Κ. Ηροδότου: Η ανησυχητική πραγματικότητα και η ανάγκη ενίσχυσης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού

Τα επίπεδα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού της Κύπρου αποτυπώνουν μια ανησυχητική πραγματικότητα που απαιτεί την άμεση προσοχή και δράσεις από όλους μας, προειδοποίησε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ), Κωσταντίνος Ηροδότου.

Την ίδια ώρα, η ενίσχυση του ψηφιακού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια εποχή όπου η ψηφιακή επανάσταση και οι τεχνολογικές καινοτομίες επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα οικονομικά μας, καθώς και τον τρόπο που συναλλασσόμαστε, ανέφερε, μιλώντας στο International Conference της (ΚΤΚ) με τίτλο «Digital Financial Literacy: The Way Forward».

Δήλωσε πως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, καθώς «ένα χαμηλό επίπεδο ψηφιακού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μας κάνει πιο ευάλωτους σε κυβερνοεπιθέσεις και χρηματοοικονομικές απάτες».

Η επίτευξη ενός ικανοποιητικού επιπέδου χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού από την άλλη, επιτρέπει στους πολίτες να κατανοούν και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα οικονομικά τους, εξήγησε αρχικά για να αναφέρει περαιτέρω ότι η σωστή κατανόηση των βασικών χρηματοοικονομικών αρχών, μπορεί να προστατεύσει τα νοικοκυριά από τον υπερδανεισμό, να βελτιώσει την πιστοληπτική τους ικανότητα, και να τους εξασφαλίσει μια πιο σταθερή οικονομική προοπτική για το μέλλον.

Όσο για το σύνολο της οικονομίας, o χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός συμβάλλει, κατά τον Διοικητή, στην χρηματοοικονομική σταθερότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη.

«Αν οι πολίτες έχουν ικανοποιητικό επίπεδο χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, τότε και η ίδια η χώρα έχει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει με λιγότερες θυσίες σε οικονομικές κρίσεις», είπε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, δημιουργούνται καλύτερες βάσεις και μεγαλύτερη ευελιξία για ανάπτυξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, συμπλήρωσε.

Ο ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου

Ακολούθησε μια επισκόπηση του ρόλου της Κεντρικής Τράπεζα της Κύπρου στην προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού. Αναφέρθηκε στη συμμετοχή της Τράπεζας στο Διεθνές Δίκτυο Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ, ως πλήρες μέλος από τον Ιανουάριο του 2023, που ενισχύει τις προσπάθειες για διαμόρφωση ενός χρηματοοικονομικά πιο ενημερωμένου πληθυσμού στην Κύπρο.

Σε εγχώριο επίπεδο, μετά την υιοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2022, η Κεντρική Τράπεζα συντονίζει και προεδρεύει της ΚΕΧΑΠ.

Υπενθύμισε ακόμη ότι η ΚΤΚ προχώρησε, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ, στην εκπόνηση παγκύπριας έρευνας για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, για αξιολόγηση του σημερινού επιπέδου στην Κύπρο. Στις συμμετέχουσες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ η βαθμολογία του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού ήταν κατά μέσο όρο 60% με την αντίστοιχη βαθμολογία για την Κύπρο να είναι στο 56%.

«Σε ακόμα δυσμενέστερη θέση βρισκόμαστε στη βαθμολογία για τον ψηφιακό χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, όπου η βαθμολογία για την Κύπρο μειώνεται στο 44 στα εκατό. Η αντίστοιχη μέση βαθμολογία στις συμμετέχουσες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 53%», είπε και τόνισε ότι με βάση τον ΟΟΣΑ, η ελάχιστη βαθμολογία για να θεωρείται κάποιος ότι έχει ικανοποιητικό επίπεδο χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού είναι 70 στα εκατό.

Σχολιάζοντας τα πιο πάνω, ο Διοικητής ανέφερε ότι τα συγκεκριμένα ποσοστά «αποτυπώνουν μια ανησυχητική πραγματικότητα που απαιτεί την άμεση προσοχή και δράσεις από όλους μας».

«Η ενίσχυση του ψηφιακού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια εποχή όπου η ψηφιακή επανάσταση και οι τεχνολογικές καινοτομίες επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα οικονομικά μας, καθώς και τον τρόπο που συναλλασσόμαστε», εξήγησε.

Παράδειγμα αυτής της μεταβολής αποτελούν κατά τον ίδιο οι ψηφιακές τραπεζικές συναλλαγές στην Κύπρο, οι οποίες έχουν καταγράψει σημαντική αύξηση, αντανακλώντας την παγκόσμια τάση προς μια ψηφιακή οικονομία.

Την ίδια ώρα όμως, εφιστά την προσοχή λέγοντας ότι η αλόγιστη υλοποίηση ψηφιακών συναλλαγών συνοδεύεται από σημαντικούς κινδύνους.

«Η ανεπαρκής κατανόηση των ψηφιακών οικονομικών εργαλείων, μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες οικονομικές αποφάσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας περιουσιακών στοιχείων. Παράλληλα, ένα χαμηλό επίπεδο ψηφιακού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μας κάνει πιο ευάλωτους σε κυβερνοεπιθέσεις και χρηματοοικονομικές απάτες».

Το πιο πάνω επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο αριθμός των περιστατικών απάτης σε σχέση με ηλεκτρονικές συναλλαγές στην Κύπρο, κατέγραψαν άνοδο 99% το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022.

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον Διοικητή, η ανάγκη για αυξημένη προσοχή και συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση στον ψηφιακό χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, καθίσταται ακόμα πιο κρίσιμη.

Παρά τους όποιους κινδύνους, τα οφέλη της μετάβασης σε μια ψηφιακή οικονομία παραμένουν αδιαμφησβήτητα, ξεκαθάρισε στη συνέχεια, πρόσθεσε στη συνέχεια.

Κλείνοντας, ο Διοικητής, δήλωσε πως η υιοθέτηση Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, εκ των βασικών στόχων της οποίας είναι η ενίσχυση του ψηφιακού χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, έχει σηματοδοτήσει την αρχή μιας νέας εποχής για τη χώρα.

Καταλήγοντας, έστειλε το μήνυμα ότι η συνεργασία αρχών και πολιτών είναι κρίσιμη για την ομαλή μετάβαση σε μια ψηφιακή εποχή, εξασφαλίζοντας έτσι «την ασφαλή αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει».