Η χρηματοοικονομική επιμόρφωση ασφαλής δρόμος για οικονομική ευημερία

Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων στη διαχείριση των οικονομικών, από νωρίς στη ζωή κάθε ανθρώπου, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ευημερίας στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον. Η χρηματοοικονομική επιμόρφωση από νεαρή ηλικία καθίσταται επιβεβλημένη, λόγω της δημιουργίας νέων πολύπλοκων χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών, απόρροια μεταξύ άλλων, της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης και των γοργών ρυθμών με τους οποίους κινούνται και μεταβάλλονται οι κεφαλαιαγορές. Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, έχουν πολλαπλασιαστεί οι ευκαιρίες αλλά και οι κίνδυνοι που ενέχουν οι σημερινές επενδυτικές επιλογές.

Η ανάγκη για χρηματοοικονομική επιμόρφωση του κοινού αναδεικνύεται συστηματικά από ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι ο συνδυασμός γνώσης, δεξιοτήτων, στάσεων και συμπεριφορών για τη λήψη σωστών χρηματοοικονομικών αποφάσεων με απώτερο στόχο την επίτευξη της ατομικής χρηματοοικονομικής ευημερίας.

Ωστόσο, έρευνες σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της χώρας μας, τόσο από την ΕΚΚ όσο και από άλλους οργανισμούς, αποκαλύπτουν χαμηλά επίπεδα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού ανάμεσα στον γενικό πληθυσμό.

Γι’ αυτό, η ΕΚΚ εδώ και αρκετά χρόνια, έχει θέσει την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο κατά τρόπο ουσιαστικό, ως ένα διαχρονικό στρατηγικό της στόχο και αναδεικνύει με κάθε ευκαιρία την ανάγκη εισαγωγής ανεξάρτητου μαθήματος χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, καθώς και τη δημιουργία ανεξάρτητου σώματος για τον σχεδιασμό και εφαρμογή συντονισμένης εθνικής στρατηγικής προώθησης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο.

Συγκεκριμένα, θέση της ΕΚΚ, την οποία έχει υποβάλει επανειλημμένως στην Πολιτεία από το 2016, είναι ότι η χρηματοοικονομική επιμόρφωση πρέπει να αποτελέσει μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος στον κοινό κορμό μαθημάτων, δηλαδή για όλα τα παιδιά, καθώς η απόκτηση των σχετικών γνώσεων και δεξιοτήτων ενισχύει την ικανότητα των πολιτών να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα χρήματά τους και να λαμβάνουν πιο συνετές και κατάλληλες για την περίπτωσή τους αποφάσεις σχετικά με τις οικονομικές τους δραστηριότητες.

Η εισαγωγή μαθήματος χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ιδανικά σε όλες τις βαθμίδες αναμένεται, όχι μόνο να ενισχύσει τους νέους με τις απαραίτητες γνώσεις για τη διαχείριση των χρημάτων τους, αλλά να έχει και ευρύτερα οφέλη καθώς θα δημιουργήσει μια νέα γενιά πολιτών που θα είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της σύγχρονης οικονομίας και να αποφεύγουν τις απάτες.

Μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση αποτέλεσε η δημιουργία της Κυπριακής Επιτροπής για τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό και Παιδεία (ΚΕΧΑΠ) και η υιοθέτηση από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2022 της Εθνικής Στρατηγικής προώθησης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο. Η ΚΕΧΑΠ αποτελεί αφετηρία μιας οργανωμένης, συντονισμένης και μακροχρόνιας προσπάθειας, που θα παρέχει το πλαίσιο για την ανάπτυξη, σχεδιασμό, υλοποίηση και εφαρμογή προγραμμάτων χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης.

Η ΕΚΚ συμμετείχε από τη πρώτη ημέρα στις εργασίες της Ad-Hoc Επιτροπής που αρχικά συστάθηκε για τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής και θα συνδράμει ενεργά, μαζί με τους άλλους φορείς και Αρχές που συμμετέχουν, στην εφαρμογή της.

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Εβδομάδας Χρήματος 2024 (Global Money Week-GMW2024), εκστρατείας ευαισθητοποίησης των παιδιών και νέων για τη ορθή και συνετή διαχείριση των χρημάτων, η ΕΚΚ διοργανώνει σειρά δράσεων συμπεριλαμβανομένων ενημερωτικών διαλέξεων και παρουσιάσεων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης στην Κύπρο, από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο. Η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει αγκαλιάσει αυτή τη πρωτοβουλία της ΕΚΚ. Το πιο ενθαρρυντικό όμως είναι το ενδιαφέρον και η ενθουσιώδης ανταπόκριση των ίδιων των παιδιών, τα οποία συμμετέχουν ενεργά, υποβάλλοντας ερωτήσεις και καταθέτοντας απόψεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι δράσεις και ενέργειες της ΕΚΚ στα θέματα χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, στοχεύουν στην προστασία των επενδυτών και την οικονομική ευημερία του κοινού γενικότερα. Με τη σωστή εκπαίδευση και τη συνεχή πρόσβαση στη σχετική πληροφόρηση, μπορούμε να δημιουργήσουμε πολίτες που να είναι σε θέση να λαμβάνουν ορθές οικονομικές αποφάσεις για το μέλλον, προσφέροντάς τους τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για τη διαχείριση των χρημάτων τους.

* Η Έλενα Καρκώτη είναι Λειτουργός Α στο Τμήμα Στρατηγικής, Διεθνών Σχέσεων και Επικοινωνίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου και υπεύθυνη για την Χρηματοοικονομική Επιμόρφωση του Κοινού