Bloomberg: Η κρίση στη Λιβύη απειλεί την αγορά πετρελαίου

Η πολιτική κρίση στη Λιβύη απειλεί να επαναφέρει την παραγωγή πετρελαίου του μέλους του ΟΠΕΚ στο χάος που την ταλαιπώρησε για χρόνια μετά την ανατροπή του Καντάφι.

Η παραγωγή αργού του βορειοαφρικανικού έθνους μειώθηκε στο μισό αυτή την εβδομάδα, καθώς οι τοπικές αρχές στα ανατολικά της χώρας περιόρισαν την παραγωγή κατά περισσότερα από 500.000 βαρέλια ημερησίως εν μέσω μιας διαμάχης με την κυβέρνηση για τον έλεγχο της κεντρικής τράπεζας. Όλοι οι ανατολικοί τερματικοί σταθμοί εξαγωγής της χώρας έκλεισαν την Πέμπτη.

Η διακοπή θα μπορούσε να διογκωθεί σε 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την Rapidan Energy Group. Αυτό θα αντιστοιχούσε περίπου στο 1% της παγκόσμιας προσφοράς. Θα σηματοδοτούσε επίσης τη σημαντική διάσπαση μιας πολιτικής συμφωνίας του 2021 που πραγματοποιήθηκε με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών για τη συμφιλίωση των δύο πλευρών.

Οι αρχές στα ανατολικά της χώρας πάγωσαν τις εξαγωγές πετρελαίου μετά την αντικατάσταση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας Σαντίκ Αλ Καμπίρ από τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντιμπίμπα. Το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα διαχειρίζεται δισεκατομμύρια δολάρια από τα έσοδα του πετρελαίου για λογαριασμό των δύο αντιμαχόμενων κυβερνήσεων.

Οι παγκόσμιες τιμές πετρελαίου έχουν αρχίσει να καταγράφουν μεταβλητότητα, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Brent να σκαρφαλώνουν πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι μετά την ανακοίνωση του περιορισμού της παραγωγής.

Με τους επενδυτές να επικεντρώνονται στην παραπαίουσα ζήτηση στην Κίνα και στις αυξημένες προμήθειες από την Αμερική, ο δείκτης αναφοράς παραμένει 5% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα στις αρχές Ιουλίου. Παρ’ όλα αυτά, εάν οι απώλειες της Λιβύης συνεχιστούν, η αντίδραση των τιμών μπορεί να ενταθεί.

Η κρίση αυτής της εβδομάδας ακολουθεί την πρόσφατη διακοπή της λειτουργίας του μεγαλύτερου πετρελαϊκού πεδίου της Λιβύης, Sharara, η οποία στέρησε από τις αγορές περίπου 300.000 βαρέλια ημερησίως.

Πρόκειται για τη χειρότερη διακοπή μετά τον οκτάμηνο αποκλεισμό του 2020 που ενορχήστρωσε ο Χαλίφα Χαφτάρ, ηγέτης του αυτοαποκαλούμενου Λιβυκού Εθνικού Στρατού, της στρατιωτικής δύναμης που ελέγχει εκτάσεις στα ανατολικά και τα νότια.

Οι θεσμοί της Λιβύης κατέρρευσαν κατά τη διάρκεια της 42χρονης διακυβέρνησης του Καντάφι και η ανατροπή του άφησε ένα κενό που καλύφθηκε από μυριάδες πολιτοφυλακές, πολλές από τις οποίες βασίζονται σε φυλετικές σχέσεις.

Μετά από την απομάκρυνσή του το 2011, η χώρα μαστίζεται από ταραχές και οι ενεργειακοί της πόροι αποτέλεσαν βασικό πεδίο μάχης για τις φατρίες που ανταγωνίζονται για πρόσβαση στα πετροδολάρια.

Το 2014, η χώρα χωρίστηκε ουσιαστικά στα δύο, με το πλουσιότερο δυτικό μισό να βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την ανατολική πλευρά που φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πετρελαίου και τους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής.

Η τελευταία διαμάχη θα μπορούσε να αμβλυνθεί εάν η διεθνής κοινότητα αποφασίσει ότι η νέα κεντρική τράπεζα δεν θα επιτρέπεται να μετακινεί δολάρια, σύμφωνα με τον Τζαλέλ Χαρτσάουι, συνεργάτη του Royal United Services Institute. Αλλά «αυτό το επίπεδο σαφήνειας δεν υπάρχει ακόμη», προειδοποίησε.

«Χωρίς σταθερή, συνεπή και ταχεία δράση των ΗΠΑ, χωρίς ισχυρή βοήθεια από άλλες χώρες με επιρροή, όπως η Τουρκία, η κρίση μπορεί να γίνει πολύ χειρότερη», προσέθεσε ο Χαρτσάουι. «Δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό ή αισιοδοξία σε αυτή τη συγκυρία».

Η κρίση αποτελεί όμως μια ευκαιρία για τους ομολόγους της Λιβύης στον ΟΠΕΚ, με ορισμένους αναλυτές να θέτουν εν αμφιβόλω την αποκατάσταση της παραγωγής του οργανισμού τον Οκτώβριο.

Υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας, η συμμαχία έχει παρακρατήσει εκατομμύρια βαρέλια παραγωγής από το 2022 σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις τιμές. Παρά ταύτα, έχει ένα προσωρινό σχέδιο για την ενίσχυση της παραγωγής κατά 543.000 βαρέλια ημερησίως το δ’ τρίμηνο και πρόκειται να λάβει απόφαση σχετικά με την προσέγγιση αυτή τις επόμενες ημέρες, όπως αναφέρει το Bloomberg.

Οι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι η ενίσχυση της παραγωγής θα μπορούσε να οδηγήσει τις παγκόσμιες αγορές σε πλεόνασμα, αλλά μια παρατεταμένη διακοπή στη Λιβύη θα μπορούσε να αλλάξει τις εκτιμήσεις αυτές.

«Θα μπορούσε να είναι απλώς η τέλεια δικαιολογία για τον ΟΠΕΚ», δήλωσε ο Ταμάς Βάργκα, αναλυτής στη χρηματιστηριακή εταιρεία PVM Oil Associates Ltd.