόγους που μπορούν να οδηγήσουν είτε στην επιτυχία είτε στην αποτυχία ενός ΣΔΙΤ.

Σύμφωνα με τον Hayek, οι λόγοι που οδηγούν στην αποτυχία ενός ΣΔΙΤ περιλαμβάνουν την ανεπαρκή πολιτική, την έλλειψη ενημέρωσης των πολιτικών αποφασιζόντων, το ανεπαρκές νομοθετικό ή/και ρυθμιστικό πλαίσιο, τον κακό σχεδιασμό και εκτέλεση του έργου, τον ελλιπή προγραμματισμό, την ανεπαρκή προώθηση προς τους επενδυτές και την κακή επικοινωνία με τους εμπλεκόμενους φορείς.

Αντίθετα, η επιτυχία ενός ΣΔΙΤ εξαρτάται από την προσέγγιση του ως εργαλείο ανάπτυξης, την έμφαση στα ΣΔΙΤ όπου οι χρήστες πληρώνουν για τις υπηρεσίες, την πρόβλεψη για μικρότερης κλίμακας τοπικά ΣΔΙΤ, τη βελτίωση της ενημέρωσης για τα ΣΔΙΤ, τη σαφήνεια των ρυθμιστικών πλαισίων, την προτεραιοποίηση και τη δημιουργία μιας ισχυρής ροής έργων, την ανάλυση όλων των διαστάσεων του έργου, την ουσιαστική προσέγγιση των επενδυτών και τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Τόνισε, επίσης, ότι τα ΣΔΙΤ υπάρχουν από την αρχαιότητα με διάφορες μορφές και εξήγησε ότι τα περισσότερα βασίζονται στη λογική του «ο χρήστης πληρώνει». Σε ένα έργο, η χρηματοδότηση μπορεί να προέρχεται είτε από το κράτος είτε από τους χρήστες που το εκμεταλλεύονται, ενώ οι συμβάσεις παραχώρησης αποτελούν μια ιδιαίτερη μορφή ΣΔΙΤ, αλλά παραμένουν μέρος της ίδιας φιλοσοφίας.

Ο Hayek επισήμανε επίσης ότι το κόστος κεφαλαίου για μια ιδιωτική εταιρεία είναι συνήθως πολύ υψηλότερο από αυτό της κυβέρνησης. Όταν ένας ιδιωτικός επενδυτής πρέπει να καλύψει το κόστος ιδίων κεφαλαίων, το συνολικό κόστος του έργου αυξάνεται σημαντικά. Από την άλλη πλευρά, το κράτος έχει πρόσβαση σε φθηνότερο δανεισμό, γεγονός που του επιτρέπει να μεταφέρει μέρος του ρίσκου στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ταυτόχρονα οι ιδιωτικοί επενδυτές μπορούν να επωφεληθούν από τα χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού του κράτους.

Διευκρίνισε ότι, αν και υπάρχουν πολλές διαφορετικές ερμηνείες του όρου ΣΔΙΤ, ο επικρατέστερος ορισμός της Παγκόσμιας Τράπεζας περιγράφει ένα ΣΔΙΤ ως μια μακροπρόθεσμη σύμβαση μεταξύ ενός δημόσιου και ενός ιδιωτικού φορέα για την ανάπτυξη ή/και διαχείριση μιας δημόσιας υποδομής ή υπηρεσίας, όπου ο ιδιωτικός φορέας αναλαμβάνει σημαντικό ρίσκο και διαχειριστική ευθύνη κατά τη διάρκεια της σύμβασης, ενώ η αμοιβή του συνδέεται άμεσα με την απόδοση και/ή τη ζήτηση και χρήση της υπηρεσίας ή της υποδομής.

Κλείνοντας, ο Hayek δήλωσε ότι η WAPPP είναι ένθερμος υποστηρικτής της αξίας που προσφέρουν τα ΣΔΙΤ στην κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση της αξιοπιστίας του θεσμού και προωθεί αυτό που αποκαλεί «ΣΔΙΤ Επόμενου Επιπέδου» (Next Level PPPs).