Έκπτωση στα τέλη ρύπων για κατοίκους πλησίον σταθμού Δεκέλειας ζητά η Βουλή-Πώς τοποθετείται η ΑΗΚ

Έκπτωση όσον αφορά τα τέλη ρύπων στα τιμολόγια της ΑΗΚ για τους κατοίκους των κοινοτήτων που επηρεάζονται από τη συνέχιση της λειτουργίας του ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού στη Δεκέλεια ζητά η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, η οποία συζήτησε την Τρίτη την ανάγκη επαναξιολόγησης των αντισταθμιστικών μέτρων στήριξης των εν λόγω κοινοτήτων.

Στις τοποθετήσεις τους, οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων Ορμήδειας και Ξυλοτύμπου μετέφεραν το πάγιο, όπως είπαν, αίτημα των κατοίκων της περιοχής για αναβάθμιση του σταθμού και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Σημείωσαν πως, οι κοινότητες είναι δυσαρεστημένες γιατί έξι μηχανές παραγωγής ηλεκτρισμού παράγουν πολλούς ρύπους λόγω καύσης μαζούτ, τη στιγμή που η ΑΗΚ είχε υποσχεθεί απόσυρση των μηχανών το 2018 χωρίς να έχει γίνει κάτι, ενώ εγκρίθηκε παράταση αρχικά μέχρι το 2023 και τώρα μέχρι το 2029, με τους κατοίκους, όπως τόνισαν, να είναι έτοιμοι να ξεσηκωθούν.

Είπαν, επίσης, ότι από τα μεγάλα ποσά που επιστρέφονται στην Κυβέρνηση από την εμπορία ρύπων θα πρέπει να διατίθενται στις επηρεαζόμενες κοινότητες, ενώ σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα, ανέφεραν ότι οι κοινότητες δεν διαθέτουν έσοδα για να ξεκινήσουν έργα για τα οποία δεν γνωρίζουν αν θα λάβουν χρηματοδότηση στο τέλος και ζήτησαν την παροχή πίστωσης που θα ελέγχεται από την ΑΗΚ, τον Έπαρχο Λάρνακας και τις κοινότητες για να προβούν σε σχεδιασμούς.

Είπαν, ακόμη, ότι δεν έχουν λάβει απάντηση από την ΑΗΚ αν θα γίνει αναβάθμιση ή επέκταση των μονάδων παραγωγής, εκφράζοντας τη διαφωνία τους με την προσθήκη ακόμη δύο μονάδων, ενώ δεν εξηγήθηκε πού θα πάει ο σταθμός μετά το 2029.

Η εκπρόσωπος της Επαρχιακής Διοίκησης Λάρνακας ζήτησε να σταματήσουν οι ρυπογόνες αναπτύξεις στην περιοχή, εκφράζοντας, παράλληλα, ετοιμότητα για παροχή βοήθειας στις κοινότητες, ενώ ζήτησε ενημέρωση από την ΑΗΚ για το πρόγραμμα αναβάθμισης του σταθμού.

Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΗΚ, Γιώργος Πέτρου, είπε σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα ότι η μέχρι τώρα πρακτική ήταν η παρουσίαση ώριμων έργων και στη συνέχεια η απόφαση για το ποια θα χρηματοδοτηθούν.

Συμπλήρωσε ότι μέχρι στιγμής είχαν παρουσιαστεί έργα €45 χιλ. για την Ορμήδεια για αναβάθμιση πάρκου στον συνοικισμό στην ΑΗΚ, ενώ στην Ξυλοτύμπου έχει ζητηθεί ποσό €600 χιλ. με προκαταβολή και διευθέτηση μέσω τραπεζών, εν αναμονή ενημέρωσης για τα επόμενα βήματα.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννη, εισηγήθηκε στο ΔΣ της ΑΗΚ να παρέχεται έκπτωση στο τέλος ρύπων και να αφαιρείται από τους επηρεαζόμενους ως παράλληλο μέτρο, με τον Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Κώστα Κώστα, να απαντά πως κάτι τέτοιο προϋποθέτει πολιτική απόφαση της Κυβέρνησης και δεν είναι θέμα της ΑΗΚ.

Σχετικά με το τεχνικό σκέλος του ζητήματος, εκπρόσωποι της ΑΗΚ ανέφεραν ότι χωρίς τη Δεκέλεια δεν μπορεί να δουλέψει το σύστημα, προσθέτοντας πως αναμένονται προσφορές μέχρι τις αρχές Μαρτίου για δύο γεννήτριες ισχύος 12Mw και εξετάζεται πώς θα μπορέσει η ΑΗΚ να ανακτήσει την επένδυση.

Είπαν, επίσης, πως έχουν ληφθεί προσφορές για αποθήκευση ενέργειας στη Δεκέλεια, η οποία θα βοηθήσει στη μείωση ρύπων από τις υφιστάμενες γεννήτριες

Αναφορικά με τις υφιστάμενες γεννήτριες, είπαν ότι οι προβλεφθείσες 18.000 ώρες λειτουργίας εξαντλήθηκαν στις αρχές 2022 και πως έκτοτε συνεχίζεται η λειτουργία των έξι ατμοηλεκτρικών μονάδων, ενώ λειτουργούν και έξι μονάδες εσωτερικής καύσης.

Πρόσθεσαν ότι για τη Δεκέλεια υπήρξε επιπρόσθετη παρέκκλιση ως το 2023, η οποία δόθηκε με προϋπόθεση την έλευση φυσικού αερίου, λόγω όμως ανεπάρκειας του συστήματος το όριο εξαντλήθηκε το 2022 και με οδηγία από Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς και ΡΑΕΚ δόθηκε εντολή για συνέχιση λειτουργίας των γεννητριών της Δεκέλειας.

Είπαν, επίσης, ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος ζήτησε από την ΕΕ επέκταση λειτουργίας της Δεκέλειας ως το 2029 στις αρχές του μήνα, προσθέτοντας ότι ακόμα και αν προχωρήσει η αντικατάσταση δυο μονάδων θα συνεχιστεί η λειτουργία έξι μονάδων.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, χαρακτήρισε ως ανεπαρκείς τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της πολιτείας, ενώ αναφέρθηκε σε παλαιότερη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με την οποία έσοδα από αιολικά πηγαίνουν στις φιλοξενούσες κοινότητες, ζητώντας να εφαρμοστεί παρόμοια πρόβλεψη στην περίπτωση των εγκαταστάσεων της Δεκέλειας.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, είπε ότι υπάρχει το προηγούμενο του Βασιλικού και πως θα πρέπει να νομοθετηθεί κάτι παρόμοιο με το Βασιλικό για ξεκάθαρο μήνυμα περί αντισταθμιστικών έργων, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου, είπε ότι το κοινωνικό κόστος για τις επηρεαζόμενες περιοχές πρέπει να καλυφθεί, να εμπιστευθούμε τα όργανα του κράτους και το ΔΣ της ΑΗΚ να επαναξιολογήσουν την κατάσταση και να ασκηθεί πίεση με χρονοδιάγραμμα για συγκεκριμένες προτάσεις, ενώ ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, είπε ότι πρώτος στόχος θα πρέπει να είναι η πράσινη μετάβαση και η πράσινη οικονομία και όχι τα χρήματα που θα πάρουν οι κοινότητες.

Στις δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Κυριάκος Χατζηγιάννη, είπε ότι επιχειρείται η συνέχιση της λειτουργίας του σταθμού της Δεκέλειας μέχρι το 2029 με τις ίδιες προβληματικές ρυπογόνες εγκαταστάσεις.

«Αυτό σημαίνει για τους κατοίκους άλλος πόνος, άλλος επηρεασμός μέχρι το 2029. Δυστυχώς μάλιστα, αυτές οι τουρμπίνες θα είναι ανοιχτού τύπου. Αυτό σημαίνει ότι θα δουλεύουν περισσότερο και θα ρυπαίνουν επίσης περισσότερο. Είναι τεχνολογίες οι οποίες δεν είναι ούτε καν σύγχρονες, ούτε τεχνολογίες, οι οποίες ανταποκρίνονται στα μέτρα του επιπέδου της σύγχρονης τεχνολογίας», σημείωσε σχετικά.

Πρόσθεσε ότι παράλληλα ανανεώθηκε η ρυπογόνος λειτουργία με άλλες έξι μηχανές, κάτι που χαρακτήρισε ως απαράδεκτο. «Είναι μια αντεπίθεση που κάνουν τώρα λόγω της έλλειψης ηλεκτρικού ρεύματος, γιατί λανθασμένα προγραμμάτισαν όλο αυτό το διάστημα να έρθουν να βάλουν παλιές τουρμπίνες στην ΑΗΚ στο όνομα της επάρκειας, αγνοώντας παντελώς τα προβλήματα που βιώνει ο κόσμος της περιοχής», τόνισε, προσθέτοντας πως δεν έγιναν ειλικρινείς και σωστές διαβουλεύσεις, ούτε δόθηκαν αντισταθμιστικά στις επηρεαζόμενες κοινότητες.

«Για αυτό κάναμε σήμερα την πρόταση στα τιμολόγια αυτών των επηρεαζόμενων κατοίκων της περιοχής να υπάρχει τουλάχιστον εκείνη η έκπτωση που αντιστοιχεί στους ρύπους. Δεν μπορεί και να τον ρυπαίνω και να τον βάζω να πληρώνει και ρύπους. Δεν μπορεί, δεν έχει λογική αυτό το πράγμα, ούτε και συνταγματικά στέκει.

Αν επικαλούνται ότι οι διαφοροποιήσεις στο τιμολόγιο για κάποιους κατοίκους είναι αντισυνταγματικές αυτό είναι μέγα λάθος, γιατί αφορά κατοίκους οι οποίοι ρυπαίνονται και δεν μπορούν να τους ίδιους ρύπους που πληρώνουν και να τιμωρούνται και να αναπνέουν πάλι ρύπους», ανέφερε.

Είπε πως αναμένεται ανταπόκριση το συντομότερο δυνατόν, προσθέτοντας πως πρέπει, παράλληλα, για τα θέματα των κοινοτήτων να ρυθμιστούν τα αντισταθμιστικά, όπως στην ευρύτερη περιοχή του Βασιλικού, όπου, βάσει συγκεκριμένης νομοθεσίας, διασφαλίζεται η αντισταθμιστική στήριξη των κοινοτήτων της περιοχής.

«Για τον λόγο αυτόν πρέπει να έρθει η νομοθεσία από την εκτελεστική εξουσία. Αν και εφόσον δεν πάρουμε σήμα το συντομότερο δυνατό, θα έρθουμε να υποβάλουμε αυτή η νομοθεσία να καταλήξει στην Ολομέλεια και στη συνέχεια ό,τι θέλει ας κάνει η Κυβέρνηση από πλευράς της, δεν είναι δικό μας πρόβλημα. Οι κάτοικοι δεν μπορούν στο τέλος της ημέρας να συνεχίζουν αυτό το βίωμα χωρίς ελπίδα αποκατάστασης των δικαιωμάτων τους», κατέληξε.

Τα προβλήματα υγείας και ρύπανσης του περιβάλλοντος που δημιουργούνται από τις εκπομπές ρύπων στον σταθμό της Δεκέλειας δεν μπορεί κανένας να τα αντισταθμίσει με μέτρα, ανέφερε από την πλευρά του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα, προσθέτοντας ότι θα πρέπει τάχιστα η πολιτεία να προχωρήσει σε αντικατάσταση των μηχανών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες εκπέμπουν μεγάλους ρύπους.

«Σωστά οι κοινότητες διαμαρτύρονται και πρέπει να πούμε ότι διαχρονικά η πολιτεία δυστυχώς δεν έκανε αυτά που θα πρέπει να κάνει για να αναβαθμίσει τον σταθμό και να λύσει τα προβλήματα της περιοχής», σημείωσε.

Πρόσθεσε ότι διαχρονικά η ΑΗΚ ζητούσε στήριξη από το κράτος για να μπορέσει να προχωρήσει και σε άλλα ζητήματα, όπως η αναβάθμιση δικτύου και η έλευση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και για τον σταθμό της Δεκέλειας.

«Έχουμε προτείνει να γίνει ρύθμιση στη νομοθεσία από το Υπουργείο Εσωτερικών στη βάση όσων ισχύουν σε παρόμοιο νόμο που υπάρχει για τις κοινότητες του Βασιλικού αναφορικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα και βεβαίως να προχωρήσει η Αρχή Ηλεκτρισμού σε μια διαβούλευση με όλες τις κοινότητες αναφορικά με τα έργα που προγραμματίζει στην περιοχή», κατέληξε.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μιχάλης Γιακουμή, είπε ότι η πολιτεία και όλες οι Κυβερνήσεις δεν έπραξαν τίποτα ως αντισταθμιστικό μέτρο, παρά μόνο δόθηκαν κάποια χρήματα που ενέκρινε η ΑΗΚ για ένα πάρκο.

«Είναι πολύ σημαντικό για αυτές τις κοινότητες να υπάρχει θεσμοθετημένο αντισταθμιστικό μέτρο, ούτως ώστε να μπορέσουν να κάνουν κάποια έργα, κάποιες υποδομές για τους κατοίκους, οι οποίοι τόσα χρόνια υπόκεινται σε αυτές τις ρυπογόνες καταστάσεις», συμπλήρωσε.

Σε δηλώσεις του, ο Πρόεδρος του ΔΣ της ΑΗΚ είπε ότι πρόκειται να γίνουν συναντήσεις την Παρασκευή με το Κοινοτικό Συμβούλιο Ορμήδειας για να συνεχιστεί η συζήτηση που έχει ήδη αρχίσει ήδη, ενώ θα συνεχιστεί η συζήτηση και με την Ξυλοτύμπου, προκειμένου να ικανοποιηθούν όσο γίνεται τα αιτήματα των Κοινοτήτων.

«Εκείνο που νομίζω είναι το πιο σημαντικό είναι πώς μειώνουμε τους ρύπους που εκπέμπονται από τον σταθμό της Δεκέλειας. Έχουμε ανακοινώσει ότι κινούμαστε και πολύ σύντομα θα πάρουμε την απόφαση για τις νέες εγκαταστάσεις στην Δεκέλεια, οι οποίες αφορούν στην εγκατάσταση νέων γεννητριών πολύ λιγότερο ρυπογόνων, η λειτουργία των οποίων θα μας βοηθήσει να μειώσουμε τη λειτουργία των υφιστάμενων μηχανών», ανέφερε.

«Η δεύτερή μας επένδυση είναι σε αποθήκευση, όπου και αυτή θα συνεισφέρει τόσο στη μείωση των ρύπων όσο και στις πιο λίγες ώρες λειτουργίας των υφιστάμενων μηχανών», σημείωσε, προσθέτοντας ότι στόχος είναι οι νέες μονάδες να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το καλοκαίρι του 2026.