Ψηφιακή μετάβαση και καινοτομία: Έννοιες συνυφασμένες με την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου

Το όραμα της καθιέρωσης της Κύπρου ως περιφερειακού κόμβου καινοτομίας και τεχνολογίας συνδέεται άμεσα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Κράτους και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού οικοσυστήματος στη χώρα. Η Κυβέρνηση αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στο στόχο αυτό, υλοποιώντας σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μία θετική εικόνα ως προς τη σταθερότητα και την προοπτική της χώρας.

Η Κύπρος βρίσκεται σήμερα στην καλύτερη θέση που βρισκόταν ποτέ, με αποτέλεσμα να μπορούμε να μιλάμε ουσιαστικά πλέον για το στόχο αυτό. Η γεωστρατηγική θέση του νησιού, η οποία αποτελεί δίοδο μεταξύ τριών ηπείρων, και η οποία διασυνδέει περιοχές αναπτυσσόμενες σε θέματα τεχνολογίας, είναι σημαντική προϋπόθεση που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε περαιτέρω με σκοπό να αναδείξουμε την προοπτική της χώρας μας ως κέντρο τεχνολογίας και καινοτομίας, και ταυτόχρονα ως πύλη επενδύσεων από και προς την ΕΕ, κτίζοντας στις ευνοϊκές συνθήκες που έχουν ήδη δημιουργηθεί. Ο τομέας της τεχνολογίας έχει παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση, συνεισφέροντας πλέον περίπου 10% του ΑΕΠ. Επίσης, η Κύπρος φιλοξενεί μία ισχυρή κοινότητα πολυεθνικών εταιρειών καθώς και νεοφυών επιχειρήσεων, η οποία αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς.

Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί ως προς την εξέλιξη του οικοσυστήματος και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της χώρας αναδεικνύεται και στα πρόσφατα αποτελέσματα ευρωπαϊκών και διεθνών δεικτών, τα οποία αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ξένους επενδυτές και τα οποία υποστηρίζουν την προσπάθεια για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου. Το Υφυπουργείο μελετά προσεκτικά τα αποτελέσματα των δεικτών αυτών και υλοποιεί δράσεις προς βελτίωση των σημείων, όπου εντοπίζονται αδυναμίες, ούτως ώστε να βεβαιωθούμε ότι η χώρα μας παραμένει σε σταθερή τροχιά βελτίωσης και συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για παραγωγικές επενδύσεις που θα στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Παράδειγμα τέτοιων δεικτών αποτελεί η Έκθεση για την Ψηφιακή Δεκαετία της Ευρώπης (State of the Digital Decade – Digital Decade Country Report), η οποία αξιολογεί την ψηφιακή ετοιμότητα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και την πορεία για υλοποίηση των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας 2030. Η Έκθεση αυτή αποτυπώνει μία ιδιαίτερα ενθαρρυντική εικόνα για τη χώρα μας, με την Κύπρο να βρίσκεται σε σταθερή ανοδική πορεία σε σειρά από επιμέρους δείκτες, με την υψηλότερη αύξηση να καταγράφεται στην ανάπτυξη υποδομών συνδεσιμότητας Gigabit καθώς και στο ποσοστό Ειδικών στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην αγορά εργασίας.

Πηγή: Cyprus 2024 Digital Decade Country Report

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος κατατάσσεται στις λίγες χώρες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που βρίσκονται σε θετική πορεία επίτευξης όλων των στόχων που έχουν τεθεί.

Πηγή: Cyprus 2024 Digital Decade Country Report

Αύξηση καταγράφεται, επίσης, και σε δείκτες που σχετίζονται με το επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας των κυπριακών επιχειρήσεων καθώς και την υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών, όπου η Κύπρος κατατάσσεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, εκτός από την τεχνητή νοημοσύνη για την οποία όμως καταγράφεται σημαντική αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Πέρα των πιο πάνω, ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα έχουν καταγραφεί και σε δείκτες σχετικούς με την έρευνα και την καινοτομία, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, η Κύπρος κατατάσσεται ανάμεσα στους Strong Innovators της Ευρώπης στο European Innovation Scoreboard 2024 για 3η συνεχή χρονιά (10η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ), σημειώνοντας τη μεγαλύτερη βελτίωση επιδόσεων πανευρωπαϊκά (39%) σε σχέση με το 2017. Σε παγκόσμιο δε επίπεδο, η χώρα μας κατατάσσεται 28η από 135 χώρες, σύμφωνα με το Global Innovation Index 2023, ενώ καταλαμβάνει τη 2η θέση μεταξύ των χωρών της περιοχής της Βόρειας Αφρικής και Δυτικής Ασίας.

Πηγή: European Innovation Scoreboard 2024

Παράλληλα, και σύμφωνα με την Έκθεση Global Startup Ecosystem Index 2024 (StartupBlink), το 2024 η Κύπρος πέτυχε το μεγαλύτερο άλμα (9 θέσεις) στην κατάταξη αναφορικά με τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα οικοσυστήματα startups. Συγκεκριμένα, η χώρα μας κατετάγη 45η, ανεβαίνοντας εννέα θέσεις, ενώ είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται στις 50 κορυφαίες χώρες ανά το παγκόσμιο. Σημαντική βελτίωση καταγράφεται, επίσης, και στην ευρωπαϊκή έκθεση Patent Index 2023, όπου η Κύπρος καταγράφει αύξηση 23,3% στις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ανεβαίνοντας στη 49η θέση στην παγκόσμια κατάταξη.

Η σταθερή ανοδική πορεία της χώρας μας είναι ξεκάθαρη. Υπάρχουν, βεβαίως, περιθώρια βελτίωσης και περιοχές όπου χρειάζεται στοχευμένη δράση για να παραμείνουμε σε τροχιά προόδου και να πετύχουμε ακόμη περισσότερα.

Στόχος μας είναι να κτίσουμε στη δυναμική που έχει δημιουργηθεί, να υλοποιήσουμε λύσεις και εργαλεία με άμεσο αντίκτυπο τόσο στην ανταγωνιστικότητα της χώρας όσο και στην καθημερινότητα του πολίτη, και να δημιουργήσουμε ακόμη πιο ευνοϊκές συνθήκες και ευκαιρίες για την περαιτέρω ενδυνάμωση του κυπριακού οικοσυστήματος και την εδραίωση της χώρας μας ως ελκυστικός προορισμός για εταιρείες και επαγγελματίες στους τομείς της τεχνολογίας και της καινοτομίας.

*Αν. Γενικός Διευθυντής Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.