Ιωάννα Φιάκκου: Η μεγάλη πρόκληση ανάληψης της ηγεσίας της ΕΑΣ και η μετατροπή του οράματος σε πράξη

Κόντρα στην καχυποψία που επιμένει να εκδηλώνεται σε βάρος των γυναικών που ηγούνται και μένοντας πιστή στις αρχές της, ανέλαβε την προεδρία της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων το 2015.

Σε λιγότερο από εννέα χρόνια τη μετέτρεψε από έναν οργανισμό που εποπτεύει τη στοιχηματική δραστηριότητα σε ένα καταλύτη για την ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών. Και θέτοντας τον πήχη ψηλά κατάφερε να εξελίξει την Αρχή σε ένα οργανισμό-πρότυπο.

Πίσω από την επίτευξη των στόχων της Ιωάννας Φιάκκου η ανάληψη πρωτοβουλιών, η διαφάνεια και η αυθεντικότητα με όποιο κόστος.

Κυρία Φιάκκου, ποια είναι η μέχρι στιγμής αποτίμηση της πορείας σας ως προέδρου της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων (ΕΑΣ);

Όταν ανέλαβα την ηγεσία της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων όραμα μου ήταν ένας οργανισμός που θα καθιερωνόταν ως πρότυπο διαφάνειας, καινοτομίας και υπευθυνότητας. Η πρόκληση ήταν μεγάλη, καθώς αρχίζαμε από το μηδέν.

Με το νέο διοικητικό συμβούλιο δεν περιοριστήκαμε απλώς στη δημιουργία δομών και διαδικασιών, αλλά θέσαμε τις βάσεις για μια συνολική στρατηγική αναβάθμιση της Αρχής.

Θέσαμε στόχους που φάνταζαν φιλόδοξοι, αλλά με συνεχή προσπάθεια και αφοσίωση τους υλοποιήσαμε και συνεχίζουμε να το πράττουμε.

Η επίτευξη των στόχων αποδεικνύεται και με μετρήσιμα στοιχεία. Θα μπορούσατε να αναφερθείτε σ’ αυτά;

Καταρχάς θα πρέπει να επισημάνω ότι σήμερα η ΕΑΣ δεν είναι απλώς ένας οργανισμός που εποπτεύει τη στοιχηματική δραστηριότητα, αλλά ένας καταλύτης για την ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών στην Κύπρο.

Η αύξηση της συνεισφοράς του τομέα στο ΑΕΠ από 0,99% το 2016 σε 3,72% το 2023 αποτελεί απόδειξη της ορθής και αποτελεσματικής εποπτείας που ασκεί ο οργανισμός.

Πέρα από τους αριθμούς, όμως, η μεγαλύτερη επιτυχία μας είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και ασφάλειας για τους πολίτες.

Εφαρμόσαμε αυστηρούς ελέγχους και ενισχύσαμε ουσιαστικά το ρυθμιστικό πλαίσιο, όχι για να περιορίσουμε, αλλά για να πατάξουμε την παρανομία και να προάγουμε το ασφαλές παιχνίδι.

Η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων δεν είναι μόνο ένας οργανισμός, αλλά ένα παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν συνυπάρχουν όραμα, ηγεσία και αφοσίωση στον κοινό σκοπό και για το κοινό καλό.

Ποιοι ήταν οι σημαντικότεροι σταθμοί και πώς καταφέρετε να τους πετύχετε;

Η αναδιάρθρωση και αναδιοργάνωση της ΕΑΣ ήταν ο πρώτος σημαντικός σταθμός για να τεθούν τα σωστά θεμέλια. Υιοθετήσαμε ένα λειτουργικό μοντέλο και οργανωσιακή δομή που έθεσε τις βάσεις για σωστή διακυβέρνηση.

Ξεκινήσαμε τη στελέχωση του οργανισμού με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, αυξάνοντας το προσωπικό από δύο άτομα το 2015 σε 35 σήμερα.

Επενδύσαμε, επίσης, στην ανάπτυξη και την ανέλιξη των ανθρώπων μας, έτσι ώστε να είναι εφικτή η δημιουργία υγιούς εργασιακής κουλτούρας. Έτσι, η Αρχή έγινε ο πρώτος οργανισμός δημοσίου τομέα που πιστοποιήθηκε με το Great Place to Work®.

Το 2022 η διακυβέρνηση του οργανισμού ενισχύθηκε με το πρότυπο ISO/IEC 27001 για τη διαχείριση ασφάλειας πληροφοριών και το ISO 37001 για την καταπολέμηση της δωροδοκίας.

Ήμασταν ο πρώτος οργανισμός δημοσίου δικαίου που έλαβε την πιστοποίηση με το πρότυπο ISO37001, ενισχύοντας μέσω αυτής τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των εμπλεκόμενων μερών και του κοινού.

Πώς εργαστήκατε στο μεγάλο κεφάλαιο των διαδικασιών αδειοδότησης και σε ποια άλλα δώσατε έμφαση;

Παράλληλα με την οργάνωση και τη στελέχωση της Αρχής, το 2016 αναβαθμίσαμε τις διαδικασίες αδειοδότησης και προχωρήσαμε με την αδειοδότηση του διαδικτυακού στοιχήματος, σημαντικό βήμα προς τη ρύθμιση και τον έλεγχο της αγοράς.

Αναπτύξαμε και εφαρμόσαμε εποπτικό πρόγραμμα συμμόρφωσης του τομέα με προσέγγιση βάσει ρίσκου, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή κατανομή πόρων για αποτελεσματική αντιμετώπισή τους και η ορθή λήψη αποφάσεων.

Προσηλωθήκαμε στην πάταξη της παράνομης αγοράς και ενισχύσαμε το κανονιστικό πλαίσιο με τεκμηριωμένους κανονισμούς και οδηγίες βάσει δεδομένων.

Πώς επετεύχθη η ομαλή συμμόρφωση με το νέο κανονιστικό πλαίσιο;

Καθιερώσαμε εκπαιδεύσεις και ενισχύσαμε τη συχνότητά τους με σκοπό την κατανόηση του ρυθμιστικού πλαισίου και την προώθηση της εθελοντικής συμμόρφωσης του εκάστοτε αδειούχου. Εντός του τρέχοντος μηνός θα τεθεί σε λειτουργία η Ακαδημία της ΕΑΣ προς ενίσχυση των προαναφερθέντων.

Δημιουργήσαμε διαύλους επικοινωνίας των εποπτευόμενων με την ΕΑΣ, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα σχόλια και οι εισηγήσεις της αγοράς. Αυτό και όλα τα προαναφερθέντα αποτελούν ένα δείγμα των όσων έχουμε εφαρμόσει μέχρι σήμερα.

Παράλληλα, σημαντικός σταθμός θα πρέπει να πω ότι είναι και η στρατηγική για το ασφαλές παιχνίδι. Η ανάπτυξη δράσεων πρόληψης της παθολογικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια ήταν όλα αυτά τα χρόνια ψηλά στις προτεραιότητές μας, γιατί η προστασία της δημοσίας υγείας και της κοινωνίας ήταν και είναι για μας αδιαπραγμάτευτη.

Έχετε συμβάλει στην ανάπτυξη ενός βιώσιμου πλαισίου για την αγορά του στοιχήματος. Σήμερα, στα μέσα του 2024, ποιος είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς;

Η στρατηγική μας, η οποία στηρίζεται στη σωστή εποπτεία και στην εφαρμογή του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου, δημιούργησε ένα οικοσύστημα που προάγει την υπευθυνότητα και στηρίζεται σε αυστηρά πρότυπα ελέγχου, επιτρέποντας τη βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς.

Ο τομέας έχει γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη κατά την τελευταία δεκαετία, συνεχίζοντας να καταγράφει ανοδική πορεία. Αυτή η ανάπτυξη έχει άμεση συνεισφορά στην οικονομία, στα έσοδα του κράτους και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Συγκεκριμένα, τα έσοδα από το στοίχημα ανήλθαν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 στα €321.490.614, καταγράφοντας αύξηση 20% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Το σύνολο των μεικτών εσόδων από το στοίχημα για το έτος 2023 ξεπέρασε το ένα δισεκατομμύριο, φτάνοντας το €1.109.209.082.

Η συνεισφορά στον κρατικό προϋπολογισμό είναι σημαντική για το μέγεθος της αγοράς.

Εντός του πρώτου τριμήνου του 2024 το κράτος εισέπραξε πέραν των €3.6 εκατ., ενώ για το έτος 2023 το σύνολο ανήλθε σε €12.3 εκατ..

Ποια η συμβολή του τομέα στην αγορά εργασίας;

Θα πρέπει να επισημάνω ότι η άμεση συνεισφορά του τομέα στην οικονομία της Κύπρου δεν περιορίζεται μόνο στα έσοδα του κράτους, αλλά και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Αυτή τη στιγμή εργοδοτούνται πέραν των 1460 ατόμων στα πρακτορεία και άλλα 300 σε εταιρείες, ενώ έχουν δημιουργηθεί επιπλέον θέσεις εργασίας σε συναφείς κλάδους όπως η διαφήμιση, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, οι χορηγίες σε αθλητικές ομάδες και νέες επενδύσεις μέσω της αδειοδότησης νέων εταιρειών.

Ποιες δράσεις αναπτύσσετε για την αντιμετώπιση προβληματικών συμπεριφορών εκ μέρους των παικτών και την πρόληψη αρνητικών συνεπειών για την κοινωνία;

Ύψιστη προτεραιότητα της Αρχής αποτελεί η προστασία της κοινωνίας και των παικτών από τις επιβλαβείς συνέπειες της ενασχόλησης με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια, αλλά και η υποστήριξη των παικτών με τις κατάλληλες δομές και υπηρεσίες.

Να σημειώσω ότι, όταν ανέλαβα την ηγεσία του οργανισμού, η Αρχή δεν υλοποιούσε καμία απολύτως δράση πρόληψης και προστασίας των πολιτών. Με μεθοδικότητα και μέσα από ένα ευρύ πλέγμα συνεργασιών υλοποιήσαμε τα τελευταία οκτώ χρονιά σειρά προγραμμάτων που στόχευαν στην πρόληψη από την επιβλαβή ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.

Έχετε εισαγάγει πρόσφατα την πλατφόρμα exclusion.cy. Μιλήστε μας για τη σημασία της.

Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για κάθε παίκτη, το οποίο προάγει την υγιή στοιχηματική συμπεριφορά και την προστασία των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Συγκεκριμένα, μέσω της Εθνικής Πλατφόρμας Αυτοαποκλεισμού ο παίκτης μπορεί να αυτοαποκλειστεί είτε προσωρινά είτε επ'αόριστον από όλους τους νόμιμους παρόχους διαδικτυακού στοιχήματος που αδειοδοτεί η ΕΑΣ.

Η πλατφόρμα είναι σχεδιασμένη με δυναμικό τρόπο ώστε να δύνανται να ενταχθούν συγκεκριμένες ομάδες όπως οι αθλητές, πάντα σε συνεργασία με τις αντίστοιχες ομοσπονδίες και κρατικούς φορείς.

Αποκορύφωμα των ενεργειών πρόληψης αποτελεί η Εβδομάδα Ασφαλούς Παιχνιδιού;

Η Εβδομάδα που πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 2018 έχει καταστεί θεσμός κι αποσκοπεί στην οριζόντια ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου για την ασφαλή ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια.

Από το 2018 μέχρι σήμερα έχουμε υλοποιήσει πέρα από 200 ενημερωτικές και εκπαιδευτικές δράσεις.

Πραγματοποιήσαμε για πρώτη φορά δράσεις σε σχολεία και επιχειρήσεις. Με βάση την τελευταία παγκύπρια έρευνα επιπολασμού το ποσοστό παικτών υψηλού κινδύνου περιορίστηκε στο 1,5%. Στόχος μας ήταν και παραμένει η μείωση της βλάβης από την υπέρμετρη ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.

Η ΕΑΣ συνεργάζεται με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων. Πώς εξελίσσεται η προσπάθεια για θεραπευτική προσέγγιση της ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια;

Προχωρήσαμε στη δημιουργία δύο θεραπευτικών κέντρων με την επωνυμία Κίνητρο στις επαρχίες Πάφου και Αμμοχώστου, τα οποία απευθύνονται σε ενήλικες που παρουσιάζουν προβληματική και παθολογική συμπεριφορά στην ενασχόλησή τους με τα τυχερά παιχνίδια.

Επιπλέον, έχουμε καταθέσει ενώπιον του τέως Υπουργού Υγείας πρόταση για την ενσωμάτωση των υπηρεσιών έγκαιρης παρέμβασης και θεραπευτικής αντιμετώπισης των διαταραχών από την ενασχόληση με τον στοιχηματισμό και τα τυχερά παιχνίδια στο Γενικό Σύστημα Υγείας και στόχος μας είναι να επαναφέρουμε εκ νέου την πρόταση στο τραπέζι των συζητήσεων με τον νυν υπουργό.

Αλήθεια, το γεγονός ότι είστε γυναίκα σε θέση ισχύος θεωρείτε πως αποτελεί επιπλέον πρόκληση σε έναν ήδη απαιτητικό τομέα;

Η γυναίκα έχει να αντιμετωπίσει σε πρώτο στάδιο το άγχος της σύγκρουσης οικογενειακού και επαγγελματικού ρόλου.

Περαιτέρω, η διακριτική αντιμετώπιση αλλά και η καχυποψία που επιμένει να εκδηλώνεται κρυφά ή υπόγεια σε βάρος των γυναικών που ηγούνται, αποθαρρύνει πολλές άλλες από τη διεκδίκηση υψηλών θέσεων εργασίας ή κρίσιμων για την πολιτεία και την κοινωνία ρόλων.

Παρ’ όλα αυτά είμαι βέβαιη ότι εάν κάποια γυναίκα είναι αποφασισμένη να φτάσει στην κορυφή, απολύτως τίποτα δεν πρόκειται να αναχαιτίσει την ανέλιξή της.

Τι θα συμβουλεύατε μια νέα γυναίκα που θα ήθελε να ακολουθήσει μια ανάλογη με τη δική σας καριέρα;

Θα έλεγα να διατηρεί ως αδιαπραγμάτευτες αρχές τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπειά της, να έχει θέσει τους προσωπικούς της στόχους και να τολμά, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να εκφράζεται ελεύθερα και τεκμηριωμένα.

Η κάθε πρόκληση που εμφανίζεται μπορεί να αντιστραφεί σε ευκαιρία για πρόοδο και επιτυχία, η οποία, ανεξαρτήτως φύλου, είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, αφοσίωσης και μεθοδικότητας.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία σας αποδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξει work-life balance;

Η επίτευξη ισορροπίας είναι μια συνεχής πρόκληση. Απαιτεί προγραμματισμό, προτεραιότητες και όρια. Είναι σημαντικό να αφιερώνουμε χρόνο για τον εαυτό μας και τους ανθρώπους που αγαπάμε, ούτως ώστε να εφοδιαζόμαστε με δύναμη και ενέργεια για την αντιμετώπιση των όποιων προκλήσεων.

Σας έχουν δώσει ποτέ κάποια συμβουλή την οποία κρατάτε;

Ναι, να παραμένω αυθεντική και πιστή στις αξίες μου με όποιο ενδεχόμενο κόστος.