Σχέδιο για αποθήκευση και επιστροφή προστίμων ρύπων στο Ταμείο ΑΠΕ ζητά η Βουλή-H απάντηση του Ρούσου

Το ζήτημα της έλλειψης πρόνοιας για επιχορήγηση σχεδίων αποθήκευσης από το Ταμείο ΑΠΕ-ΕΞΕ, αλλά και το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει διοχετευτεί στο Ταμείο κανένα ποσό από τα πρόστιμα που επιστρέφονται από τους ρύπους έθιξαν Bουλευτές κατά τη συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας του Προϋπολογισμού του Ταμείου ΑΠΕ-ΕΞΕ.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Διαχειριστικής Επιτροπής του Ταμείου ΑΠΕ-ΕΞΕ, Χαράλαμπο Ρούσο, τα προβλεπόμενα έσοδα του Ταμείου για το 2025 ανέρχονται σε €70,57 εκ.

Από αυτά, τα €44,5 εκ. προέρχονται από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), €20,9 εκ. από το τέλος κατανάλωσης, €1,57 εκ. από συμβάσεις του Ταμείου με παραγωγούς ΑΠΕ, ενώ εντός του 2025 αναμένονται και έσοδα €2,9 εκ. από επιστροφές μηνιαίων δόσεων των καταναλωτών που έχουν επωφεληθεί από το «Φωτοβολταϊκά για όλους».

Οι δαπάνες του Ταμείου ανέρχονται σε €129 εκ. και περιλαμβάνουν €79,4 εκ. δεσμεύσεις για σχέδια χορηγιών, όπως για χρήση ΑΠΕ-ΕΞΕ σε κατοικίες, η ενεργειακή αναβάθμιση Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ηλιακά συστήματα ζεστού νερού, σχέδιο για φωτοβολταϊκά για φόρτιση ηλεκτρικού οχήματος. Επιπλέον, €26,7 εκ. αφορούν χορηγίες σε ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ €21,7 εκ. αφορούν δεσμεύσεις για συμβάσεις ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ προηγούμενων χρόνων.

Δίνοντας στοιχεία για την ανταπόκριση του κοινού στα σχέδια που χρηματοδοτεί το Ταμείο, ο κ. Ρούσος είπε ότι τα τελευταία τρία χρόνια τα ποσά χορηγιών έχουν αυξηθεί κατά 383% και οι αιτήσεις κατά 188%.

Συγκεκριμένα, το 2024 λήφθηκαν 37.122 αιτήσεις που αντιστοιχούσαν σε €28 εκ. χορηγιών, σε σύγκριση με 21.000 αιτήσεις για χορηγίες €23 εκ. το 2023 και 12.900 αιτήσεις για €5,8 εκ. το 2022.

Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Κυριάκο Χατζηγιάννη σχετικά με τα έσοδα από την εμπορία ρύπων, ο κ. Ρούσος είπε ότι δεν υπάρχει τέτοια πρόνοια, καθώς δεν υπάρχει απόφαση της κυβέρνησης για να διοχετευτεί μέρος των εσόδων από την εμπορία ρύπων στο Ταμείο.

Κατά τη συζήτηση, εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι το Ταμείο το 2024 διέθετε αποθεματικό €64 εκ., από €89 εκ. που ήταν το 2023. Όπως είπε, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, μέχρι το τέλος του 2025 το αποθεματικό θα πέσει στα €5 εκ., που θεωρείται το επίπεδο του αποθεματικού ασφάλειας, προκειμένου τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν στα σχέδια χορηγιών.

Εκπρόσωποι συνδέσμων εταιρειών που ασχολούνται με θέματα ενέργειας εξέφρασαν την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια στην κατανομή των κονδυλιών του Ταμείου, για περισσότερα κονδύλια που να απευθύνονται σε επιχειρήσεις και για αύξηση των κονδυλιών για συγκεκριμένες κατηγορίες οι οποίες είχαν εξαντληθεί πολύ γρήγορα.

Συγκεκριμένα, εκπρόσωπος της Ένωσης Βιομηχάνων Ηλιακής Ενέργειας Κύπρου είπε ότι το κονδύλι για χορηγίες για ηλιακούς θερμοσίφωνες που ανερχόταν σε μόλις €1 εκ. το 2024 εξαντλήθηκε εντός 4 ημερών.

Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Υδρογόνου Κύπρου είπε ότι με κοινό υπόμνημα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών ΑΠΕ Κύπρου ζητούν περισσότερη διαφάνεια για το πώς θα δαπανηθούν τα λεφτά του προϋπολογισμού, ρωτώντας αν προβλέπονται κονδύλια για θέματα χρηματοδότησης αποθήκευσης ενέργειας και τεχνολογιών αποθήκευσης από υδρογόνο.

Αντίστοιχα, ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εταιρειών ΑΠΕ είπε ότι μέσα από τα υφιστάμενα σχέδια χορηγιών δεν ενισχύεται η ιδιοκατανάλωση, δεν ενθαρρύνεται η αποθήκευση, ενώ κατηγορία καταναλωτών στα νοικοκυριά άρχισε να βλέπει τον αντίκτυπο των περικοπών στα φωτοβολταϊκά, σημειώνοντας ότι το Σαββατοκύριακο έλαβαν πολλά παράπονα για οικιακά συστήματα που περικόπτονται.

Όπως είπε, οι μονοδιάστατες κατευθύνσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, χωρίς έξυπνες λύσεις δεν είναι αποτελεσματικές. Ζήτησε να μάθει ποια είναι τεχνοκρατικά η λύση που προωθεί η κυβέρνηση για τη μεγιστοποίηση της εξοικονόμησης και της ιδιοκατανάλωσης.

Ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού ανέφερε ότι στα νέα προγράμματα πρέπει να δοθεί έμφαση στα συστήματα αποθήκευσης, καθώς αποτελούν άμεσο τρόπο για μείωση του κόστους ηλεκτρισμού.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης είπε ότι πρέπει να διασφαλιστεί ότι στην κατανομή του προϋπολογισμού δεν θα υπάρξει αδικία εις βάρος καταναλωτών και υπέρ άλλων μεγάλων έργων.

Εκπρόσωπος της ΟΕΒ ζήτησε επίσης διαφάνεια για τον τρόπο κατανομής των πόρων του Ταμείου, αλλά και εξέφρασε προβληματισμό για τη βιωσιμότητα του Ταμείου, αφού μεγάλο μέρος των εσόδων του προέρχονται από το ΣΑΑ, σημειώνοντας ότι αν αυτά τα ποσά πρέπει να αντικατασταθούν από έσοδα από τους καταναλωτές, ίσως τριπλασιαστεί το τέλος κατανάλωσης.