Tο σχέδιο της Κομισιόν για το ενεργειακό κόστος-Μείωση σε φόρους και τέλη δικτύου

Την πρότασή της για τη μείωση του ενεργειακού κόστους παρουσιάζει σήμερα στις Βρυξέλλες η Κομισιόν, μέσω του «σχεδίου δράσης για την προσιτή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες».

Η πρόταση περιλαμβάνει, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η «Καθημερινή», τη μείωση στα τέλη δικτύου και στους ειδικούς φόρους που επιβάλλονται στην ηλεκτρική ενέργεια και αφορά βραχυπρόθεσμα μέτρα – που δηλαδή θα εφαρμοστούν άμεσα- για την ανακούφιση τόσο των νοικοκυριών, όσο και των βιομηχανιών, μέσω της μείωσης των τιμολογίων ρεύματος, στα κράτη μέλη της Ε.Ε..

Πώς θα καλυφθεί το κόστος από το ψαλίδισμα τελών και ειδικών φόρων; Σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα το αναλάβουν οι κρατικοί προϋπολογισμοί (δλδ, ούτε λίγο ούτε πολύ, μέσω των φόρων που πληρώνουν οι πολίτες στο κράτος).

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, στόχος της Κομισιόν, μεταξύ άλλων, είναι η δημιουργία ολοκληρωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και διαφανούς και ανταγωνιστικής αγοράς φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το υψηλό ενεργειακό κόστος οφείλεται:

• στην εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, που οδηγεί σε αστάθεια τιμών
• στην έλλειψη ολοκλήρωσης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που άπτονται των διασυνοριακών διασυνδέσεων, των υποδομών δικτύου και της ευελιξίας του συστήματος και
• στην αύξηση του κόστους του συστήματος, καθώς τέλη δικτύου και φόροι αυξάνουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.

Σε ό,τι αφορά ειδικά το τελευταίο, η Κομισιόν υιοθετεί και τις προτάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως η δημιουργία task force για την ενεργειακή ένωση με στόχο τον καλύτερο συντονισμό στον τομέα του φυσικού αερίου (Gas Market Task Force) και την παρακολούθηση του χρηματιστηρίου ενέργειας για την αντιμετώπιση φαινομένων κερδοσκοπίας.

Τι προτείνει

Σχετικά με φόρους και τέλη που επιβραδύνουν τη στροφή προς φθηνότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Κομισιόν τάσσεται υπέρ της ολοκλήρωσης της αναθεώρησης της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας (ETD) για την ευθυγράμμιση της φορολογίας με τους κλιματικούς στόχους της Ε.Ε., ενώ ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να μειώσουν τους ελάχιστους συντελεστές ειδικών φόρων κατανάλωσης που προβλέπονται από την οδηγία (0,5 €/MWH για επιχειρήσεις, 5% συντελεστή ΦΠΑ) ή και να τους μηδενίσουν για ενεργοβόρες βιομηχανίες και νοικοκυριά. Η σχετική σύσταση αναμένεται εντός του έτους.

Ενεργειακές μεταρρυθμίσεις με στόχο εξοικονόμηση €45 δισ. από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων

Σύμφωνα με την ανάλυση της ίδιας της Κομισιόν, το νέο πακέτο ενεργειακών μέτρων που θα παρουσιάσει σήμερα, θα μπορούσε να μειώσει κατά 45 δισεκατομμύρια ευρώ το κόστος εισαγωγών ορυκτών καυσίμων για την Ε.Ε. μέσα στο 2025.

Μέχρι το 2030, η ετήσια εξοικονόμηση θα μπορούσε να φτάσει τα 130 δισεκατομμύρια ευρώ.

Το πακέτο, όπως αναφέρει το Reuters, περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η οποία παλεύει με χαμηλή ζήτηση, φθηνές εισαγωγές και υψηλότερο ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Σύμφωνα με προσχέδιο των μέτρων που είχε αποκαλύψει νωρίτερα το Reuters, η Επιτροπή σχεδιάζει:

• Επιτάχυνση της αδειοδότησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
• Αλλαγές στον τρόπο καθορισμού των ενεργειακών τιμολογίων
• Αύξηση των κρατικών ενισχύσεων για τις καθαρές βιομηχανίες και την ευέλικτη παραγωγή ενέργειας

Η μεγαλύτερη εξοικονόμηση θα προέλθει από ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αυξημένη ενεργειακή απόδοση, ώστε να μειωθεί η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα κράτη-μέλη.

Η στροφή στις ΑΠΕ ως μονόδρομος για την ενεργειακή ανεξαρτησία

«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτούν επενδύσεις, αυτό είναι αυτονόητο. Όμως πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι επίσης ακριβό να μην κάνουμε τίποτα», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν σε συνέντευξή του στο Reuters.

Ο Γιόργκενσεν υποστήριξε ότι η μετάβαση στις ΑΠΕ θα μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από εισαγωγές καυσίμων, διασφαλίζοντας την οικονομική σταθερότητα των κρατών-μελών.

«Εξοικονομούμε χρήματα απλά και μόνο επειδή δεν αγοράζουμε καύσιμα από το εξωτερικό», τόνισε.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να επιβάλει την εφαρμογή όλων των μέτρων στα κράτη-μέλη. Παρότι προτείνει γρήγορη μείωση των εθνικών φόρων στην ενέργεια ώστε να μειωθούν οι λογαριασμοί των καταναλωτών, η απόφαση ανήκει στις εθνικές κυβερνήσεις.

«Αν οι κυβερνήσεις είναι σοβαρές σχετικά με τη μείωση των ενεργειακών τιμών, πρέπει να δράσουν», είπε ο Γιόργκενσεν. «Αυτό σημαίνει να εφαρμόσουν τους κανόνες που έχουν ήδη τεθεί και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που έχουν για να μειώσουν τις τιμές».

Η Ε.Ε. μεταξύ υψηλού ενεργειακού κόστους και πιέσεων από τις ΗΠΑ

Οι δαπάνες της Ε.Ε. για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων παρουσίασαν έντονες διακυμάνσεις τα τελευταία χρόνια.

Το 2020, κατά τη διάρκεια των lockdowns του COVID-19, οι εισαγωγές μειώθηκαν σε 163 δισ. ευρώ

Το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη διακοπή των ροών φυσικού αερίου από τη Μόσχα, εκτοξεύθηκαν σε 604 δισ. ευρώ

Παράλληλα, η Ευρώπη καλείται να ισορροπήσει μεταξύ της στρατηγικής της για σταδιακή μείωση της χρήσης φυσικού αερίου και των γεωπολιτικών πιέσεων. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει ότι αν η Ε.Ε. δεν αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα επιβάλει δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική θα πρέπει να διαχειριστεί τόσο τις υψηλές τιμές ενέργειας όσο και τις απειλές από τις ΗΠΑ, τη στιγμή που η Ε.Ε. προσπαθεί να αυξήσει την ενεργειακή της ανεξαρτησία μέσω των ανανεώσιμων πηγών.