Άδωνης Αμερικάνος: Σημαντικές αλλαγές...Η εξέλιξη που θα αλλάξει τον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο

Εκφράζοντας την εκτίμηση ότι ο τομέας της δευτεροβάθμιας, αλλά και τριτοβάθμιας εκπαίδευσηςστην Κύπρο θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά, ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων (ΚΣΕΣ), Άδωνης Αμερικάνος κάνει λόγο για σημαντικές αλλαγές και προκλήσεις που βρίσκονται στα σκαριά.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews στο πλαίσιο του «IN Business Forecasting 2025», ο κ. Αμερικάνος χαρακτηρίζει ως εξέλιξη που-αν και βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια-, θα αλλάξει το χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο, την προδιαγραφόμενη κάθοδο ελληνικών πανεπιστημίων εγνωσμένου κύρους με την ανάπτυξη και προσφορά προγραμμάτων για προσέλκυση Κυπρίων φοιτητών.

Υπό το πρίσμα της διαπίστωσης ότι ο τομέας της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά, ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων τονίζει πως κύριά του ανησυχία αποτελεί να μην θυσιαστεί η ποιότητα στο βωμό του κέρδους και της προσέλκυσης περισσότερων φοιτητών χωρίς να πληρούνται ποιοτικά κριτήρια εισδοχής.

Όπως υποδεικνύει, χρειάζονται να γίνουν περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές, αλλά κυρίως στο ανθρώπινο δυναμικό.

Περαιτέρω, σύμφωνα με τον κ. Αμερικάνομ χρειάζεται να γίνουν περισσότερες συνεργασίες με ξένα ιδρύματα και να δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για να ενισχυθεί η έρευνα και η καινοτομία. Κάτι που, όπως επισημαίνει, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και αναγνωρισιμότητα των ιδρυμάτων μας.

Πώς πιστεύετε ότι θα κινηθεί η κυπριακή οικονομία τη νέα χρονιά. Πόσο αισιόδοξος είστε αναφορικά με τις προοπτικές της;

H κυπριακή οικονομία έχει να επιδείξει μια αξιοζήλευτη ανθεκτικότητα σε εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις εξαιτίας της εξωστρέφειας της αλλά και του μικρού της μεγέθους.

Η οικονομία μας βασίζεται πολύ στις υπηρεσίες τον τουρισμό και την οικοδομική βιομηχανία.

Όσο αυτοί οι τρεις πυλώνες κινούνται ανοδικά (όπως βλέπουμε να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια) και χωρίς κάποιο ιδιαίτερα αρνητικό απρόοπτο, τότε η οικονομία της Κύπρου θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά.

Μετά και τον περιορισμό των πληθωριστικών τάσεων, είμαι γενικά αισιόδοξος για τις προοπτικές της οικονομίας χωρίς βεβαίως να αποκλείουμε τις προκλήσεις που έχει μπροστά της η οικονομία μας όπως μεταναστευτικό, πόλεμοι σε γειτονικές περιοχές, εξελίξεις στο Κυπριακό κ.α.

Ποιους βλέπετε ως τους μεγαλύτερους κινδύνους για την οικονομία της χώρας μας; Τι θα πρέπει να προσεχθεί, ώστε να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή της τροχιά;

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την οικονομία είναι η μεγάλη εξάρτηση σε τομείς που η ζήτηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες όπως είναι ο τουρισμός.

Επίσης η αλόγιστη σε πολλές περιπτώσεις οικοδομική ανάπτυξη η οποία παρατηρείται τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα την ραγδαία αύξηση των τιμών αλλά και των επενδύσεων σε ακίνητα είναι κατά την άποψη μου ένας ορατός κίνδυνος σε περίπτωση ενός απρόβλεπτου εξωγενή παράγοντα που θα μειώσει κατακόρυφα τη ζήτηση των ακινήτων και συνεπώς τις πωλήσεις.

Για να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή τροχιά της χώρας μας θα πρέπει τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προσφέρουμε να είναι ανταγωνιστικές.

Στην περίπτωση για παράδειγμα του τουρισμού θα πρέπει η ποιότητα των προσφερόμενων υποστηρικτικών υπηρεσιών και εγκαταστάσεων της χώρας μας να αναβαθμιστεί και να συνάδει με αυτές του ιδιωτικού τομέα.

Χρειάζεται να δούμε επενδύσεις από το κράτος για αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος με ανάπτυξη υποδομών όπως π.χ. αεροδρόμια, λιμάνια, πλατείες, πάρκα (που τόσο πολύ τα έχουμε ανάγκη όλοι) και χώροι αναψυχής σε πόλεις, χωριά και την ύπαιθρο. Χρειάζεται να δούμε να γίνονται και αναπτύξεις στα βουνά και την ύπαιθρο.

Παράλληλα το 2025 θα ξεκινήσει με αλλαγή σκυτάλης στην προεδρία των ΗΠΑ και αυτό από μόνο του εγκυμονεί κάποιους κινδύνους αναλόγως της εμπορικής σχέσης που θα θέλει να εφαρμόσει ο νέος πρόεδρος σε σχέση πάντα με την ΕΕ.

Αν και η Κύπρος δεν έχει μεγάλη εξάρτηση από την Αμερική εντούτοις λόγω μεγέθους η οικονομία μας μπορεί εύκολα να παρασυρθεί από άλλες χώρες της ΕΕ αλλά και πιο εύκολα μπορεί να ανακάμψει (βλέπε πρόσφατο παρελθόν).

Τι πρέπει να κάνει η Κύπρος για να γίνει ακόμη πιο ελκυστικός προορισμός για ξένες επενδύσεις; Και πόσο σημαντικές, κατά την άποψή σας, είναι για την οικονομία της;

Η Κύπρος θα πρέπει να πατάξει τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά και να αυξήσει την παραγωγικότητα στον δημόσιο τομέα.

Οι ξένες επενδύσεις είναι βεβαίως πολύ σημαντικές και καλοδεχούμενες σε κάθε οικονομία, συνεπώς θα πρέπει να συνεχίσουμε την προσέλκυση τους με κάθε τρόπο.

Πρόσφατα τρανταχτά παραδείγματα ξένων επενδύσεων είναι η εξαγορά σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, πανεπιστημίων και ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.

Αναφορικά με τον τομέα δραστηριοποίησης σας, πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί το 2025; Υπάρχουν ζητήματα για τα οποία ανησυχείτε;

Ο τομέας της δευτεροβάθμιας, αλλά και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά εξαιτίας και κάποιων εξωγενών παραγόντων, όπως για παράδειγμα η εμπόλεμη κατάσταση σε Ισραήλ και Λίβανο, αλλά και στην Ουκρανία, που έφερε στην Κύπρο αρκετές οικογένειες με παιδιά που ενεγράφησαν σε ιδιωτικά κυρίως σχολεία.

Το BREXIT και η κάθοδος αρκετών χιλιάδων φοιτητών από Ελλάδα έδωσε ώθηση κυρίως στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και αυτή η αυξητική τάση θα συνεχιστεί και στο άμεσο μέλλον. Οι Κύπριοι ανέκαθεν επένδυαν στη μόρφωση των παιδιών τους και αυτό θα συνεχίσουν να κάνουν.

Είναι για αυτό άλλωστε που η Κύπρος είναι ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. με τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η κύρια μου ανησυχία είναι να μην θυσιαστεί η ποιότητα στο βωμό του κέρδους και της προσέλκυσης περισσότερων φοιτητών χωρίς να πληρούνται ποιοτικά κριτήρια εισδοχής.

Χρειάζονται να γίνουν περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές, αλλά κυρίως στο ανθρώπινο δυναμικό.

Χρειάζεται να γίνουν περισσότερες συνεργασίες με ξένα ιδρύματα και χρειάζεται να δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για να ενισχυθεί η έρευνα και η καινοτομία κάτι που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και αναγνωρισιμότητα των ιδρυμάτων μας.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τάσεις/αλλαγές που αναμένετε να επισυμβούν στον τομέα δραστηριοποίησής σας και ποιες οι σημαντικότερες προκλήσεις;

Η ψήφιση του νομοσχεδίου για την ανάπτυξη παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα αλλά και παραρτημάτων ελληνικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό ενδέχεται να επιφέρει αλλαγές και στην Κύπρο.

Καταρχάς η πρόθεση ιδιωτικών πανεπιστημίων της Κύπρου και όχι μόνο για δημιουργία παραρτημάτων τους στην Ελλάδα, αλλά και ενδεχομένως η επιλογή ενός αριθμού φοιτητών από Ελλάδα να παραμείνουν για σπουδές στη χώρα τους, θα επηρεάσει σε βάθος χρόνου την κάθοδο φοιτητών από Ελλάδα.

Ίσως να δούμε ακόμη και ένα μικρό αριθμό Κύπριων φοιτητών να επιλέγουν τα παραρτήματα των κυπριακών πανεπιστημίων σε μεγαλουπόλεις της Ελλάδας αντί για την παραμονή τους στην Κύπρο.

Συζητείται επίσης έντονα τους τελευταίους μήνες η κάθοδος ελληνικών πανεπιστημίων εγνωσμένου κύρους με την ανάπτυξη και προσφορά προγραμμάτων για προσέλκυση Κυπρίων φοιτητών. Αυτή η εξέλιξη, αν και είναι ακόμη στα αρχικά στάδια, θα αλλάξει το χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο, αναλόγως βεβαίως των προγραμμάτων σπουδών, αλλά και των διαθέσιμων θέσεων σε αυτά.

Μια άλλη μεγάλη αλλαγή που συζητείται στην Βουλή με έντονες αντιδράσεις είναι και η πρόθεση των δημοσίων πανεπιστημίων της Κύπρου για εγγραφή αγγλόφωνων αυτοχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων για προσέλκυση ξένων και Κύπριων φοιτητών με διεθνείς εξετάσεις, όπως γίνεται και σε μεγάλο αριθμό πανεπιστημίων του εξωτερικού.

Τα δημόσια πανεπιστήμια βλέπουν τον ανταγωνισμό να αυξάνεται με την κάθοδο ξένων πανεπιστημίων και θέλουν με την στήριξη του Υπουργείου Παιδείας να προχωρήσουν άμεσα με αυτά τα προγράμματα.

Συνεπώς, υπάρχουν στα σκαριά σημαντικές αλλαγές και προκλήσεις. Ελπίζω και εύχομαι να δούμε σύντομα τις τελευταίες δυο πιο πάνω ιδέες να υλοποιούνται, διότι ο ανταγωνισμός επιφέρει οφέλη στην ποιότητα της προσφερόμενης εκπαίδευσης.

Μια ισχυρή τάση που φαίνεται να εμπεδώνεται στο κυπριακό επιχειρείν είναι αυτή των εξαγορών και των συγχωνεύσεων. Θα την δούμε έντονα και στον δικό σας τομέα;

Δεν προβλέπω ιδιαίτερες συγχώνευσης στον τομέα της εκπαίδευσης αν και θα έπρεπε να γίνουν κάποιες για βελτίωση της προσφερόμενης ποιότητας.

Αντιθέτως, έχουν γίνει στο παρελθόν κάποιες εξαγορές ιδρυμάτων μέσης και ανώτερης εκπαίδευσης και ευελπιστώ ότι θα γίνουν και άλλες κινήσεις από ξένους θεσμικούς επενδυτές.