Πρόωρη αποπληρωμή δανείoυ του πρώτου μνημονίου σχεδιάζει η Ελλάδα

Από το Βερολίνο περνά το πρώτο μεγάλο στοίχημα της ελληνικής κυβέρνησης μετά το καλοκαίρι. Η Αθήνα θέλει να υποβάλει το ταχύτερο αίτημα προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για πρόωρη αποπληρωμή του δανείου του πρώτου μνημονίου.

Οι έκτακτες συνθήκες στην Ευρώπη, όμως, επιβάλλουν να περιμένει έως τον Σεπτέμβριο, με το βλέμμα στραμμένο στις εξελίξεις στη Γαλλία αλλά και στη Γερμανία, όπου ο κυβερνητικός σχηματισμός ψυχορραγεί περιπλέκοντας τις διαδικασίες.

Αν και απαιτείται έγκριση από το EuroWorking Group (ΕWG), ατύπως η Αθήνα φαίνεται να έχει ήδη λάβει το πράσινο φως και θα ήθελε διακαώς να αποστείλει και σήμερα στον ESM το αίτημα για αποπληρωμή-μαμούθ ύψους 8 δις ευρώ.

Διόλου τυχαία, το σχέδιο ανακοίνωσε και επισήμως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξή του στο Bloomberg τη μεθεπόμενη μόλις των ευρωεκλογών, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που είχε δημοσιευύει προ τριμήνου το «business stories».

Πρόκειται για κίνηση-έκπληξη και υψηλού συμβολισμού που στέλνει μήνυμα οικονομικής σταθερότητας στο εξωτερικό – και μάλιστα τη δεδομένη στιγμή όπου η Ευρώπη βρίσκεται σε περιδίνηση και η Γαλλία έρχεται αντιμέτωπη με αποδόσεις-σοκ 3,4% στα δεκαετή ομόλογα, ενώ μετά τις κάλπες μπορεί να δει και χειρότερες.

Η Ιταλία βλέπει και το δικό της δεκαετές ομόλογο να σκαρφαλώνει πάνω από το 4%, ενώ αντιθέτως η Ελλάδα συνεχίζει την καθοδική της πορεία (3,7% στα δεκαετή) και κυνηγά να φτάσει Ισπανούς και Πορτογάλους.

Αν τα πράγματα ξεφύγουν μετά τις κάλπες στη Γαλλία, ίσως δεν θεωρηθεί έκπληξη αν η Ελλάδα βρεθεί με τα χαμηλότερα επιτόκια ακόμη και από εκείνα με τα οποία δανείζεται η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.

Το στοίχημα

Σε αυτό το πλαίσιο, η προπληρωμή χρέους ύψους 8 δις ευρώ μια και έξω θα συνιστά επίδειξη θάρρους και δύναμης από την Αθήνα. Με την κίνηση αυτή, τα σχεδόν 40 δις ευρώ των χρεών από το 1ο μνημόνιο αυτομάτως μειώνονται σε 31,5 δις ευρώ, ενώ οι Ελληνες φορολογούμενοι θα απαλλαγούν από επιβαρύνσεις για τόκους 300 εκατ. ευρώ που τους επωμίζονται κάθε χρόνο.

Παράλληλα, θα ανοίξει και τον δρόμο για νέες θετικές εκθέσεις ή αναβαθμίσεις της χώρας, σε εποχές όπου οι διεθνείς επενδυτές και αγορές ανησυχούν και αναζητούν διέξοδο λόγω των ανακατατάξεων στην Ευρώπη.

Θα είναι η τρίτη και μεγαλύτερη πρόωρη αποπληρωμή χρέους και, όπως συνέβη με την προεξόφληση του ΔΝΤ, αναμένεται να γίνει δεκτή με διθυράμβους από τις αγορές, κάτι που θα αποτυπωθεί ξανά στα spreads των ελληνικών εκδόσεων και την κοσμοσυρροή επενδυτών.

Θα δείξει ότι η Ελλάδα συνεχίζει να αποτελεί τη θετική έκπληξη στην Ευρώπη και δεν τρομάζει από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες σε δύσκολες συνθήκες δανεισμού στην Ευρώπη -λόγω Γαλλίας- και με τη μισή Ε.Ε. να βρίσκεται αντιμέτωπη με κυρώσεις και δημοσιονομικές διορθώσεις λόγω υπερβολικού ελλείμματος.

Ωστόσο, όπως κι όταν εγκρίνονταν οι συμβάσεις και τα δάνεια του 1ου μνημονίου προς τη χώρα μας, η διαδικασία πρόωρης αποπληρωμής τους θα πρέπει να εγκριθεί και πάλι από το Γερμανικό Κοινοβούλιο, καθώς και από τα Κοινοβούλια άλλων πέντε κρατών-μελών.

Στην παρούσα φάση, όμως, εκτός από τη Γαλλία, μεγάλη είναι η εκλογική πρόκληση που αντιμετωπίζει και το Βερολίνο.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί επιπλοκές και στη λειτουργία των κοινοβουλευτικών επιτροπών και οργάνων της Γερμανίας, καθώς μπορεί ανά πάσα στιγμή και η χώρα αυτή να οδηγηθεί σε πρόωρες κάλπες, μια και η κυβερνητική συμμαχία φαίνεται να έχει αποσταθεροποιηθεί μετά τις ευρωεκλογές.

Αρμόδιες πηγές αναφέρουν στο «b.s.» ότι, αν οι Γερμανοί δεν είχαν τόσο βραδείες και πολύπλοκες διαδικασίες όποτε εμπλέκεται το Κοινοβούλιό τους, η τυπική επιστολή θα μπορούσε ήδη να σταλεί από τον Ιούλιο.

Πώς θα γίνει η αποπληρωμή

Η πρόωρη αποπληρωμή 8 δις αφορά τις δόσεις που θα πλήρωνε η χώρα την τριετία 2026-2028, ύψους 2,64 δις ευρώ ανά έτος. Εφόσον το αίτημα και η έγκριση από ESM και EWG έρθουν τον Σεπτέμβριο, ανοίγει ο δρόμος για την ολοκλήρωση της αποπληρωμής.

Θα είναι όμως και η πρώτη φορά που ελληνική κυβέρνηση προχωρά στην αποπληρωμή χρέους μειώνοντας δραστικά (κατά 20% ή και κάτω από τα 30 δις) το αποθεματικό ασφαλείας των 37-40 δις ευρώ. Ουσιαστικά, η χώρα θα επιστρέψει το δάνειο που διατηρούσε ως «μαξιλάρι» ασφαλείας (ή και ως κόρη οφθαλμού) επί μια εξαετία.

Η κίνηση αυτή θα γίνει με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών και πιστοποιεί πως εξέλιπαν οι λόγοι για τους οποίους το είχαν επιβάλει ως λύση.

Με αυτά τα δεδομένα, τον Σεπτέμβριο πιθανότατα,ο ελληνικός Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) θα αποστείλει επιστολή προς το EWG με τρία βασικά σημεία:

1/ Οτι η Ελλάδα επιθυμεί να εξοφλήσει πρόωρα 8 δις ευρώ από τα δάνεια GLF του 1ου μνμημονίου.

2/ Οτι ζητά συμφωνία (consensus) για waiver έτσι ώστε ο ESM να μην αξιώσει ανάλογη πληρωμή από τα δικά του δάνεια.

3/ Οτι θα αντλήσει τα 5 δις ευρώ από το «μαξιλάρι» των 15,7 δις ευρώ, το οποίο, ως γνωστόν, η χώρα διακρατούσε κατ’ απαίτηση των δανειστών μέχρι να επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα.

Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο και ο ΟΔΔΗΧ δεν θα περιοριστούν σε αυτές, αλλά σχεδιάζουν από το 2025 να προχωρήσουν σε νέες πρόωρες αποπληρωμές των ακριβών δανείων, καθώς ασκούν ευνοϊκή επίδραση στο προφίλ του δημόσιου χρέους και οδηγούν σε σημαντική εξοικονόμηση τόκων για τον Προϋπολογισμό.