Δρ. Γ. Θεοχαρίδης: Η εικόνα του τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών-Η συνεχής ανάπτυξη και η εποπτεία από ΕΚΚ

Συνεχή ανάπτυξη του τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών με σταθερό ρυθμό και παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, διαπιστώνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου Δρ. Γιώργος Θεοχαρίδης.

Όπως ανάφερε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού της ΕΚΚ για το 2025-2027, τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός των εποπτευόμενων οντοτήτων κατέγραψε άνοδο 11,8%.

Σύμφωνα με τον κ. Θεοχαρίδη, στο τέλος του 2024 ο αριθμός των εποπτευόμενων οντοτήτων από την ΕΚΚ διαμορφώθηκε στις 834, ενώ βρίσκονται υπό διαδικασία εξέτασης για αδειοδότηση 60 νέες αιτήσεις διαφόρων τύπων. Γεγονός που, όπως τόνισε, καταδεικνύει ότι η Κύπρος εξακολουθεί να συγκεντρώνει ουσιαστικά πλεονεκτήματα ως επενδυτικός προορισμός.

Ο Γιώργος Θεοχαρίδης ανέφερε πως στο πλαίσιο της επαρκούς και αποτελεσματικής προστασία του επενδυτικού κοινού η ΕΚΚ, συνεχίζει εντατικά τους εποπτικούς ελέγχους.

Τα τελευταία τρία χρόνια, όπως είπε, έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις €7,9 εκατ. εκ των οποίων τα €6,3 εκατ. ήταν σε ΚΕΠΕΥ για παραβάσεις της κείμενης νομοθεσίας.

Υπέδειξε περαιτέρω πως πέραν των χρηματικών ποινών, η ΕΚΚ λαμβάνει και άλλα μέτρα, μεταξύ των οποίων, απόρριψη αιτήσεων για απόκτηση άδειας ΚΕΠΕΥ, αναστολή αδειών έως ότου ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση αδυναμιών ή παραλείψεων, καθώς και ανάκληση της άδειας λειτουργίας ΚΕΠΕΥ.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς υπογράμμισε πως η έγκριση των προϋπολογισμών της ΕΚΚ και η ενίσχυσή της με πρόσθετο προσωπικό, κρίνεται καθόλα απαραίτητη ώστε να ανταποκρίνεται επαρκώς στον τεράστιο όγκο εργασίας που καλείται να διεκπεραιώνει ως προς την επαρκή εποπτεία των αδειοδοτημένων οντοτήτων.

«Για να διασφαλίζεται», σημείωσε, «η αξιοπιστία της αγοράς, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση προσέλκυσης νέων επενδύσεων και κατ’ επέκταση την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας και ενδυνάμωσης της θέσης της Κύπρου ως διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο».

Όπως διαμήνυσε ο Γιώργος Θεοχαρίδης, είναι επάναγκες όπως η ΕΚΚ συνεχίσει να έχει στη διάθεσή της όλες τις δέουσες εξουσίες και να ενδυναμώνεται περαιτέρω με τους απαραίτητους πόρους, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε εξειδικευμένα συστήματα, για να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται με επιτυχία στο βαρυσήμαντο ρόλο που καλείται να επιτελέσει ως εποπτική Αρχή.

Διαβάστε πιο κάτω αυτούσια την τοποθέτηση του προέδρου της ΕΚΚ ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής:

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να σας ευχαριστήσω για την αναγνώριση και στήριξη που παρέχετε στο έργο της Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου μέσω της έγκρισης των προϋπολογισμών της.

Προτού αναφερθώ στον προϋπολογισμό της ΕΚΚ, επιτρέψετε μου να κάνω μια σύντονη ανασκόπηση στο οικονομικό περιβάλλον και τον τομέα της κεφαλαιαγοράς.

Οι αυξανόμενες θεσμικές και κανονιστικές απαιτήσεις, η ψηφιακή μετάβαση και οι βιώσιμες επενδύσεις θα είναι οι κύριοι παράγοντες που θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις κεφαλαιαγορές και τα επενδυτικά ταμεία το 2025 στην Κύπρο και την ευρωπαϊκή επικράτεια γενικότερα. Επίσης, οι διεθνείς οικονομικές συνθήκες και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα προσθέσουν σημαντικές προκλήσεις στις αγορές.

Στην Κύπρο, ο τομέας των επενδυτικών υπηρεσιών αναπτύσσεται με σταθερό ρυθμό, παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, συνεχίζοντας να στηρίζει την κυπριακή οικονομία ευρύτερα.

Ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς παραμένουμε προσηλωμένοι στην υπεύθυνη και υγιή ανάπτυξη της Κεφαλαιαγοράς και του Τομέα των επενδύσεων, η οποία στηρίζεται σε αποτελεσματική εποπτεία για τη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών.

Ο τομέας

Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο αριθμός των εποπτευόμενων οντοτήτων κατέγραψε άνοδο 11,8%. Στο τέλος του 2024 ο αριθμός των εποπτευόμενων οντοτήτων από την ΕΚΚ διαμορφώθηκε στις 834, ενώ βρίσκονται υπό διαδικασία εξέτασης για αδειοδότηση 60 νέες αιτήσεις διαφόρων τύπων, γεγονός που καταδεικνύει ότι η Κύπρος εξακολουθεί να συγκεντρώνει ουσιαστικά πλεονεκτήματα ως επενδυτικός προορισμός.

Επίσης, με την πρόσφατη εφαρμογή του ευρωπαϊκού Κανονισμού για τις Αγορές Κρυπτο - Στοιχείων (Markets in crypto assets) γνωστού ως MiCA και για τους Πάροχους Υπηρεσιών Κρυπτοστοιχείων ήδη έχουμε ενδιαφέρον από αριθμό εταιρειών για να λάβουν σχετική άδεια από την ΕΚΚ.

Προληπτικής εποπτεία και βιωσιμότητα

Το 2025 αναμένω ότι θα συνεχίσει ο ψηφιακός μετασχηματισμός του χρηματοοικονομικού τομέα στην Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση με την τεχνητή νοημοσύνη να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας.

Η ψηφιοποίηση και οι νέες χρηματοοικονομικές τεχνολογίες (fintech) προσφέρουν ευκαιρίες για καινοτομία και ανάπτυξη. Η Κύπρος θα μπορούσε να καθιερωθεί περαιτέρω ως κέντρο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών τεχνολογίας (fintech hub), προσελκύοντας και νέο εργατικό δυναμικό με εξειδίκευση στην τεχνολογία και την καινοτομία.

Ως ΕΚΚ επενδύουμε στην προληπτική εποπτεία, αξιοποιώντας σειρά εξειδικευμένων συστημάτων που μας δίνουν τη δυνατότητα να συμβαδίζουμε με τη ραγδαία ψηφιοποίηση του τομέα για να παρακολουθούμε στενά τις εργασίες των εποπτευόμενων οντοτήτων και να βεβαιωνόμαστε ότι συμμορφώνονται πλήρως με τις νομοθετικές και άλλες υποχρεώσεις τους για την προστασία των επενδυτών. Η ΕΚΚ συνεχίζει να επενδύει επίσης και στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών της μεσώ της χρήσης εξειδικευμένων συστημάτων.

Με την πλήρη εφαρμογή τώρα τον Ιανουάριο του Κανονισμού για την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα γνωστού ως DORA (Digital Operational Resilience Act), θεσπίζονται ενιαίες απαιτήσεις σε σχέση με την ασφάλεια των συστημάτων δικτύων και των πληροφοριών που υποστηρίζουν τις επιχειρηματικές διαδικασίες των χρηματοοικονομικών οντοτήτων.

Για το σκοπό αυτό, όπως και όλοι οι υπόλοιποι επόπτες στην Ευρώπη ετοιμαζόμαστε εντατικά για την εφαρμογή του και τη συλλογή των δεδομένων από τις εποπτευόμενες οντότητες για θέματα κυβερνοασφάλειας.

Εποπτικοί έλεγχοι

Στο πλαίσιο της επαρκούς και αποτελεσματικής προστασία του επενδυτικού κοινού η ΕΚΚ, συνεχίζει εντατικά τους εποπτικούς ελέγχους. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις €7,9 εκατ. εκ των οποίων τα €6,3 εκατ. ήταν σε ΚΕΠΕΥ για παραβάσεις της κείμενης νομοθεσίας.

Να αναφέρων ότι όλα τα ποσά κατατίθενται στο Πάγιο Ταμείο της Κυπριακή Δημοκρατίας και ότι η επιβολή ποινών δεν είναι αυτοσκοπός. Στόχος μας, είναι η πλήρης συμμόρφωση των εποπτευόμενων, με όλες τις νομοθετικές και άλλες υποχρεώσεις τους.

Γι’ αυτό, πέραν των χρηματικών ποινών, η ΕΚΚ λαμβάνει και άλλα μέτρα, μεταξύ των οποίων, απόρριψη αιτήσεων για απόκτηση άδειας ΚΕΠΕΥ, αναστολή αδειών έως ότου ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση αδυναμιών ή παραλείψεων καθώς και ανάκληση της άδειας λειτουργίας ΚΕΠΕΥ.

Επίσης, ανάλογα με την περίπτωση υποδεικνύει στους εποπτευόμενους τη λήψη σειράς διορθωτικών μέτρων για τη βελτίωση των εσωτερικών τους διαδικασιών, ρυθμίσεων και πρακτικών, με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις νομικές τους υποχρεώσεις.

Περαιτέρω, η ΕΚΚ δίνει βαρύτητα και στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό πραγματοποιώντας σωρεία δράσεων για ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των επενδυτών, περιλαμβανομένου και ειδικού χώρου στην ιστοσελίδα της, καθώς και προώθηση υλικού μέσω των ΜΚΔ, στα οποία έχει παρουσία.

Νομοθετικές ρυθμίσεις

Η ΕΚΚ παρακολουθεί στενά και συμμετέχει ενεργά στα κέντρα λήψεως αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή την περίοδο, βρίσκονται σε εξέλιξη σειρά νέων σημαντικών ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών τα οποία αναμένεται να ενισχύουν το εποπτικό πλαίσιο που διέπει τις επενδυτικές υπηρεσίες και αρκετά αναμένεται να προχωρήσουν εντός του 2025 με αρχές του 2026. Συγκεκριμένα, αναμένονται αλλαγές μεταξύ άλλων AIFMD II, ESAP, FIDA, RETAIL INVESTMENT STRATEGY, AI ACT.

Προϋπολογισμός

Τώρα, όσον αφορά στον προϋπολογισμό της ΕΚΚ για το 2025. Οι δαπάνες προϋπολογίζονται περίπου στα €17,5 εκατ. Αυτές αφορούν κυρίως τις αποδοχές προσωπικού και την τεχνολογική αναβάθμιση της ΕΚΚ, στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω και δημόσια την κυβέρνηση και ειδικά τον υπουργό Οικονομικών, καθώς και όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα για την στήριξη που μας παρέχετε μέσω της έγκρισής των προϋπολογισμών της ΕΚΚ και την ενίσχυσή της με πρόσθετο προσωπικό, καθώς κρίνεται καθόλα απαραίτητη ώστε να ανταποκρίνεται επαρκώς στον τεράστιο όγκο εργασίας που καλείται να διεκπεραιώνει ως προς την επαρκή εποπτεία των αδειοδοτημένων οντοτήτων, για να διασφαλίζεται η αξιοπιστία της αγοράς, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση προσέλκυσης νέων επενδύσεων και κατ’ επέκταση την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας και ενδυνάμωσης της θέσης της Κύπρου ως διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο.

Προς αυτή την κατεύθυνση στρέφονται και οι προτροπές διεθνών οργανισμών όπως η MoneyVal και η ESMA με στόχο τη δημιουργία πιο ανθεκτικών αγορών και κατ’ επέκταση ενός υγιούς χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος, το οποίο ενισχύσει την προστασία των επενδυτών πανευρωπαϊκά.

Ως ΕΚΚ μεγάλη βαρύτητα δίνουμε και στη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού, της ΕΚΚ μέσω της παρακολούθησης εξειδικευμένων σεμιναρίων, καθώς επίσης και την επιμόρφωση των επενδυτών (συμμετοχή στην ΚΕΧΑΠ, σειρά δράσεων από μόνοι μας ως ΕΚΚ, διαλέξεις και υλικό σε σχολεία και πανεπιστήμια, κουΐζ γνώσεων, εκστρατείες στα ΜΔΔ και άλλα).

Όσον αφορά στα συνολικά έσοδα, αυτά, προϋπολογίζονται στα €15,5 εκατ., περιλαμβανομένης της κρατικής χορηγίας. Μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων της ΕΚΚ προβλέπεται από το 2026 και μετά λόγω της νέας τιμολογιακής πολιτικής της ΕΚΚ η οποία αναμένεται να εφαρμοστεί σταδιακά στις εποπτευόμενες οντότητες στο τέλος του φετινού έτους.

Περαιτέρω η ΕΚΚ συνεχίζει τις προσπάθειές της για αύξηση των εσόδων της και με άλλους τρόπους, όπως είναι ο εμπλουτισμός των εξετάσεων πιστοποίησης και οι νέες νομοθεσίες για τη δημιουργία νέων ομάδων εποπτευόμενων οντοτήτων.

Κλείσιμο

Καταληκτικά, θα ήθελα να αναφέρω ότι οι πολυπλοκότερες και λεπτομερέστερες νέες Οδηγίες και Κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που τέθηκαν πρόσφατα σε ισχύ ή έπεται να εκδοθούν και να εφαρμοστούν στο άμεσο μέλλον και οι οποίες έχουν ως επίκεντρό τους την τεχνολογία, αυξάνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εποπτικές υποχρεώσεις και αρμοδιότητες της ΕΚΚ, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επομένως, ο όγκος εργασίας που καλείται η ΕΚΚ να διεκπεραιώσει ως προς την επαρκή εποπτεία των οντοτήτων αυτών για να διασφαλίζεται η αξιοπιστία της αγοράς, η οποία είναι βασική προϋπόθεση στην προσέλκυση νέων επενδυτών και κατ’ επέκταση στην περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας, όπως επίσης και την διατήρηση της θέσης της Κύπρου ως διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο, είναι τεράστιος.

Με βάση τους πιο πάνω λόγους, είναι επάναγκες όπως η ΕΚΚ συνεχίσει να έχει στη διάθεσή της όλες τις δέουσες εξουσίες και να ενδυναμώνεται περαιτέρω με τους απαραίτητους πόρους, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε εξειδικευμένα συστήματα, για να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται με επιτυχία στο βαρυσήμαντο ρόλο που καλείται να επιτελέσει ως Εποπτική Αρχή.

Σκοπός μας είναι η ΕΚΚ να ενεργεί προληπτικά, προλαβαίνοντας τους τυχόν κινδύνους, ώστε να διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και η βαρύτητα των αποφάσεων της να αντικατοπτρίζει τη σημασία που αποδίδει στην προστασία των επενδυτών και την αξιοπιστία και υγιή ανάπτυξη του τομέα.