Τα σημεία που έγειραν την πλάστιγγα στη ζυγαριά της Λευκωσίας για την ηλεκτρική διασύνδεση-Όλο το παρασκήνιο

Εξασφαλίσεις, αλλά και ικανοποιητικές απαντήσεις σε μία σειρά από ανησυχίες και προβληματισμούς που είχε σε σχέση με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης έλαβε η Κυβέρνηση, γεγονός που οδήγησε και στη λήψη της χθεσινής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου για χρηματοδότησή του με 125 εκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2025 και 2029, με μέγιστο ποσό 25 εκ. ευρώ τον χρόνο.

Σύμφωνα με πληροφορίες του InBusinessNews, καθοριστικές ως προς τη λήψη της απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο ήταν, τόσο η συνάντηση που έγινε στο Προεδρικό Μέγαρο την προηγούμενη Τρίτη (10/9) όσο και οι εντατικές διαβουλεύσεις και συζητήσεις που ακολούθησαν και διήρκησαν μέχρι και χθες το πρωί.

• Διαβάστε εδώ: Έτσι έλυσαν την σύνθετη εξίσωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης-Οι διασφαλίσεις που έλαβε η Κύπρος και τι προβλέπει η συμφωνία
• Διαβάστε επίσης: Χωρίς κόστος για τους καταναλωτές η περίοδος κατασκευής του καλωδίου-Στο κράτος η επιβάρυνση των 125 εκατ.

Ειδικότερα, και με βάση τις ίδιες πληροφορίες, κατά τη σύσκεψη της 10ης Σεπτεμβρίου η Κυβέρνηση έλαβε αρκετές διευκρινίσεις σε σχέση με το έργο και το κόστος του, οι οποίες αποδείχθηκαν καθοριστικές, καθώς και πληροφόρηση αναφορικά με το συμβόλαιο της Nexans, της εταιρείας που ανέλαβε την κατασκευή του καλωδίου.

Σε ό,τι αφορά το συμβόλαιο της Nexans ύψους 1,4 δις ευρώ για κατασκευή του καλωδίου και την οικονομική έκθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Κυβέρνηση φαίνεται να έλαβε διαβεβαιώσεις ότι το κόστος κατασκευής του καλωδίου δεν θα αυξηθεί σημαντικά, ενώ όσον αφορά το συμβόλαιο της Siemens ύψους 400 εκ. ευρώ για τους μετατροπείς τάσης ρεύματος, η Κυβέρνηση αναμένει να της αποσταλεί ένα προσχέδιο της, στο οποίο να φαίνεται το ακριβές κόστος, το οποίο αναμένεται πως θα διατηρηθεί σε λογικά πλαίσια και δεν θα αυξηθεί σημαντικά στην πορεία.

Συνεπώς, με βάση τα δεδομένα που τέθηκαν ενώπιον της Κυβέρνησης, διαφάνηκε πως περιορίζεται αρκετά η έκθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με το έργο, γεγονός που οδήγησε και στη λήψη της χθεσινής απόφασης.

Πέραν των πιο πάνω εξασφαλίσεων-διαβεβαιώσεων, σημαντικό ρόλο στην λήψη της χθεσινής απόφασης διαδραμάτισε και η συμφωνία που επιτεύχθηκε αναφορικά με τον επιμερισμό του κόστους, τόσο κατά την περίοδο λειτουργίας του καλωδίου όσο και σε περίπτωση που το έργο δεν ολοκληρωθεί εξ υπαιτιότητας τρίτων -π.χ. Τουρκίας- κατά 50% από τους Κύπριους καταναλωτές και κατά 50% από τους Έλληνες καταναλωτές, σε αντίθεση με 67% και 37% αντίστοιχα που ίσχυε μέχρι τώρα.

Διαχείριση γεωπολιτικού ρίσκου

Επιπρόσθετα, και αναφορικά με το γεωπολιτικό ρίσκο, η Κυβέρνηση φαίνεται να έχει λάβει επαρκείς εξασφαλίσεις για ικανοποιητική διαχείρισή του.

Σημειώνεται πως, κατά την Κυβέρνηση, το γεωπολιτικό ρίσκο έχει τρεις διαστάσεις: Την διπλωματική, την επιχειρησιακή και την οικονομική.

Σε σχέση με τη διπλωματική διαχείριση, ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποστείλει επιστολή στην Κυπριακή Δημοκρατία πως θα χρησιμοποιήσει όλα τα διπλωματικά μέσα που έχει στη διάθεσή της, προκειμένου να προστατεύσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας.

Όσον αφορά την επιχειρησιακή διαχείριση, αν και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει οποιοδήποτε μέσο προστασίας των ερευνητικών σκαφών, τέτοια προστασία ενδεχομένως να προσφέρουν οι χώρες που συνδέονται με τα επενδυτικά ταμεία που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στο έργο.

Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος, όπως πληροφορούμαστε, τέθηκαν επί τάπητος διάφορα σενάρια, προκειμένου το κράτος να μην επιβαρυνθεί σημαντικά, αλλά και ούτε να κινδυνέψουν τα δημόσια οικονομικά και κρίθηκε ότι ο κίνδυνος είναι διαχειρίσιμος.

Από τι θα κριθεί η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο

Σε σχέση, πάντως, με τη συμμετοχή ή μη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο θυγατρικής εταιρείας που θα ιδρυθεί και θα είναι η ιδιοκτήτρια της ηλεκτρικής διασύνδεσης, όπως πληροφορείται το InBusinessNews, κάτι τέτοιο φαίνεται να μην είχε τεθεί επιτακτικά ως προϋπόθεση για να προχωρήσει το έργο, αλλά και ούτε δόθηκε οποιοδήποτε τελεσίγραφο, είτε από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης είτε από πλευράς του ΑΔΜΗΕ καθόλη τη διάρκεια των διαβουλεύσεων των τελευταίων ημέρων.

Όπως ξεκαθάρισε αρμόδια πηγή στο InBusinessNews, η απόφαση για συμμετοχή ή όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας θα ληφθεί κατόπιν αξιολόγησης της μελέτης κόστους-οφέλους από οίκους που έχουν γνώση σε ηλεκτρικές διασυνδέσεις, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Αφότου ολοκληρωθεί αυτή η αξιολόγηση και δοθούν οι απόψεις των οίκων, τότε θα συνέλθει το Υπουργικό Συμβούλιο για να λάβει τις τελικές του αποφάσεις για συμμετοχή ή όχι στο μετοχικό κεφάλαιο της θυγατρικής εταιρείας, επεσήμανε η ίδια πηγή.

Με βάση, όμως, ενδείξεις, οι τελικές αποφάσεις της Κυβέρνησης για το εν λόγω θέμα αναμένεται να ληφθούν τους επόμενους δύο με τρεις μήνες, αναλόγως και της αξιολόγησης της μελέτης κόστους-οφέλους, καθώς και της μελέτης δέουσας επιμέλειας.

Μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον

Αξίζει, εξάλλου, να αναφερθεί πως, ήδη έχει εκφραστεί αρκετό ενδιαφέρον για συμμετοχή στην θυγατρική εταιρεία από επενδυτικά ταμεία.

Μεταξύ άλλων, όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ενδιαφέρον επέδειξε η Εθνική Εταιρεία Ενέργειας του Άμπου Ντάμπι (TAQA) -με ειδίκευση και γνώση σε θέματα ηλεκτρικών διασυνδέσεων και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας-, το οποίο ήδη έχει μελετήσει σε μεγάλο βαθμό το έργο και φαίνεται να έκανε μέρος της μελέτης δέουσας επιμέλειας, ενώ παράλληλα διεξήγαγε τεχνικό, νομικό και οικονομικό έλεγχο με πρόθεση συμμετοχής στο έργο, καθώς και το Επενδυτικό Ταμείο των ΗΠΑ, το οποίο αναμένει επιπρόσθετες πληροφορίες προτού λάβει τις τελικές του αποφάσεις.

Πέραν των προαναφερθέντων, σύμφωνα με πληροφορίες του InBusinessNews, ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της θυγατρικής εταιρείας έχουν εκφράσει, επίσης, ένα επενδυτικό ταμείο από το Ισραήλ κι ένα επενδυτικό ταμείο από τη Γαλλία.

Όσον αφορά ειδικότερα την TAQA, πάντως, η εταιρεία ήδη πλησίασε-βολιδοσκόπησε την Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου να συμμετάσχει με κάποια δομή στο έργο, η οποία ουσιαστικά αναμένεται να συζητηθεί το επόμενο διάστημα.

Επί τούτου, μάλιστα, διόλου τυχαία ή άσχετη με το γεγονός αυτό δεν πρέπει να θεωρείται και η πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

• Διαβάστε εδώ: Μ. Μανουσάκης: Απαραίτητες οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις-Δίκαιος διαμοιρασμός οφέλους και κόστους μεταξύ κρατών

Τα επόμενα βήματα

Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, η ΡΑΕΚ καλείται πλέον να λάβει τις τελικές αποφάσεις σε σχέση με τα αιτήματα που υπέβαλε ο φορέας υλοποίησης, στη βάση και νέας τεκμηρίωσης που της κατέθεσε.

Προς διευκόλυνση, πάντως, του έργου της Αρχής, η ΡΑΕΚ θα ενημερωθεί γραπτώς για την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για μη επιβάρυνση των Κυπρίων καταναλωτών και των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος κατά τη διάρκεια της κατασκευής του καλωδίου, καθώς και για την συμφωνία σε σχέση με τον επιμερισμό του κόστους στους Κύπριους και τους Έλληνες καταναλωτές κατά τη λειτουργία της διασύνδεσης και του κόστους ενδεχόμενου γεωπολιτικού ρίσκου.

Πότε θα αρχίσει να καταβάλλει την οικονομική ενίσχυση στον ΑΔΜΗΕ

Σημειώνεται πως, η οικονομική ενίσχυση των εξόδων του ΑΔΜΗΕ από την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του συστήματος δημοπράτησης των δικαιωμάτων ρύπων θα αρχίσει το 2026, ένα δηλαδή μετά την έναρξη κατασκευής του καλωδίου.

Όπως εξήγησε αρμόδια πηγή στο InBusinessNews, η καταβολή της χρηματοδότησης 25 εκ. ευρώ κάθε έτος από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας θα γίνεται εφόσον κατατεθούν συγκεκριμένα στοιχεία για το κόστος με τιμολόγια, θεωρηθούν εύλογα τα έξοδα που θα γίνουν και τα αποδεχθούν οι ρυθμιστές Κύπρου (ΡΑΕΚ) και Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ).

Πάντως, και προκειμένου να διασφαλίσει ότι η Βουλή δεν θα σταυρώνει ή/και δεν θα εγκρίνει στο μέλλον τα σχετικά κονδύλια που θα περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό, η Κυβέρνηση θα καταθέσει τις επόμενες εβδομάδες στη Βουλή συμπληρωματικό προϋπολογισμό, με τον οποίο ουσιαστικά θα δεσμεύει από τώρα το Κοινοβούλιο ότι θα εγκρίνει τη χρηματοδότηση.

Σημειώνεται, τέλος, πως σε περίπτωση που τα έξοδα του φορέα υλοποίησης που θα γίνονται αποδεκτά από τους ρυθμιστές ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας είναι περισσότερα από 25 εκ. ευρώ το έτος, τότε το επιπρόσθετο ποσό που δεν θα καλύπτεται από την χρηματοδότηση της Κυπριακής Δημοκρατίας θα κεφαλαιοποιείται και θα το επιβαρύνεται ο καταναλωτής μετά την λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης από το 2030 και εντεύθεν.