Ο ρόλος-κλειδί των κρίσιμων μακροοικονομικών στη μάχη για τα επιτόκια της ΕΚΤ

Μπορεί ο πληθωρισμός που στοίχειωσε για μεγάλο διάστημα τις προοπτικές για την ανάπτυξη της ευρωζώνης, να βυθίστηκε τον Αύγουστο στο χαμηλότερο σημείο από το 2021, φθάνοντας πολύ κοντά στον στόχο του 2%, (2,2%) τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα (2/9), ωστόσο, έρχονται να θαμπώσουν το αφήγημα ότι «όλα πάνε καλά».

Η μεταποίηση (η δραστηριότητα δηλαδή στα εργοστάσια της ευρωζώνης) συρρικνώθηκε για 26ο μήνα τον Αύγουστο, καθώς η ζήτησης μειώθηκε απότομα. Και αυτό υποδηλώνει ότι η ανάκαμψη μπορεί να απέχει ακόμα πολύ.

Αυτά τα τελευταία στοιχεία για την οικονομία της ευρωζώνης ενισχύουν τους φόβους αρκετών για επικείμενη ύφεση, εντείνοντας τις φωνές στους κόλπους της ΕΚΤ για πιο τολμηρές κινήσεις και μεγαλύτερη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από αυτήν που προεξοφλείται, με μια δεύτερη μείωση επιτοκίων στην επερχόμενη συνεδρίαση της 12ης Σεπτεμβρίου..

Νερό στον μύλο των ανησυχιών έριξε και η είδηση – βόμβα από τον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, για πιθανό κλείσιμο εργοστασίων της Volkswagen στη Γερμανία και δεκάδες χιλιάδες απολύσεις που θα ακολουθήσουν τα λουκέτα.

Πρόκειται για μια πρωτοφανή κίνηση στην 90χρονη πορεία της VW, με στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους της.

Η υγεία της γερμανικής οικονομίας εμπνέει ανησυχία, όπως άλλωστε και η πολιτική της κατάσταση, ιδίως μετά την αιφνιδιαστική επικράτηση των ακροδεξιών του AfD στο κρατίδιο της Θουριγγίας το Σαββατοκύριακο – μια νίκη που εγκυμονεί απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.

Όλα τα παραπάνω περιπλέκουν την κατάσταση για την ΕΚΤ και για το πώς θα πρέπει να κινηθεί στη συνέχεια. Κάποιοι λένε ότι η εξασθένηση της οικονομικής ανάπτυξης και μια πιθανή ύφεση θα επηρεάσουν τον πληθωρισμό που έχει αρχίσει να τιθασεύεται..

Τα μέλη της ΕΚΤ που τάσσονται υπέρ της πιο χαλαρής νομισματικής πολιτικής («περιστέρια»), υποστηρίζουν ότι η οικονομία έχει εξασθενήσει περισσότερο απ’ ό,τι εκτιμάται, οι κίνδυνοι ύφεσης αυξάνονται και οι επιχειρήσεις που έχουν συσσωρεύσει εργατικό δυναμικό αρχίζουν να μειώνουν τη ζήτηση για υπαλλήλους.

Έτσι, η ανεργία παύει να μειώνεται, το εισόδημα προς κατανάλωση περιορίζεται και η ύφεση, λόγω μείωσης της κατανάλωσης, ελλοχεύει. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε εξασθένηση των πιέσεων στις τιμές πιο γρήγορα από το προβλεπόμενο, ενισχύοντας τον κίνδυνο επιστροφής σε πληθωρισμό χαμηλότερο του στόχου 2% της ΕΚΤ. Άρα και τα επιτόκια θα πρέπει να επιστρέψουν γρήγορα σε χαμηλότερα επίπεδα.

Το αντίπαλο δέος (τα «γεράκια»), υποστηρίζει ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί προς το τέλος του έτους, και τελικά θα επανέλθει στον στόχο του 2% μόνο περί τα τέλη του 2025. Άρα, σύμφωνα με αυτούς, η οικονομία της ευρωζώνης αντέχει ακόμη, η κατανάλωση συνεχίζει να είναι ισχυρή, η καλοκαιρινή τουριστική περίοδος πολύ προσοδοφόρα, η ύφεση της βιομηχανίας πρόβλημα διαρθρωτικό και άσχετο με την πολιτική της ΕΚΤ, ενώ οι κατασκευές ανακάμπτουν. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να προχωρήσουν σε γρήγορες και αλλεπάλληλες μειώσεις επιτοκίων.

Όπως άλλωστε δήλωσε προ ημερών το γνωστό «γεράκι» της ΕΚΤ, η Γερμανίδα τραπεζίτης Ιζαμπέλ Σνάμπελ, «η νομισματική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει επικεντρωμένη στην επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο μας έγκαιρα. Παρότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη έχουν αυξηθεί, μια ομαλή προσγείωση εξακολουθεί να φαίνεται πιθανότερη από μια ύφεση».

Κάζακς: Τα επιτόκια μπορούν να μειωθούν στην επόμενη συνεδρίαση-Άγνωστη η συνέχεια

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να μειώσει το κόστος δανεισμού στη συνεδρίαση του τρέχοντος μήνα, είπε «ένα άλλο γνωστό «γεράκι», ο Μάρτινς Κάζακς, αναφερόμενος στην επερχόμενη συνεδρίαση.

«Την επόμενη εβδομάδα έχουμε τη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ και κατά τη γνώμη μου – εξετάζοντας τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας αυτή τη στιγμή – μπορούμε να κάνουμε το επόμενο βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης των επιτοκίων», δήλωσε στη λετονική. «Φυσικά θα υπάρξει συζήτηση, όπως συμβαίνει πάντα, αλλά για μένα αυτή τη στιγμή η εικόνα είναι αρκετά ξεκάθαρη».

Ο Κάζακς επισήμανε τις αυξημένες αυξήσεις στο κόστος των υπηρεσιών – που οφείλεται στην αύξηση των μισθών – ως λόγο για να παραμείνουν επιφυλακτικοί και να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική μόνο σταδιακά. Ωστόσο, δήλωσε ότι η αύξηση των μισθών μετριάζεται.

«Τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν, διότι το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος του πληθωρισμού έχει επιλυθεί», δήλωσε. «Η συζήτηση αφορά μόνο το πόσο γρήγορα και πόσο έντονα»

Τσιπολόνε: Η πολιτική της ΕΚΤ κινδυνεύει να γίνει υπερβολικά περιοριστική

Από την άλλη, ο Πιέρο Τσιπολόνε, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο της ΕΚΤ, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα πρέπει να διατηρήσει τα επιτόκια σε πολύ υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς αυτό θα μπορούσε να βλάψει την οικονομία. «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος η στάση μας να γίνει υπερβολικά περιοριστική».

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός συγκλίνει προς τον στόχο μας χωρίς να συγκρατούμε την οικονομία χωρίς λόγο, διότι χρειαζόμαστε απεγνωσμένα επενδύσεις και ανάπτυξη στην Ευρώπη», δήλωσε. «Κάθε καθυστέρηση σε αυτόν τον τομέα μας θέτει σε σοβαρό μειονέκτημα».

Σε κάθε περίπτωση, η πορεία των επιτοκίων μετά τον Σεπτέμβριο είναι λιγότερο σαφής, καθώς ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανησυχούν για την υποεκπλήρωση του στόχου του 2% για τον πληθωρισμό, ιδίως καθώς η οικονομία των 20 χωρών της ευρωζώνης χάνει τη δυναμική της, ενώ τα γεράκια φοβούνται ότι η πολύ γρήγορη χαλάρωση της πολιτικής θα μπορούσε να προκαλέσει αναζωπύρωση των τιμών.

Ο Τσιπολόνε δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι «δεν θα πρέπει να φοβούνται ότι οι μισθοί θα αυξάνονται ταχύτερα από τον πληθωρισμό για ένα διάστημα, αφού προηγουμένως αυξήθηκαν με βραδύτερο ρυθμό».

«Διαφορετικά, δεν βλέπω πώς θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε την ανάκαμψη και, με τη σειρά της, την ανάκαμψη της παραγωγικότητας», είπε. «Δεν βλέπουμε ένα σπιράλ μισθών-τιμών. Πρόκειται για μια φυσική αναπλήρωση που είναι υγιής για την οικονομία».

Οι επενδυτές ποντάρουν σε δύο ή τρεις ακόμη μειώσεις του κόστους δανεισμού φέτος – συν κάποια πρόσθετα βήματα το 2025. Καθώς το επιτόκιο καταθέσεων – που σήμερα είναι στο 3,75% – πλησιάζει το όριο του 3%, οι συζητήσεις μεταξύ των αξιωματούχων είναι πιθανό να γίνουν πιο σκληρές, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα. Τα «γεράκια» εκτός απροόπτου, όπως τονίζουν οι αναλυτές, θα συνεχίσουν να επιβάλλουν τις θέσεις τους οδηγώντας την ΕΚΤ σε μείωση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25% στο 3,5% από 3,75% τώρα και σε σταδιακή μείωσή του ανά τρίμηνο στη συνέχεια.