Οι σημαντικότερες εξελίξεις και τα σημαντικά εργασιακά ζητήματα που προώθησε η ΟΕΒ το 2023

Η συγκράτηση του εργατικού κόστους που κατά τα τελευταία χρόνια αυξάνεται δυσανάλογα, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση ενόψει της αύξησης του εθνικού κατώτατου μισθού από 1/1/2024 και της συνέχισης του διαλόγου για την ΑΤΑ, τονίζει η Ομοσπονδία, Εργοδοτών και Βιομηχάνων(ΟΕΒ), σε ανακοίνωσή της με την ευκαιρία της ετήσιας γενικής της συνέλευσης που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη.

Η ΟΕΒ, στην ανακοίνωσή της, παραθέτει τις σημαντικότερες εργασιακές εξελίξεις του 2023 και τα σημαντικά εργασιακά ζητήματα τα οποία προώθησε, υπογραμμίζοντας πως υπό το πρίσμα των νέων προκλήσεων με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες οι επιχειρήσεις, ενεργώντας ως ο αναγνωρισμένος εκπρόσωπος των εργοδοτών και των επιχειρήσεων ανέλαβε και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο, λαμβάνοντας συνεχή ανατροφοδότηση από τις επιχειρήσεις και υποβάλλοντας συγκεκριμένες εισηγήσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία.

Αναλυτικά, όπως αναφέρει η ΟΕΒ:

Οι εργασιακές σχέσεις και η κοινωνική πολιτική κατά το 2023 επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις διεθνείς εξελίξεις αλλά και από την εισαγωγή εθνικών πολιτικών που αύξησαν το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων.

Οι επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία, που προκάλεσαν σοβαρές αναταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και ιδιαίτερα υψηλές τιμές στα τρόφιμα, τις πρώτες ύλες και την ενέργεια.

Πέραν των πιο πάνω, οι επιχειρήσεις επηρεάστηκαν από τις εχθροπραξίες στην Μέση Ανατολή από τον Οκτώβριο του 2023, τυχόν κλιμάκωση των οποίων ενδεχομένως να επηρεάσει σε μεγαλύτερο βαθμό την κυπριακή οικονομία κατά το 2024 και ειδικότερα επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα.

Ενεργώντας ως ο αναγνωρισμένος εκπρόσωπος των εργοδοτών και των επιχειρήσεων, η ΟΕΒ ανέλαβε και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο, λαμβάνοντας συνεχή ανατροφοδότηση από τις επιχειρήσεις και υποβάλλοντας συγκεκριμένες εισηγήσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΟΕΒ προσάρμοσε ανάλογα τις επιδιώξεις και την στρατηγική της με στόχο τη στήριξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ειρηνική ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων με συγκράτηση του εργατικού κόστους και διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.

Σημειώνεται ότι παρά τις δυσκολίες, το 2023 η ανεργία παρουσίασε μείωση με το ποσοστό να περιορίζεται στο 6,1% για το έτος (6,8%: 2022).

Επιγραμματικά, οι σημαντικότερες εργασιακές εξελίξεις του 2023 συνοψίζονται στα εξής:

1)Τον Ιανουάριο του 2023, καταβλήθηκε μισθολογική αύξηση ύψους 4,36% επί των νέων βασικών μισθών λόγω της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) (εκεί και όπου εφαρμόζεται ΑΤΑ), με βάση την Μεταβατική Συμφωνία που συνομολογήθηκε μεταξύ των Κοινωνικών Εταίρων στις 28 Ιουλίου 2017.

Παράλληλα, η μη επίτευξη νέας συμφωνίας για τον θεσμό της ΑΤΑ οδήγησε σε παναπεργία από το συνδικαλιστικό κίνημα στις 26 Ιανουαρίου, 2023 και στη συνέχεια σε υποβολή μεσολαβητικής πρότασης από τον Υπουργό Εργασίας την οποία οι συντεχνίες απέρριψαν.

Τον Μάϊο του 2023, υποβλήθηκε νέα μεσολαβητική πρόταση η οποία έγινε αποδεκτή από τις δυο πλευρές.

Η νέα Μεταβατική Συμφωνία τέθηκε σε ισχύ την 1/6/2023 και με χρονικό ορίζοντα τις 30/6/2025 για κατάληξη σε ολοκληρωμένη και μόνιμη συμφωνία για την ΑΤΑ. Με βάση τη νέα Συμφωνία, οι μισθοί αναπροσαρμόζονται στο 66,7% (από 50%) της ετήσιας αύξησης του ΔΤΚ (εξαιρουμένων των φόρων κατανάλωσης) με αναδρομική ισχύ από την 1/1/2023.

2)Τον Ιανουάριο του 2023 εφαρμόστηκε επίσης για πρώτη φορά ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός (ΕΚΜ). Παρά τις επιφυλάξεις της ΟΕΒ εκδόθηκε το Σεπτέμβριο του 2022 το περί κατωτάτου Ορίου Μισθών Διάταγμα.

Μεταξύ άλλων, το Διάταγμα προέβλεπε ότι από 1/1/2023 ο μεικτός κατώτατος μισθός πρόσληψης καθορίζεται σε €885 και μετά από 6 μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο Εργοδότη, αυξάνεται σε €940.

3)Με αφορμή παράτυπες απεργίες των εργαζομένων σε ζωτικής σημασίας οργανισμούς και τις απειλές για λήψη απεργιακών μέτρων σε αεροδρόμια, μέσα μαζικής μεταφοράς και ημικρατικούς οργανισμούς κατά παράβαση των εργασιακών θεσμίων, η ΟΕΒ, έθεσε για ακόμη μια φορά την πρόταση της για νομοθέτηση της Συμφωνίας για την Διαδικασία Επίλυσης Εργατικών Διαφορών στις Ουσιώδεις Υπηρεσίες, που συνομολόγησαν το 1999 η ΟΕΒ με ΣΕΚ, ΠΕΟ & ΠΑΣΥΣΥ.

4)Επιπλέον, κατά το 2023 τέθηκε σε εφαρμογή η αναθεωρημένη Στρατηγική για την Απασχόληση Αλλοδαπού Εργατικού Δυναμικού για την οποία είχαν προηγηθεί έντονες διαβουλεύσεις κατά το 2022.

Σημαντικότερο στοιχείο της Στρατηγικής αποτελεί ο εκσυγχρονισμός της ώστε να συνάδει με την σημερινή πραγματικότητα και τις αναπτυξιακές ανάγκες της οικονομίας αλλά και να διευκολύνει της επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα αδυνατούν να εξεύρουν κατάλληλο ημεδαπό ή Κοινοτικό ανθρώπινο δυναμικό, να μπορούν να απασχολήσουν αλλοδαπό προσωπικό από τρίτες χώρες, μειώνοντας τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Με το τέλος του 2023 οι επιχειρήσεις συνέχισαν να βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις, με βασικότερες την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού σε όλους σχεδόν τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και τον πληθωρισμό.

Για τον λόγο αυτό, βασική προϋπόθεση για διασφάλιση της ευημερίας και βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, ειδικά σε ενδογενή θέματα και αποφάσεις για υιοθέτηση, επιβάλλεται σύνεση και ειλικρινής συνεργασία.

Η συγκράτηση του εργατικού κόστους που κατά τα τελευταία χρόνια αυξάνεται δυσανάλογα, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση ενόψει της αύξησης του εθνικού κατώτατου μισθού από 1/1/2024 και της συνέχισης του διαλόγου για την ΑΤΑ.

Τέλος πρέπει να γίνει προσπάθεια για εκπαίδευση των εργαζομένων για απόκτηση πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων (upskilling και reskilling) για διασφάλιση της απασχολησιμότητας τους αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον, θέτοντας τις βάσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και την πρόοδο της χώρας μας για τα επόμενα έτη.

Πέρα από τα πιο πάνω, η ΟΕΒ κατά το 2023 ανέπτυξε έντονη και πολυσχιδή δραστηριότητα σε σωρεία άλλων θεμάτων εργασιακού περιεχομένου περιλαμβανομένων νομοπαρασκευαστικών διαδικασιών, συμμετοχή στην διαπραγματευτική ομάδα της ευρωπαϊκής εργοδοτικής πλευράς για την τηλεργασία, υλοποίηση ευρωπαϊκών έργων, προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και ισότητας των φύλων στην απασχόληση και άλλων πολλών θεμάτων που περιγράφονται συνοπτικά στην Ετήσια Έκθεση, η οποία θα συζητηθεί στη γενική συνέλευση των μελών της οργάνωσης που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 23 Απριλίου, 2024 στη Λευκωσία και την οποία θα χαιρετίσει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.