Σε κατάσταση συναγερμού η διεθνής ναυτιλία-Ο κίνδυνος του πολέμου στη Μέση Ανατολή

Εν αναμονή μιας «σκληρής» απάντησης του Ιράν στη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια βρίσκεται η διεθνής ναυτιλία και ειδικότερα ο κλάδος των δεξαμενοπλοίων, καθώς μια κορύφωση της κρίσης θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις όχι μόνο στην τιμή του πετρελαίου, αλλά και στο θαλάσσιο εμπόριο και στους ναύλους δεξαμενοπλοίων που, όπως εκτιμάται, θα βρεθούν στα ύψη.

Στο παρελθόν, σημειώνει ο οίκος αναλύσεων Poten, η αύξηση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή μεταφραζόταν αμέσως σε άνοδο των τιμών του πετρελαίου, η οποία συνήθως ακολουθούνταν από υψηλότερους ναύλους δεξαμενοπλοίων.

Πρόκειται για ηρεμία πριν από την καταιγίδα ή έχουν αλλάξει οι συνθήκες στην περιοχή; διερωτάται ο οίκος αναλύσεων και επιχειρεί μια ακτινογραφία της περιοχής με βάση την παραγωγική ικανότητα, τον ρόλο της στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου αλλά και τι συνέβη σε προηγούμενες κρίσεις.

Υπάρχουν, σημειώνει ο Poten, σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή προκαλούν πάντα σκέψεις για εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και των τιμών των δεξαμενοπλοίων.

Το 2023 περίπου το 30% της παγκόσμιας παραγωγής αργού πετρελαίου προερχόταν από τη Μέση Ανατολή.

Η συντριπτική πλειονότητα αυτού του πετρελαίου προέρχεται από πέντε χώρες του ΟΠΕΚ: Σαουδική Αραβία, Ιράν, Ιράκ, Κουβέιτ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ο άλλος λόγος για τον οποίο ο κόσμος – και η ναυτιλιακή βιομηχανία ειδικότερα – δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη Μέση Ανατολή είναι ότι τρία από τα σημαντικότερα «περάσματα» της παγκόσμιας μεταφοράς πετρελαίου βρίσκονται στην περιοχή.

Τα στενά του Ορμούζ από τα οποία διοχετεύονται στην παγκόσμια αγορά 20,9 εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου και προϊόντων την ημέρα, η Διώρυγα του Σουέζ από την οποία περνούν 8,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα και τα στενά Μπαμπ ελ Μαντέμπ, η «πύλη των δακρύων» στην Ερυθρά, από τα οποία διοχετεύονται στην αγορά με δεξαμενόπλοια 8,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

Ο αντίκτυπος

Στο παρελθόν οι γεωπολιτικές κρίσεις στη Μέση Ανατολή είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις αγορές πετρελαίου και δεξαμενοπλοίων. Μια εξ αυτών των κρίσεων, το κλείσιμο του Σουέζ από το 1967 μέχρι το 1975, είχε σημαντικό αντίκτυπο στην αγορά δεξαμενοπλοίων. Υποχρέωσε τα δεξαμενόπλοια να χρησιμοποιούν τις μεγαλύτερες διαδρομές γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και οδήγησε σε δραματική αύξηση των μεγεθών των δεξαμενοπλοίων.

Πριν από το 1967 δεν υπήρχαν δεξαμενόπλοια μεγαλύτερα από 200.000 dwt. Το πρώτο από αυτά τα Very Large Crude Carriersνή VLCC παραδόθηκε το 1967. Μέχρι το 1975, όταν άνοιξε ξανά η Διώρυγα του Σουέζ, υπήρχαν περισσότερα από 500 από αυτά τα γιγαντιαία δεξαμενόπλοια.

Τώρα η περιοχή βρίσκεται και πάλι σε κατάσταση συναγερμού, με την ένταση να αντικατοπτρίζεται ήδη στην τιμή του πετρελαίου. Μόνο μια επίθεση σε πετρελαϊκές υποδομές ή μια διακοπή της ροής πετρελαίου μέσω των στενών του Ορμούζ θα δημιουργούσε χάος στις αγορές πετρελαίου και ναυτιλίας, αλλά αυτό, όπως εκτιμά ο οίκος Poten, δεν συμφέρει κανέναν και παραμένει απίθανο.