Τα θέματα που έθιξαν και οι απαντήσεις που πήραν από τους υπουργούς οι ξένοι επενδυτές

Συζήτηση με ξένους επενδυτές πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο Προεδρικό Μέγαρο υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη στο πλαίσιο του «Διαλόγου της Κυβέρνησης με Ξένους Επενδυτές», στο Προεδρικό Μέγαρο.

Μιλώντας στην εκδήλωση, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός είπε ότι «το όραμά μας είναι η Κύπρος να γίνει μια από τις καλύτερες χώρες για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να έχει επιχειρηματική δραστηριότητα και σε αυτό το πλαίσιο η στρατηγική για την προσέλκυση επιχειρήσεων και ταλέντων είναι βασικό συστατικό».

Ο Υπουργός πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση έχει αναθεωρήσει τη στρατηγική για την προσέλκυση ξένων εταιρειών και ταλέντων «με σκοπό να βελτιώσει την αποτελεσματικότητά της και επίσης να αντιμετωπίσει βασικά ζητήματα που απασχολούν ξένες εταιρείες και τους υπαλλήλους τους».

Περιγράφοντας τις αλλαγές στη στρατηγική, ο κ. Κεραυνός είπε ότι η Κυβέρνηση προχωρά στην τροποποίηση των κανόνων ώστε οι εταιρείες να μπορούν να παραμείνουν στο μητρώο της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών ακόμη και αν έχουν σταματήσει να πληρούν ορισμένα από τα κριτήρια επιλεξιμότητας, διευκολύνοντας έτσι την επιχειρηματική δραστηριότητα και εισάγοντας παράλληλα τη «μπλε κάρτα», η οποία καθορίζει τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών υψηλής ειδίκευσης σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.

Επιπλέον, η Κυβέρνηση έχει προβλέψει την έκδοση βίζας εισόδου τύπου C με την ένδειξη business, η οποία επιτρέπει στους ξένους επισκέπτες να εισέρχονται στην Δημοκρατία για σκοπούς άσκησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων χωρίς να έχουν δικαίωμα εργασίας, είπε, προσθέτοντας ότι «διορθώσαμε μια ασυνέπεια ώστε παιδιά υπαλλήλων τρίτων χωρών να συνεχίζουν τις σπουδές τους στην Κύπρο ανάλογα με το επίπεδο σπουδών και την ηλικία τους».

Πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μέτρα για τη διευκόλυνση της διαδικασίας αδειοδότησης για τη δημιουργία ιδιωτικών σχολείων για την κάλυψη των αναγκών των παιδιών αλλοδαπών εργαζομένων στην Κύπρο και προχωρά στην τροποποίηση του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου ώστε να μπορέσει κρατική γη να χρησιμοποιείται για την ίδρυση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Σχετικά με το στεγαστικό, σημείωσε ότι η Κυβέρνηση έχει εισαγάγει μια σειρά από προγράμματα που στοχεύουν στην άμβλυνση του προβλήματος.

Ανέφερε ακόμα ότι η Κυβέρνηση εισάγει μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την υποστήριξη δράσεων καινοτομίας και επιχειρηματικότητας που περιλαμβάνουν τη σύσταση του εθνικού φορέα προβολής και του πρώτου Cyprus Equity Fund και τη θέσπιση νέου νόμου για τη σύσταση και λειτουργία εταιρειών διαχείρισης οργανισμών συλλογικών επενδύσεων.

Περιγράφοντας το αποτέλεσμα της στρατηγικής μέχρι στιγμής, ο κ. Κεραυνός σημείωσε ότι περισσότερες από 1.984 εταιρείες έχουν εγγραφεί στη Μονάδα Διευκόλυνσης Εταιρειών, ενώ έχουν απασχοληθεί περισσότεροι από 19.000 ειδικευμένοι υπάλληλοι και έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 13.250 άδειες για οικογενειακή επανένωση. Επιπλέον, η Κύπρος πέτυχε τον μέγιστο αριθμό με 500 θεωρήσεις για ψηφιακούς νομάδες. 

• Υπουργός Εσωτερικών

Ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου αναφέρθηκε στις αλλαγές που θα φέρουν εξορθολογισμό στις διαδικασίες αδειοδότησης.

«Βρισκόμαστε τώρα στη διαδικασία ίδρυσης του κλάδου στρατηγικής ανάπτυξης στο τμήμα Πολεοδομίας  του Υπουργείου Εσωτερικών, υπό το οποίο θα λειτουργήσει ο κλάδος διαχείρισης έργων και ο κλάδος αδειοδότησης», είπε, σημειώνοντας ότι βασικό χαρακτηριστικό που θα φέρει μείωση της γραφειοκρατίας είναι ότι για κάθε σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης θα υπάρχει ένας διαχειριστής έργου, ο οποίος θα αλληλοεπιδρά με τις εμπλεκόμενες δημόσιες υπηρεσίες.

Τόνισε ότι στο πλαίσιο της διαδικασίας fast-track, η έκδοση της οικοδομικής άδειας και κατασκευής θα δίνεται το πολύ εντός ενός έτους.

Για το θέμα της στέγασης, ο κ. Ιωάννου αναγνώρισε ότι η αύξηση των τιμών των οικοδομικών υλικών λόγω πληθωρισμού, σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης για οικιστικές μονάδες τα τελευταία δύο χρόνια έχουν οδηγήσει σε απότομη αύξηση των τιμών των κατοικιών προς πώληση ή ενοίκιο και γενική έλλειψη προσφοράς σε σύγκριση με την πραγματική ζήτηση και συνεπώς έλλειψη προσιτής στέγης.

«Εισάγουμε τώρα μια δέσμη μέτρων με κίνητρα και πολιτικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των προσιτών τιμών κατοικιών ειδικά για τους νέους. Το πακέτο στοχεύει στην αύξηση της συνολικής προσφοράς οικιστικών μονάδων συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς οικονομικά προσιτών κατοικιών», είπε.

Ειδικά για τους επενδυτές, ο κ. Ιωάννου τόνισε το έργο build-to-rent, το οποίο προσφέρει αύξηση 45% της οικοδομήσιμης επιφάνειας με αντάλλαγμα την παροχή αριθμών μονάδων προς ενοικίαση σε προσιτές τιμές σε καθορισμένη περίοδο που είναι περίπου έξι χρόνια.

Σημείωσε ότι το πρόγραμμα αυτό προσφέρει μια σειρά από οικονομικά οφέλη και κίνητρα, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής απαλλαγής 100% για τα ενοίκια που εισπράττονται για προσιτές μονάδες, 3% απαλλαγή από την έκτακτη αμυντική εισφορά, αύξηση στο 5% της έκπτωσης κεφαλαιουχικών δαπανών και αύξηση στο 15% της έκπτωσης για τον εξοπλισμό.

Σχετικά με τις καθυστερήσεις στη διαδικασία πολιτογράφησης, ο κ. Ιωάννου είπε ότι έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν πρόγραμμα υπερωριακής εργασίας για να εξετάσουν τις εκκρεμότητες, ενώ ορισμένοι υπάλληλοι θα τοποθετηθούν στο Τμήμα και μια νέα νομοθεσία θα τροποποιεί τον νόμο εξορθολογίζοντας τη διαδικασία για τους υψηλά καταρτισμένους υπαλλήλους των επιλέξιμων εταιρειών και για τα μέλη της οικογένειάς τους αλλά και θα εισάγει ένα νέο τρόπο πολιτογράφησης με βάση τα έτη διαμονής στην Κύπρο.

• Υπουργός Ενέργειας

Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, παρουσίασε τη λειτουργία της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών που λειτουργεί ως One-Stop-Shop και τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από αυτό για να βοηθήσουν τους επενδυτές.

«Παρακολουθούμε (τη διαδικασία) από την πρώτη μέρα μέχρι να παραδοθεί η επένδυση και υποστηρίζουμε τον επενδυτή», είπε.

Παρουσίασε επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι σχεδόν 2.000 ξένες εταιρείες ήταν εγγεγραμμένες στην Κύπρο από την ίδρυση της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών με την πλειοψηφία (1.640 το 2022), να έχει προέλευση κυρίως από τον Λίβανο, το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ουκρανία και τη Ρωσία.

«Ο μέσος αριθμός εταιρειών που αναμένουμε σε ετήσια βάση είναι 300», πρόσθεσε ο κ. Παπαναστασίου.

• Υπουργός Παιδείας

Η Υπουργός Παιδείας, Νεολαίας και Αθλητισμού, Αθηνά Μιχαηλίδου αναφέρθηκε στις τροπολογίες για την αντιμετώπιση προβλημάτων εγγραφής στα σχολεία και γλωσσομάθειας.

Σημείωσε ότι οι αλλαγές διασφαλίζουν τη συνέχιση της εκπαίδευσης των παιδιών που έρχονται στην Κύπρο με τους γονείς τους με βάση το επίπεδο τους και όχι την ηλικία, ενώ η διαδικασία αδειοδότησης λειτουργίας σχολείων για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών παιδιών αλλοδαπών εργαζομένων στην Κύπρο είναι πλέον απλοποιημένη.

Σχετικά με τη γλωσσική επάρκεια, η Μιχαηλίδου είπε ότι η Κυβέρνηση παρέχει πλέον περισσότερες ευκαιρίες, μέσω της εξέτασης από το Υπουργείο Παιδείας που πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο, καθώς και ευκαιρίες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου σε συνδυασμό με παρακολούθηση μαθημάτων τρεις φορές το χρόνο ή χωρίς μαθήματα μόνο δύο εξετάσεις, δύο φορές το χρόνο.

«Πιστεύουμε ότι με τη λήψη αυτών των μέτρων διευκολύνουμε τις εγγραφές και τη μετεγκατάσταση στην Κύπρο», είπε προσθέτοντας ότι το Υπουργείο είναι ανοιχτό να ακούσει και άλλα θέματα με σκοπό την εξεύρεση λύσεων.

• Υπουργός Εργασίας

Ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου δήλωσε ότι η Κύπρος έχει ένα ελκυστικό και ευέλικτο πλαίσιο για επενδυτές να προσελκύσουν ταλέντα και προσωπικό από την τοπική αγορά εργασίας, την αγορά εργασίας της ΕΕ και διεθνώς.

Είπε ότι το Υπουργείο έχει καταφέρει να βελτιώσει τη διαδικασία, η οποία είναι πλέον κατά 50% ταχύτερη από ένα χρόνο πριν.

«Βλέπω ότι υπάρχουν περισσότερα περιθώρια βελτίωσης και στόχος μας είναι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 να χρειαζόμαστε λιγότερο από 60 ημέρες για να επεξεργαστούμε κάθε αίτηση που λάβαμε», είπε, σημειώνοντας ότι το Υπουργείο προωθεί επίσης μια σειρά δράσεων να καταστήσει την αγορά εργασίας πιο προσιτή για υπηκόους τρίτων χωρών που σπουδάζουν στην Κύπρο.

Ψηλές εκτιμήσεις για σχολικές ανάγκες

Ο Alexey Gubarev, επιχειρηματίας και επενδυτής, που δραστηριοποιείται στην Κύπρο, ευχαρίστησε την Κυβέρνηση για τις βελτιώσεις ειδικά για τις αδειοδοτήσεις, αλλά έθεσε το θέμα των σχολείων και την «πολύπλοκη διαδικασία» δασκάλων για ξένους μαθητές.

«Δεν υπάρχουν αρκετοί δάσκαλοι, χρειαζόμαστε περισσότερους», είπε.

Με τις ξένες εταιρείες που έρχονται στην Κύπρο «χρειαζόμαστε περίπου 10.000 με 20.000 νέες θέσεις στα σχολεία την επόμενη πενταετία», είπε και διερωτήθηκε εάν η κατασκευή σχολείων θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τον ΦΠΑ 19%, σημειώνοντας «ίσως θα χρειαστούμε την επόμενη πενταετία 10 με 15 νέα σχολεία».

«Πρέπει πραγματικά να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα για το πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα από τον ιδιωτικό τομέα», είπε.

Απαντώντας στον επενδυτή, η Υπουργός Παιδείας είπε ότι υπάρχει πλεόνασμα εκπαιδευτικών στην Κύπρο με υψηλά προσόντα και με άπταιστα Αγγλικά που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, σημειώνοντας ότι υπάρχει διαδικασία για εκπαιδευτικούς από το εξωτερικό που περιλαμβάνει την εξομοίωση των προσόντων τους με τις απαιτήσεις στην Κύπρο, λέγοντας ότι «δεν χρειάζεται να διαρκέσει τόσο πολύ».

Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι το Υπουργείο έχει εφαρμόσει ταχεία διαδικασία για τις οικοδομικές άδειες, σημειώνοντας ότι ο νέος νόμος για τις στρατηγικές επενδύσεις καλύπτει την ανέγερση σχολείων.

Σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις για την ανάγκη δυναμικότητας των σχολείων, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε ότι πρέπει να γίνει μια πιο εμπεριστατωμένη εκτίμηση, σημειώνοντας ότι «αν μιλάμε για αυτούς τους αριθμούς πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα».

Για το θέμα των οικονομικών κινήτρων, ο Υπουργός Οικονομικών είπε ότι πρέπει να συζητήσουμε το όλο θέμα με άλλους Υπουργούς, αλλά πρόσθεσε «είμαι σίγουρος ότι θα δούμε πώς θα προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα».

Ένας άλλος επενδυτής έθεσε το θέμα των συγκοινωνιών στην Κύπρο και ειδικά μεταξύ των αεροδρομίων με την Υφυπουργό παρά τω Προέδρω Ειρήνη Πική να απαντά ότι η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Μεταφορών επεξεργάζονται ένα σχέδιο βελτίωσης της κυκλοφοριακής συμφόρησης γενικά χρησιμοποιώντας περισσότερα λεωφορεία, ποδηλατόδρομους, σημειώνοντας ότι υπάρχει είναι ο αριθμός των σχεδίων υποδομής που έρχονται τα επόμενα χρόνια.