Εξίσωση με θετικό πρόσημο για το επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου ο φορολογικός μετασχηματισμός

Θετικό πρόσημο για το επιχειρείν προσδίδεται στον προωθούμενο για εφαρμογή φορολογικό μετασχηματισμό, το περιεχόμενου του οποίου αποκαλύφθηκε κατά την χθεσινή παρουσίαση που έγινε στο Προεδρικό από τους εμπειρογνώμονες του Κέντρου Οικονομικών Μελετών(ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου και τα μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής υπό την εποπτεία της οποίας εξελίσσεται το όλο εγχείρημα.

• Διαβάστε εδώ: Τι φέρνει για επιχειρήσεις και νοικοκυριά η φορολογική μεταρρύθμιση-Το δημοσιονομικό κόστος και ο αντίκτυπος στα κρατικά έσοδα

Οι εισηγήσεις που γίνονται από το ΚΟΕ και αφορούν στο επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας βρίσκονται σχεδόν κατ' απόλυτο τρόπο κοντά στις θέσεις που κατά την διαβούλευση που προηγήθηκε διατύπωσε ο επιχειρηματικός κόσμος, ικανοποιώντας έτσι καίριας σημασίας προτάσεις του και διασκεδάζοντας εν πολλοίς τις όποιες ανησυχίες ενδεχομένως να υπήρχαν για ένα πιθανό πισωγύρισμα όσον αφορά την αναπτυξιακή πορεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στο νησί μας.

Ο επερχόμενος φορολογικός μετασχηματισμός, όπως αυτός προσέλαβε κατά την χθεσινή παρουσίαση σάρκα και οστά, κινείται προς κατεύθυνση που μόνο ικανοποιημένη μπορεί να αφήνει την εγχώρια και ξένη επιχειρηματική κοινότητα στην Κύπρο, αφού τα όσα προβλέπει και δη τα κίνητρα που παρέχονται διατηρούν την ελκυστικότητα και την ανταγωνιστικότητά του νησιού μας ως επενδυτικού προορισμού, παρά την αύξηση του εταιρικού φόρου από το 12,5% στο 15%.

Η αύξηση του εταιρικού φόρου ήταν άλλωστε εν πολλοίς αναμενόμενη και αναπόφευκτη , καθότι είναι κάτι που εκτός των άλλων προκύπτει ως υποχρέωση συμμόρφωσης της Κύπρου έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη της οδηγίας για ενιαίο φορολογικό συντελεστή σε όλη την επικράτειά της.

Ως εξέχουσας σημασίας για το επιχειρείν αποτιμάται η πλήρης κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων και η μείωση του φόρου παρακράτησης σε πραγματική διανομή μερισμάτων από το 17% στο 5%, την ίδια ώρα που ως ιδιαίτερης αξίας κρίνεται και η διατήρηση του πλαισίου για αΰλα στοιχεία (IP Box).

Και αυτό-επί του τελευταίου-, αφού πρόκειται για φορολογικό καθεστώς που αφορά τα κέρδη από την καινοτομία και τις επενδύσεις σε πνευματική ιδιοκτησία(ΠΕ), το οποίο κρίνεται ως εξαιρετικά σημαντικό για τις εταιρείες, τοπικές και ξένες, που δραστηριοποιούνται στον ταχέως αναπτυσσόμενο και με τεράστια συνεισφορά στην οικονομία τομέα της τεχνολογίας.

Επιπρόσθετα, η διατήρηση της έκπτωσης πλασματικού ενδιαφέροντος (Notional Interest Deduction- NID), όπως και η διατήρηση και επέκταση(σ.σ. με την επιβολή ετήσιου τέλους) του non-dom καθεστώς της Κύπρου, αλλά και η διατήρηση της έκπτωσης 50% για πρώτη εργοδότηση στην Δημοκρατία, είναι στοιχεία που προστίθενται στην συνολικά με θετικό πρόσημο αποτιμόμενη φορολογική μεταρρύθμιση.

• Διαβάστε εδώ: Φορολογικός μετασχηματισμός: Διατηρούνται υφιστάμενα προνόμια για τις επιχειρήσεις-Στο 15% ο εταιρικός φόρος(πίνακες)
• Διαβάστε εδώ: Τέλος η λογιζόμενη διανομή μερισμάτων, στο 5% ο φόρος παρακράτησης στη διανομή πραγματικών μερισμάτων(πίνακες)

Ενδεικτικές της θετικής ανάγνωσης που γίνεται από τον επιχειρηματικό κόσμο υπήρξαν και οι πρώτες τοποθετήσεις που έγιναν από ΚΕΒΕ και ΟΕΒ, αλλά και από τον TechIsland, με τους τρεις συνδέσμους να εκφράζουν την ετοιμότητά τους για υποβολή περαιτέρω εισηγήσεων κατά την διάρκειας τριών εβδομάδων δημόσια διαβούλευση που θα ακολουθήσει.

• Διαβάστε εδώ: Πώς είδαν την προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση ΚΕΒΕ, ΟΕΒ και TechIsland-Έτοιμοι για εισηγήσεις

Με τον στόχο που τίθεται από πλευράς κυβέρνησης να είναι όπως η φορολογική μεταρρύθμιση τεθεί σε ισχύ από το 2026, αυτό που βεβαίως στην επόμενη μέρα της παρουσίασής της προκύπτει ως ζωτικής σημασίας ζητούμενο, είναι τα χρονοδιαγράμματα που τίθενται ως προς τα επόμενα βήματα να τηρηθούν και η μεταρρύθμιση να προχωρήσει, χωρίς να καθίσταται στην εξέλιξη των πραγμάτων έρμαιο ατέρμονων συζητήσεων και θύμα τρικλοποδιών προς εξυπηρέτηση μικροπολιτικών ή άλλων σκοπιμοτήτων.

Ο οδικός χάρτης για την εφαρμογή της φορολογικής μεταρρύθμισης προβλέπει, όπως έχει προαναφερθεί, δημόσια διαβούλευση τριών εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα μπορούν να καταθέσουν τις απόψεις και εισηγήσεις τους, προκειμένου το προκαταρκτικό πλαίσιο που παρουσιάστηκε χθες από το ΚΟΕ να τελειοποιηθεί και να κατατεθεί στην κυβέρνηση.

Εν συνεχεία, η ολοκληρωμένη πρόταση θα μελετηθεί και θα συζητηθεί σε κυβερνητικό επίπεδο, θα ετοιμαστούν τα σχετικά νομοσχέδια, τα οποία, αφού τύχουν του απαραίτητου νομοτεχνικού ελέγχου και εγκριθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο, θα κατατεθούν στη Βουλή για ψήφιση.

Στόχος της κυβέρνησης, όπως τόνισαν, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης όσο και ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, είναι όπως τα νομοσχέδια εγκριθούν από τη Βουλή μέχρι το τέλος του έτους, ώστε η φορολογική μεταρρύθμιση να μπει σε εφαρμογή από το 2026.

• Διαβάστε εδώ: Ο Νίκος Χριστοδουλίδης για φορολογική μεταρρύθμιση... Στόχος η Κύπρος να αποτελεί πόλο έλξης ποιοτικών επενδύσεων
• Διαβάστε εδώ: Μ. Κεραυνός: Ο αντικειμενικός στόχος του φορολογικού συστήματος, πόσο επηρεάζει την οικονομία και τα επόμενα βήματα

Όλα όσα προβλέπονται για τις επιχειρήσεις

Αναλυτικά σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσαν χθες οι Μάριος Ανδρέου και Κώστας Μαρκίδης, Φορολογικοί Εμπειρογνώμονες του ΚΟΕ, με τον επερχόμενο φορολογικό μετασχηματισμό θα διατηρηθούν:

• Η φορολόγηση σε παγκόσμια εισοδήματα με εξαιρέσεις/εκπτώσεις εκεί που υπάρχουν για τους φορολογικούς κατοίκους Κύπρου.
• Η έκπτωση εξόδων για παραγωγή φορολογητέου εισοδήματος.
• Η ενδυνάμωση κριτηρίων για φορολογική κατοικία για εταιρείες (έλεγχος και διεύθυνση).
• Η έκπτωση για νοητό τόκο (NID).
• Το πλαίσιο για αΰλα στοιχεία (IP Box).
• Το καθεστώς ναυτιλίας.
• Η έκπτωση 50% για πρώτη εργοδότηση στη Δημοκρατία.

Επιπρόσθετα, το ΚΟΕ εισηγείται την πλήρη κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων, την επιβολή 5% φόρου παρακράτησης σε πραγματική διανομή μερισμάτων για φορολογικούς κατοίκους Κύπρου που είναι και domiciled στην Κύπρο, καθώς και αντικαταχρηστικη ρήτρα, με επιβολή φόρου παρακράτησης σε υψηλότερο ποσοστό φόρου από 5% πάνω σε συγκεκαλυμμένη διανομή μερισμάτων στη βάση του Εσθονικού μοντέλου.

Την ίδια ώρα, προτείνεται η αύξηση του εταιρικού φόρου από το 12,5% στο 15%, καθώς και αντικαταχρηστικά μέτρα για «εταιρείες κλειστής δομής» (close-structured companies), όπως η δυνατότητα άρσης του εταιρικού πέπλου και φορολόγηση μετόχου ως φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχείρηση και η δυνατότητα προσαρμογής μισθών σε τιμές ελεύθερης αγοράς (free market).

Όσον αφορά την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, γίνεται εισήγηση για επιλογή συνδυασμού από υπερεκπτώσεις για έξοδα/αποσβέσεις, επιταχυνόμενες αποσβέσεις, εκπτώσεις για αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανεκπαίδευση προσωπικού, καθώς και ζημιές που δημιουργούνται από τα πιο πάνω μέτρα να μεταφέρονται χωρίς περιορισμούς.

Για τους φορολογικούς κατοίκους Κύπρου (φυσικά πρόσωπα), παραμένουν οι πρόνοιες για τις 183 μέρες, ενώ ενδυναμώνονται οι πρόνοιες για τις 60 μέρες.

Επεκτείνεται ακόμα ο ορισμός, ώστε να καλύπτει άτομα που το κέντρο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (centre of business interests) είναι η Κύπρος, ανεξαρτήτως φυσικής παρουσίας στη βάση του γαλλικού μοντέλου), ενώ σε περίπτωση διπλής φορολογικής κατοικίας θα επιλύεται στη βάση Συμφωνίας Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.

Με βάση, ακόμη, τις εισηγήσεις, διατηρείται το καθεστώς non-dom και επεκτείνεται με την επιβολή ετήσιου τέλους.

Παράλληλα, προτείνεται η κατάργηση της οριζόντιας επιβολής φόρου χαρτοσήμου για απλοποίηση του πλαισίου και γίνεται εισήγηση για επιβολή του μόνο στους τομείς ακινήτων, χρηματοπιστωτικού και ασφαλιστικού τομέα, για συγκεκριμένα ποσά, ωστόσο, ανά κατηγορία.

Σε σχέση με τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών, το ΚΟΕ εισηγείται τη διατήρηση μεν της φιλοσοφίας του, αλλά προτείνει όπως επιβάλλεται μόνο σε ακίνητη ιδιοκτησία στη Δημοκρατία.

Για τη μεταφορά ζημιών, το Κέντρο προτείνει την επέκταση της χρονικής περιόδου από 5 σε 10 έτη, αλλά με περιορισμούς, όπως π.χ. μετά το 5ο έτος να επιτρέπεται έκπτωση σε ποσοστό του φορολογητέου κέρδους του εκάστοτε έτους.

Πέραν των πιο πάνω, προτείνεται η διατήρηση του Group Relief, η κατάργηση της επιβολής αμυντικής εισφοράς στα ενοίκια, η κατάργηση του 1,5% premium για ασφαλιστικές επιχειρήσεις, ενώ μελετάται το ενδεχόμενο οι αποσβέσεις για μεταχειρισμένα κτίρια να επιτρέπονται με βάση το κόστος του αγοραστή και η περίοδος απόσβεσης να ανανεώνεται.

• Διαβάστε επίσης: Αύξηση αφορολόγητου εισοδήματος στα 20.500 ευρώ-Οι εισηγήσεις φορολογικής μεταρρύθμισης για φυσικά πρόσωπα(πίνακες)

Το δημοσιονομικό κόστος και τα έσοδα του κράτους

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, πως σύμφωνα με τον Δρ. Γιώργο Συρίχα, βάσει της προκαταρκτικής εκτίμησης το δημοσιονομικό κόστος από τα μέτρα-ρυθμίσεις που εισηγείται το ΚΟΕ για τον φορολογικό μετασχηματισμό κυμαίνεται από 380 εκατομμύρια ευρώ έως και 530 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 150-170 εκατ. ευρώ από τα φυσικά πρόσωπα και 230-300 εκατ. ευρώ από τη μείωση της αμυντικής εισφοράς.

Την ίδια ώρα, αναμένεται ότι τα έσοδα του κράτους θα αυξηθούν κατά 350 με 470 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 220-270 εκατ. ευρώ από την αύξηση του εταιρικού φόρου, 80-130 εκατ. ευρώ από άλλες δυνητικές φορολογίες και 50-70 εκατ. ευρώ από επιστροφή ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος.