Γιατί τα ενοίκια θα υποχωρήσουν τελευταία στη μάχη με τον πληθωρισμό

«Αγκάθι» για τις αναπτυγμένες οικονομίες εξακολουθεί να είναι το κόστος στέγασης, αποτελώντας σημαντικό «βραχνά» για τα νοικοκυριά από άκρη σε άκρη. Αποδεικνύονται δε, ως επίμονο εμπόδιο για τη νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών που πασχίζουν να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό και να εκκινήσουν τον καθοδικό κύκλο στα επιτοκία τους.

Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Αυστραλία, το ταχέως αυξανόμενο κόστος στέγασης – το οποίο επιβαρύνει σημαντικά το καλάθι του μέσου καταναλωτή – εμποδίζει τον πληθωρισμό να υποχωρήσει πιο κοντά στον στόχο των κεντρικών τραπεζών.

Ο κίνδυνος είναι ότι πολίτες θα απαιτήσουν περισσότερη κρατική στήριξη για να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος ζωής, υπονομεύοντας ακόμη περισσότερο τη μάχη κατά του πληθωρισμού.

Πoιο είναι το αποτέλεσμα; Η δυναμική του αποπληθωρισμού που παρατηρήθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2023 έχει σχεδόν σταματήσει σε ορισμένες ανεπτυγμένες οικονομίες. Αυτό οδηγεί τις χρηματοπιστωτικές αγορές είτε να αποσύρουν τα «στοιχήματα» τους για μείωση των επιτοκίων, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, είτε να επαναφέρουν τις πιθανότητες για περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων, όπως συμβαίνει στην Αυστραλία.

«Τα ενοίκια, όπως και ο πληθωρισμός… θα είναι ένα από τα τελευταία πράγματα που θα κάμψουν», δήλωσε ο Σέιν Ολιβερ, επικεφαλής οικονομολόγος της AMP Ltd. στο Σίδνει, με το πρόβλημα της στέγασης να είναι χειρότερο σε χώρες με ταχύτατα προγράμματα μετανάστευσης και ελλείψεις σε σπίτια.

Για παράδειγμα, η Αυστραλία πληροί και τα δύο αυτά κριτήρια. Η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστραλίας Μισέλ Μπούλοκ δήλωσε την Τρίτη ότι η έντονη μετανάστευση τα τελευταία χρόνια έχει «σίγουρα πιέσει σημαντικά την αγορά κατοικίας και αυτό αποτυπώνεται στα ενοίκια». Η RBA, στην επικαιροποίηση των προβλέψεων που δημοσίευσε την ίδια ημέρα, δήλωσε ότι ο πληθωρισμός στη στέγαση αναμένεται να «παραμείνει υψηλός» τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2026.

Τα στοιχεία από την εταιρεία συμβούλων ακινήτων CoreLogic νωρίτερα, αυτή την εβδομάδα έδειξαν ότι το μέσο ενοίκιο της Αυστραλίας έφτασε στο υψηλό ρεκόρ των 627 δολαρίων Αυστραλίας (414 δολάρια) την εβδομάδα τον Απρίλιο, σημειώνοντας άνοδο 8,5% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

«Αγκάθι» και για τα νοικοκυριά του Ηνωμένου Βασιλείου το κόστος ενοικίασης

Η εκτίναξη των ενοικίων αποτελεί αγκάθι και για τα νοικοκυριά του Ηνωμένου Βασιλείου και βασικό θέμα των πολιτών ενόψει των εκλογών που αναμένονται αργότερα φέτος.

Οι τιμές των ενοικίων στο Ηνωμένο Βασίλειο – που αυξήθηκαν κατά ένα πέμπτο από το 2022 – αυξάνονται τώρα με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί ποτέ, αφού το υψηλό κόστος των ενυπόθηκων δανείων ανάγκασε τους υποψήφιους αγοραστές κατοικιών να επιστρέψουν στην αγορά ενοικίασης, επιδεινώνοντας την έλλειψη προσφοράς κατοικιών που προέρχεται από δεκαετίες υποεπένδυσης.

Τα ενοίκια πρόκειται να αυξηθούν κατά 13% τα επόμενα τρία χρόνια, ξεπερνώντας την αύξηση των μισθών, σύμφωνα με ανάλυση του Resolution Foundation. Παρόλα αυτά, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει άλλα… ψάρια να ψαρέψει.

Εξάλλου, ο Διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι αι οι συνάδελφοί του έχουν στρέψει την προσοχή τους στην αύξηση των μισθών και τον πληθωρισμό των υπηρεσιών, οι οποίοι παραμένουν «καυτοί».

Σε περίπτωση όμως που δώσουν σημάδια υποχώρησης μαζί με τον πληθωρισμό αγαθών που είναι ήδη κάτω από το 1%, θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν την αύξηση του κόστους ενοικίασης και να επαναφέρουν τον πληθωρισμό στο στόχο του 2%.

Η κεντρική τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλό 16 ετών, στο 5,25%, την Πέμπτη με τους επενδυτές να παρακολουθούν τις ενδείξεις σχετικά με το αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θεωρούν τον Ιούνιο ή τον Αύγουστο ως ευκαιρία για να αρχίσουν μειώσεις στα επιτόκια.

Και η Αμερική στο… «παιχνίδι»

Το κόστος ενοικίασης παραμένει στο επίκεντρο και για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, καθώς οι αξιωματούχοι της Federal Reserve περιμένουν ένα «παραθυράκι» για να μειώσουν το κόστος δανεισμού.

Τα ενοίκια αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο του δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI), καθιστώντας το έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες που οδηγούν τις τιμές. Ο ΔΤΚ, ο οποίος δεν περιλαμβάνει το κόστος των τροφίμων και της ενέργειας, ξεπέρασε τις προβλέψεις για τρίτο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο, εν μέρει λόγω της αύξησης των ενοικίων.

Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει και ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ, Πάουελ, αναμένει ότι η χαλάρωση του κόστους ενοικίασης θα εμφανιστεί τελικά στα ευρύτερα δεδομένα τιμών, επιτρέποντας κάποια στιγμή στο μέλλον στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να μειώσουν τα επιτόκια.

«Είμαι βέβαιος ότι όσο τα ενοίκια της αγοράς παραμένουν χαμηλά, αυτό θα έχει αντίκτυπο και στον πληθωρισμό», δήλωσε ο Πάουελ στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα μετά τη διήμερη συνεδρίαση της Fed.

Η κεντρική τράπεζα διατήρησε τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα άνω των δύο δεκαετιών, ενώ εξέφρασε την επιθυμία της να τα μειώσει όταν θα είναι βέβαιη ότι ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο, και κοντά στον στόχο του 2%. Οι traders στοιχηματίζουν επί του παρόντος σε τουλάχιστον μία μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης φέτος.

Παρόλα αυτά, ο Πάουελ και οι συνάδελφοι του μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν για αρεκτό καιρό ακόμη. Οι προσδοκίες των νοικοκυριών σχετικά με τη μεταβολή του κόστους του ενοικίου έχουν αυξηθεί απότομα σε σχέση με πέρυσι, με το κόστος ενοικίασης να αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα στο 9,7% για το επόμενο έτος, σύμφωνα με έρευνα της Fed της Νέας Υόρκης που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.

Η έλλειψη στεγαστικού αποθέματος – εν μέρει λόγω των υψηλών επιτοκίων – έχει διατηρήσει τις τιμές σε υψηλά επίπεδα. «Η στέγαση αποτελεί πραγματικό πρόβλημα στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της τεράστιας έλλειψης προσιτών κατοικιών και εν μέρει λόγω των υψηλών επιτοκίων», δήλωσε και η υπουργός Οικονομικών Τζανετ Γελεν στο Bloomberg News.

«Πιστεύω ακράδαντα – θεωρώ ότι είναι δήλαδή πολύ πιθανό – το κόστος στέγασης, το οποίο έχει ωθήσει τον πληθωρισμό προς τα πάνω, να μειωθεί», πρόσθεσε.