Ξάνθος Σαρρής: Η αναγέννηση της ΕΥΡΗΚΑ

Ο ιδρυτής της βιομηχανίας ΕΥΡΗΚΑ, Ξάνθος Σαρρής (1922-1981), εγκαταστάθηκε στην Αμμόχωστο, σε ηλικία 12 ετών, όταν η οικογένειά του μετακόμισε από την Αίγυπτο.

Ωστόσο, αγάπησε την πόλη της Αμμοχώστου, αλλά και την ποδοσφαιρική ομάδα της Ανόρθωσης, σαν γηγενής Αμμοχωστιανός, ίσως μάλιστα και περισσότερο. Άλλωστε, σε αυτή την πόλη ίδρυσε το πρώτο του λογιστικό γραφείο, σε ηλικία μόλις 24 ετών, και σε αυτή την πόλη έκτισε το πρώτο χημικό εργοστάσιο της ΕΥΡΗΚΑ το 1959.

Για πολλούς Κύπριους επιχειρηματίες της Αμμοχώστου, η τουρκική εισβολή του 1974 οδήγησε σε ολική παράλυση. Όμως, ο Ξάνθος Σαρρής διέφερε. Με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα έδειξε την περίοδο αυτή, τον σπάνιο χαρακτήρα ενός ηγέτη με πυγμή, αλλά και ανθρωπιά.

Η καταστροφή

Με την κατάληψη της Αμμοχώστου, τόσο το χημικό εργοστάσιο της εταιρείας ΕΥΡΗΚΑ, όσο και το εργοστάσιο τροφίμων εγκαταλείπονται αναγκαστικά. Η ανακοίνωση της ΕΥΡΗΚΑ σε εφημερίδα της εποχής:

“Ένεκα της υπό των Τούρκων καταλήψεως της Αμμοχώστου, απωλέσαμε τα πάντα: εργοστάσιο και κεντρικά γραφεία μας, εγκαταστάσεις, έτοιμα προϊόντα, πρώτας ύλας, υλικά συσκευασίας, αρώματα κλπ.”.

Η αντίδραση

Ο Ξάνθος Σαρρής κινείται αστραπιαία. Βαθύς γνώστης της γεωπολιτικής κατάστασης, αλλά ταυτόχρονα και προφητικός, δηλώνει μόλις μία εβδομάδα μετά την εγκατάλειψη της Αμμοχώστου, ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θα επιστρέψουν σύντομα στην πόλη και καλεί, μέσω ραδιοφώνου τα στελέχη της εταιρείας σε συνάντηση στη Λάρνακα.

Στη συνάντηση αυτή, ανακοινώνει στους ανθρώπους του ότι θα επαναδραστηριοποιήσει την ΕΥΡΗΚΑ και τους καλεί να του συμπαρασταθούν με την ελάχιστη αμοιβή που μπορεί να τους δώσει. Με συγκίνηση, άπαντες στρατεύονται γύρω του.

Μόλις έναν μήνα μετά, νοικιάζει εργοστάσιο στην περιοχή Αγίου Αθανασίου Λεμεσού και αρχίζει ξανά την παραγωγή των βασικών προϊόντων ΕΥΡΗΚΑ υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες. Καταφέρνει όμως, έστω και με αυτό τον τρόπο, αφενός, να κρατήσει την εταιρεία στα ράφια των σουπερμάρκετ και αφετέρου να στηρίξει τους πρόσφυγες εργαζομένους της εταιρείας.

Πάλι από τον τύπο της Εποχής, τον Νοέμβριο του 1974, διαβάζουμε σε ανακοίνωση της εταιρείας:

“Η απόφασίς μας δια την ήδη αναγγελθείσαν επαναδραστηριοποίησιν της βιομηχανίας μας εν Λεμεσώ, ελήφθη κυρίως δια τους ακολούθους λόγους:

α) Δια την εργοδότησιν μεγάλου αριθμού του ΠΡΟΣΦΥΓΟΠΟΙΗΘΕΝΤΟΣ προσωπικού μας.

β) Δια την συνέχισιν της ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΕΩΣ της Κυπριακής αγοράς των προϊόντων ΕΥΡΗΚΑ, εις την γνωστήν ΥΨΗΛΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ.

γ) Δια την ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΙΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ και την εξυπηρέτησιν των γενικωτέρων οικονομικών συμφερόντων της πολυπαθούς νήσου μας.”

Η αναγέννηση

Με τις ηγετικές ικανότητες και τη σιδερένια αποφασιστικότητα του Ξάνθου Σαρρή, η ολική επαναφορά της ΕΥΡΗΚΑ ήταν πια θέμα χρόνου. Ένα έτος μόλις μετά την εισβολή, ο επιχειρηματίας κτίζει το προσφυγικό, ιδιόκτητο εργοστάσιο της ΕΥΡΗΚΑ ΛΤΔ στη ΒΙΠΕ Υψώνα στη Λεμεσό, και θέτει την επιχείρηση ξανά σε τροχιά ανάπτυξής.

Όπως δηλώνει και η ίδια η εταιρεία σε ανακοίνωσή της, το 1975 “ένας δύσκολος χρόνος πέρασε… αλλά δεν λιποψυχήσαμε!”. Μέσα σε ένα χρόνο, η εταιρεία όχι μόνο εξοπλίστηκε πλήρως με χημείο και μηχανήματα, αλλά έδωσε δουλειά σε εξήντα και πλέον οικογενειάρχες.

Στα επόμενα χρόνια αναπτύσσεται και η ΕΥΡΗΚΑ ΕΛΛΑΣ και το 1977 αρχίζει η λειτουργία του νέου εργοστασίου στη Βιομηχανική Περιοχή του Βόλου, σε σύγχρονες εγκαταστάσεις παραγωγής. Το 1978, ξεκινά η ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα, με πρώτη στάση τις αραβικές χώρες, και στη συνέχεια επεκτείνεται στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

H πυξίδα για το μέλλον

Είναι εκπληκτικό το πώς ο Ξάνθος Σαρρής, σαν τον φοίνικα στο σήμα της αγαπημένης του Ανόρθωσης Αμμοχώστου, “αναγέννησε” την ΕΥΡΗΚΑ μέσα από τις στάχτες της.

Η παρακαταθήκη του συνεχίζει και σήμερα να διαπνέει την εταιρεία που άφησε στα σίγουρα χέρια της επόμενης γενιάς μετά τον πρώιμο χαμό του, και να αποτελεί πυξίδα και οδηγό της ΕΥΡΗΚΑ σε κάθε εταιρικό βήμα.

Μετά από αυτά που πέτυχε ο Ξάνθος Σαρρής, όλοι στην ΕΥΡΗΚΑ γνωρίζουν ότι όταν υπάρχει πίστη, όραμα και σύμπνοια, τίποτα δεν είναι αδύνατον.