Έρευνα για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που επηρεάζουν αγρότες ξεκινά η Κομισιόν

Τις απόψεις και τις εμπειρίες αγροτών και μικρότερων προμηθευτών στην αλυσίδα εφοδιασμού για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που τους επηρεάζουν, ζητά μέσω ερωτηματολογίου που είναι διαθέσιμο διαδικτυακά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά τις ανησυχίες και τις διαφωνίες που έχουν εκφράσει για το θέμα τις τελευταίες εβδομάδες αγροτικές ενώσεις.

Η έρευνα είναι στοχευμένη ειδικά για αγρότες και προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.

Η αλυσίδα εφοδιασμού περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες (παραγωγούς, μεταποιητές, λιανοπωλητές), οι οποίοι αυξάνουν την αξία των προϊόντων και επηρεάζουν την τελική τιμή που καταβάλλει ο καταναλωτής. Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές προκύπτουν όταν διάφοροι φορείς κάνουν κατάχρηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης εις βάρος άλλων εμπλεκομένων.

Το ερωτηματολόγιο θα είναι αναρτημένο σε όλες της γλώσσες της ΕΕ στην ιστοσελίδα  https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/4th_UTP_survey μέχρι τις 15 Μαρτίου. Την έρευνα πραγματοποιούν από κοινού το Κοινό Κέντρο Ερευνών (Joint Research Centre) και η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AGRI).

Τον Απρίλιο του 2018, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο ενέκριναν έπειτα από πρόταση της Επιτροπής οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, η οποία απαγορεύει πρακτικές όπως καθυστέρηση πληρωμών για ευπαθή και μη ευπαθή τρόφιμα, ακυρώσεις παραγγελιών την τελευταία στιγμή, μονομερείς ή αναδρομικές αλλαγές στις συμβάσεις, εξαναγκασμό του προμηθευτή να πληρώσει για προϊόντα που χάθηκαν και άρνηση υπογραφής γραπτών συμβολαίων.

Η οδηγία παρέχει επίσης τη δυνατότητα στους αγρότες να επικοινωνούν με τις αρχές εμπιστευτικά, ώστε οι καταγγελίες για τέτοιες πρακτικές να διερευνώνται και να επιβάλλονται πρόστιμα.

Αρμόδια για την εφαρμογή των κανόνων είναι τα κράτη μέλη, τα οποία είχαν μέχρι την 1η Μαΐου 2021 να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό δίκαιο και να την εφαρμόσουν ύστερα από μεταβατική περίοδο έξι μηνών. Το νέο ερωτηματολόγιο αποτελεί μέρος της τρίτης έρευνας που διεξάγεται από την Κομισιόν για αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων (είχε προηγηθεί ακόμα μια έρευνα πριν την εφαρμογή της οδηγίας). Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση των κανόνων που πρέπει να γίνει πριν τον Νοέμβριο του 2025.

Ενδεικτικό είναι το ότι η περσινή έρευνα αποκάλυψε ότι πάνω από το 60% των ερωτηθέντων δεν γνώριζαν καν ποιες αρχές ήταν υπεύθυνες για επιβολή της νομοθεσίας, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα σε επίπεδο ενημέρωσης σε γεωργούς και μικρότερους προμηθευτές αλλά και σε επίπεδο εφαρμογής της νομοθεσίας.

Τον Μάρτιο, η Επιτροπή αναμένεται πως θα παρουσιάσει στα κράτη μέλη δράσεις για την ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Οι δράσεις θα καλύπτουν θέματα όπως η διαφάνεια της αγοράς στην αλυσίδα αξίας, η εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, το κόστος παραγωγής, και ο πιο ομοιογενής έλεγχος των υφιστάμενων κανόνων για τα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα.