Πλεονάζουσα ρευστότητα και σημαντικές αποπληρωμές TLTROs από τις κυπριακές τράπεζες

Σημαντικές αποπληρωμές δανεισμού μέσω των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης (TLTROs) του Ευρωσυστήματος καταγράφηκαν από κυπριακές τράπεζες τον Μάρτιο του 2024.

Σύμφωνα με τον μηνιαίο ισολογισμό της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), τον Μάρτιο αποπληρώθηκαν συνολικά TLTROs αξίας €1,8 δισεκατομμυρίων, καθώς η Τράπεζα Κύπρου αποπλήρωσε συνολικά €1,7 δισ, ενώ και η Astrobank είχε προχωρήσει σε αποπληρωμή €100 εκατ. όπως καταγράφεται στις οικονομικές καταστάσεις των δύο τραπεζών.

Πλέον το υπόλοιπο των TLTROs στον ισολογισμό της ΚΤΚ υποχώρησε στο τέλος Μαρτίου στα €2,7 δισ (από €4,5 δισ στο τέλος Φεβρουαρίου).

Με βάση τις οικονομικές καταστάσεις των τραπεζών, το ποσό αυτό κατανέμεται σε €2,4 δισ για την Ελληνική Τράπεζα, €310 εκατ. για την Τράπεζα Κύπρου και €100 εκατ. για την Astrobank.

Το ΤLTRO είναι δανεισμός με τριετή διάρκεια, με τις τράπεζες να έχουν το δικαίωμα να τα εξοφλήσουν εν μέρει ή πλήρως σε τριμηνιαία βάση.

Τα ΤLTROs είχαν ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2014 και αποσκοπούσαν στην παραχώρηση μακροχρόνιας ρευστότητας στις εμπορικές τράπεζες με ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού, προκειμένου αυτές να προχωρήσουν σε παραχώρηση δανείων στην πραγματική οικονομία, ιδιαίτερα εν μέσω των παρατεταμένων αποπληθωριστικών πιέσεων της συγκεκριμένης περιόδου.

Τα εργαλεία αυτά ήταν στοχευμένα, αφού το ποσό δανεισμού προς τις τράπεζες ήταν συνδεδεμένο με τα δάνεια που παραχωρούσαν σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σημαντική διαφοροποίηση επήλθε στο TLTRO III, όταν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, οι τράπεζες δανείζονταν από το ευρωσύστημα με αρνητικό επιτόκιο 1%, δηλαδή είχαν όφελος 0,5 ποσοστιαίας μονάδας, την ώρα που οι τράπεζες κατέθεταν τη ρευστότητά τους στο Ευρωσύστημα με αρνητικό επιτόκιο 0,5%.

Τα επιτόκια αυτά βρισκόντουσαν σε ισχύ μέχρι τον Ιούνιο του 2022, ενώ από το Νοέμβριο του 2022 το κόστος δανεισμού εξισώθηκε με το  μέσο κόστος αποδοχής καταθέσεων, ωθώντας εμμέσως τις τράπεζες να προχωρήσουν σε πρόωρη εξόφληση των ποσών αυτών.

Σημειώνεται ότι μετά έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και την εκτόξευση του πληθωρισμού, η ΕΚΤ εισήλθε σε μια άνευ προηγουμένου περιοριστική νομισματική προκειμένου να θέσει υπό έλεγχο την αύξηση των τιμών.

Κανένα πρόβλημα με την ρευστότητα

Σημειώνεται ότι οι ισολογισμοί των κυπριακών τραπεζών χαρακτηρίζονται από πλεονάζουσα ρευστότητα, με τις τράπεζες να αξιοποιούν αυτό το εργαλείο λόγω των ευνοϊκών χρηματοδοτικών όρων, που επικρατούσαν την περίοδο του κορωνοϊού.

Ενδεικτικά, όπως αναφέρει στα τελευταία αποτελέσματά της η Ελληνική Τράπεζα, η ρευστότητά της τον Μάρτιο του 2024 ανερχόταν στα €5,1 δισ εξαιρουμένου του δανεισμού μέσω του TLTRO, ενώ η Τράπεζα Κύπρου αναφέρει ότι η «καθαρή» ρευστότητά της (εξαιρουμένων των TLTROs) ανήλθε στο τέλος Μαρτίου 2024 στα €7,3 δισ.

Ενδεικτικά σημειώνεται ότι το ποσό του δανεισμού μέσω των TLTROs είχε κορυφωθεί τον Οκτώβριο του 2021, φτάνοντας στα 6,5 δισ, ενώ έκτοτε μειώνεται σταδιακά.

Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών τον ποσό αυτό θα μηδενιστεί τον Ιούνιο του 2024 περίοδος λήξης των TLTRO ΙΙΙ που διακρατούν στους ισολογισμούς τους.