Ε.Ηλία: Δεν αποκλείεται μελλοντική αύξηση χορηγίας προς Δήμους-Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της μεταρρύθμισης

Το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών αξιολογεί τα οικονομικά των Δήμων και δεν αποκλείεται μελλοντικά να υπάρξει αύξηση της χορηγίας προς τους δήμους, πάντα σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, δήλωσε την Πέμπτη ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, Δρ Ελίκκος Ηλία, μετά τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών. 

Στη συνεδρία συζητήθηκαν οι προτάσεις της Κυβέρνησης για βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), των Δήμων και των κοινοτήτων. Βουλευτές έκαναν λόγω για «προχειρότητα» των νομοσχεδίων και «έλλειψη διαβούλευσης» μεταξύ του αρμόδιου Υπουργείου, της Ένωσης Κοινοτήτων, των ΕΟΑ και της Ένωσης Δήμων.

Ο κ. Ηλία ανέφερε ότι μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί οι προϋπολογισμοί 13 Δήμων, ενώ ο προϋπολογισμός του Δήμου Ιεροκηπίας εκκρεμεί για έγκριση στο Υπουργείο Οικονομικών. Σημείωσε ότι τρεις Δήμοι έχουν τους προϋπολογισμούς τους υπό εξέταση στο Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ τρεις Δήμοι, ο Δήμος Πολεμιδιών, ο Δήμος Ακάμα και ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς, δεν έχουν ακόμη υποβάλει τους προϋπολογισμούς τους.

«Αναμένεται από αυτούς τους δήμους να υποβάλουν τους προϋπολογισμούς τους το συντομότερο δυνατό για να εξεταστούν και να εγκριθούν από το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Οικονομικών», σημείωσε.

Για τους λόγους της μη έγκαιρης κατάθεσης των προϋπολογισμών, ο κ. Ηλία ανέφερε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε στάδιο μεταρρύθμισης από την 1η Ιουλίου 2024. Όπως εξήγησε, έγιναν πρότυπα προϋπολογισμών και διαβούλευση με την Ένωση Δήμων, υπενθυμίζοντας ότι και σε προηγούμενες χρονιές οι προϋπολογισμοί εγκρίθηκαν μέσα στο Μάρτιο και οι πληρωμές έγιναν με βάση τα δωδεκατημόρια. Το Υπουργείο, σημείωσε ο κ. Ηλία, προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι οι προϋπολογισμοί για το 2026 θα υποβληθούν μέσα στο 2025 για να αποφευχθούν τα ίδια προβλήματα.

Σε ερώτηση για το πώς λειτουργούν οι Δήμοι χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό, ο κ. Ηλία εξήγησε ότι λόγω του μεταβατικού σταδίου, υπάρχει κατανόηση και οι Δήμοι μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Εξέφρασε την ελπίδα ότι οι προϋπολογισμοί θα εγκριθούν σύντομα, ώστε οι Δήμοι να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν των υποχρεώσεών τους μέσα στο Μάρτιο.

Σε ερώτηση για τα κονδύλια των Δήμων, ο κ. Ηλία ανέφερε ότι κάθε Δήμος διαχειρίζεται τα δικά του οικονομικά και έχει το δικό του κονδύλι. Απλά, συνέχισε, είναι απαραίτητο να εγκριθούν οι προϋπολογισμοί για να είναι οι Δήμοι σύννομοι στις πληρωμές τους.

Σε ερώτηση για ενδεχόμενη αύξηση της χορηγίας των δήμων, ο κ. Ηλία ανέφερε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών αξιολογεί τα οικονομικά των δήμων. «Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εφαρμόστηκε την 1η Ιουλίου 2024 και είμαστε σε στάδιο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων αυτής της μεταρρύθμισης», σημείωσε.

Εξήγησε ότι η τρέχουσα χορηγία είναι 117 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τους δήμους, με επιπλέον 12 εκατομμύρια για τις απώλειες από τις αδειοδοτήσεις. Ο κ. Ηλία είπε ότι αξιολογείται το θέμα και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει μελλοντικά αύξηση της χορηγίας προς τους δήμους, πάντα σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών.

Για τα τέλη που επιβάλουν οι δήμοι, ο κ. Ηλία ανέφερε ότι αυτό είναι υπό την αρμοδιότητα των δήμων προσθέτοντας ότι η πρόταση που υποβάλλεται μέσω του νομοσχεδίου καθορίζει ένα ανώτατο όριο στην αύξηση των τελών, αλλά ακόμη, όπως διευκρίνισε, αυτό είναι υπό συζήτηση.

Ο Δήμαρχος Λάρνακας και Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Ανδρέας Βύρας, ανέφερε ότι η πρώτη συζήτηση για τις αλλαγές στη νομοθεσία κύλησε σε ευρύτερο επίπεδο και όχι σε κατ' άρθρον συζήτηση. «Αυτή ήταν μια ευκαιρία για την Ένωση Δήμων να θέσει κάποια ζητήματα που αφορούν το οικονομικό», είπε ο κ. Βύρας προσθέτοντας ότι γίνεται μια προσπάθεια να «φορτωθεί» στην τοπική αυτοδιοίκηση και στα δημοτικά συμβούλια η ευθύνη ότι οι δήμοι θέλουν να αυξήσουν τα τέλη στον κόσμο. Ωστόσο, συνέχισε, «έπρεπε να εξηγήσουμε ότι οι τελευταίοι που φταίνε για την τρέχουσα κατάσταση είναι τα δημοτικά συμβούλια».

Ο κ. Βύρας υπέδειξε ότι όταν συμφωνήθηκε η χορηγία των 117 εκατομμυρίων ευρώ το 2020, με τα τότε δεδομένα, η χορηγία αυτή με τα σημερινά δεδομένα της ακρίβειας και της αύξησης του κόστους έχει μειωθεί γύρω στο 30% σε πραγματικές τιμές. Πέρα από αυτό, συνέχισε, με τα 117 εκατομμύρια ευρώ που ήταν για τους δήμους, έχουν προστεθεί και 62 κοινότητες με τις υποχρεώσεις τους, χωρίς να δοθούν οι αντίστοιχοι πόροι.

«Κάθε τέλος του μήνα, το δημοτικό συμβούλιο δίνει μια μάχη για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις», σημείωσε ο κ. Βύρας. Επεσήμανε ότι η μεταρρύθμιση βοήθησε κάπως στον εξορθολογισμό, αλλά το εργατικό κόστος έχει ανέβει πάνω από το 30%, ενώ η ακρίβεια των καυσίμων και η αύξηση των κοστών έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.

Σημείωσε ότι το κράτος, με την ακρίβεια, δημιουργεί κάποια αποθεματικά σημειώνοντας ότι έχει την υποχρέωση να μετακυλίσει μέρος των αυξημένων εσόδων του, ώστε να επωφεληθούν οι πολίτες.

Ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, Λευτέρης Περικλή, ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση ξεκίνησε με πολλά προβλήματα, αλλά οι κοινότητες ίσως να είναι πιο προχωρημένες στην εφαρμογή της, παρά τις αδυναμίες που υπάρχουν. Σημείωσε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται στο οικονομικό, προσθέτοντας ότι εάν το κράτος παρείχε επιπλέον κονδύλια για τους δήμους και τις κοινότητες, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα.

Ο κ. Περικλή συμπλήρωσε ότι η άμεση ανάγκη των κοινοτήτων αυτή τη στιγμή είναι η αποπαγοποίηση των θέσεων, ώστε να λειτουργήσουν τα συμπλέγματα. «Εάν τα 30 συμπλέγματα που υπάρχουν παγκύπρια λειτουργούσαν μετά την αποπαγοποίηση των θέσεων, πιστεύω ότι θα είμαστε πολύ πιο μπροστά στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης», πρόσθεσε.

Επιπλέον, συνέχισε, ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι το θέμα των έργων υποδομής για τα αποχετευτικά, τα οποία προηγουμένως ήταν στην αρμοδιότητα του έπαρχου και τώρα μεταφέρονται στους ΕΟΑ. Αυτό, εξήγησε ο κ. Περικλή, δημιουργεί πρόβλημα, καθώς εάν ο ΕΟΑ εκτελέσει κάποιο έργο σε μια κοινότητα, είναι υποχρεωμένος να φορολογήσει τους κατοίκους της.