Η αλλαγή του κλίματος, η προσαρμογή της Λευκωσίας και η ενεργειακή απόδοση των παραδοσιακών κτιρίων

Το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας μεταμορφώθηκε σε έναν ζωντανό χώρο διαλόγου για τη βιωσιμότητα, την Κυριακή 9 Μαρτίου, μέσα από το Climate Walk, έναν θεματικό περίπατο που ανέδειξε τη σύνδεση της φύσης με τον αστικό ιστό και τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Τη ξενάγηση συντόνισε η Μυρτώ Σκουρουπάθη, Εθνική Συντονίστρια του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα στην Κύπρο, και μαζί με την συν-ξεναγό της, Vijdan Şengör, Μηχανικό Περιβάλλοντος, καθοδήγησαν τη συζήτηση γύρω από τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον αστικό σχεδιασμό. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εξερευνήσουν την εξέλιξη του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της πόλης, ένθεν και ένθεν της Πράσινης Γραμμής, και να ανταλλάξουν ιδέες για την προσαρμογή της Λευκωσίας στις νέες κλιματικές προκλήσεις.

Ο θεματικός περίπατος διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα, σε συνεργασία με τον Όμιλο Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας (AHDR), το Σπίτι της Συνεργασίας (H4C) και το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου.

Κατά τη διαδρομή, οι συμμετέχοντες επισκέφθηκαν κομβικά σημεία της Λευκωσίας, όπου συζήτησαν κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν το αστικό περιβάλλον, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ενεργειακή απόδοση των παραδοσιακών κτιρίων και οι πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ρόλο των δημόσιων χώρων στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πόλης απέναντι στην κλιματική κρίση.

Σημαντικές στάσεις του Climate Walk περιλάμβαναν διάφορα σημεία-ορόσημα της πόλης, όπως τον Δημοτικό Κήπο, όπου η συζήτηση επικεντρώθηκε στην περιβαλλοντική και ιστορική σημασία του χώρου, όπου κάποτε διέσχιζε ο Πεδιαίος ποταμός.

Η αλλαγή της φυσικής του ροής, λόγω ανθρώπινων παρεμβάσεων, υπενθυμίζει τη δύναμη της φύσης και την ανάγκη για αστικό σχεδιασμό που σέβεται το περιβάλλον. Στην Πλατεία Ελευθερίας, οι συμμετέχοντες παρατήρησαν τη σημασία των δημόσιων χώρων που ευνοούν τους πεζούς και τους ποδηλάτες, ενώ η αυθόρμητη συγκέντρωση των πολιτών σε σκιερά σημεία ανέδειξε την ανάγκη για περισσότερο πράσινο, τονίζοντας τη σύνδεση ανάμεσα στην ποιότητα ζωής και στον έξυπνο σχεδιασμό της πόλης.

Επιπλέον, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν την πράσινη οροφή του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου, όπου ενημερώθηκαν για τις καινοτόμες πρακτικές βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Εκεί παρουσιάστηκε και η χρήση ενός thermal drone, το οποίο καταγράφει τη θερμική απόδοση των πράσινων οροφών.

«Οι θερμοκρασίες στα κτίρια με πράσινες οροφές είναι αισθητά χαμηλότερες σε σύγκριση με τα συμβατικά, ενώ σε περιόδους καύσωνα η διαφορά μπορεί να φτάσει ακόμη και τους 40 βαθμούς», εξήγησε η Μυρτώ Σκουρουπάθη, τονίζοντας πως πρόκειται για μια φυσική λύση που μειώνει την ενεργειακή κατανάλωση και ενισχύει τη βιοποικιλότητα, καθιστώντας τις πόλεις πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.

Στο Μεγάλο Χάνι (Büyük Han), η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ενεργειακή απόδοση των παραδοσιακών κτιρίων. Οι παρευρισκόμενοι ενημερώθηκαν για τη φυσική μόνωση που προσφέρει η πουρόπετρα του Γερόλακκου, διατηρώντας τους εσωτερικούς χώρους δροσερούς το καλοκαίρι – ένα παράδειγμα της διαχρονικής σοφίας της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Τονίστηκαν επίσης τρόποι ενεργειακής αναβάθμισης που διατηρούν την αυθεντικότητα των ιστορικών κτιρίων. Το Climate Walk ολοκληρώθηκε στον οικισμό Σαμανμπαχτσέ (Saman Bahce), τις πρώτες κοινωνικές κατοικίες της Κύπρου, όπου 72 οικογένειες ζουν σε μια γειτονιά χωρίς αυτοκίνητα, με κοινόχρηστους χώρους και μια κεντρική βρύση. Εκεί, η συζήτηση επικεντρώθηκε στη σημασία της συλλογικότητας για την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Η φετινή διοργάνωση του Climate Walk σημείωσε τη μεγαλύτερη συμμετοχή μέχρι σήμερα, με τους συμμετέχοντες να χαρακτηρίζουν την εμπειρία διαφωτιστική και άκρως ενδιαφέρουσα. Μέσα από αυτή τη διαδραστική εμπειρία, τα άτομα που έλαβαν μέρος απέκτησαν μια νέα οπτική για την πόλη τους, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για ενεργή συμμετοχή στη διαμόρφωση ενός πιο βιώσιμου και φιλικού προς το περιβάλλον αστικού τοπίου.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα European Climate Pact.