Morningstar DBRS: Οι τρεις λόγοι για μια νέα αναβάθμιση της Ελλάδας και οι δύο για πιθανή υποβάθμιση

Το review του έτους που εκπνέει σε λίγες ημέρες δημοσιοποίησε ο οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS, διατηρώντας τη θετική στάση για πολλά κράτη τα οποία αξιολογεί, καθώς, όπως αναφέρει, οι παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες παρέμειναν σε γενικές γραμμές ευνοϊκές κατά το 2024 παρά τους συνεχιζόμενους πολέμους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Σύμφωνα με τον Morningstar DBRS, για την Ελλάδα, η πιστοληπτική ικανότητα υποστηρίχθηκε από βελτιώσεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, το οποίο παρουσίασε μεγαλύτερη κερδοφορία, μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και υποχώρηση των κινδύνων από ενδεχόμενες υποχρεώσεις.

Τι θα μπορούσε να αλλάξει την αξιολόγηση της Ελλάδας

Η Morningstar DBRS θα μπορούσε να αναβαθμίσει τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας εάν συμβεί ένα ή ένας συνδυασμός από τα ακόλουθα:

• περαιτέρω βελτίωση της κατάστασης του τραπεζικού συστήματος
• συνέχιση των υγιών δημοσιονομικών επιδόσεων, υποστηριζόμενων από διατηρούμενα πρωτογενή πλεονάσματα και σημαντική μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους, ή
• συνεχιζόμενη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.

Η Morningstar DBRS θα μπορούσε να αλλάξει τις τάσεις στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και πάλι σε σταθερές, εάν ο τραπεζικός τομέας δεν καταφέρει να μειώσει τις ευπάθειές του, η προβλεπόμενη μείωση του δείκτη του δημόσιου χρέους υστερήσει σημαντικά ή εάν η βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης ανασταλεί.

Οι πιθανοί παράγοντες ενεργοποίησης μιας υποβάθμισης περιλαμβάνουν ένα ή συνδυασμό των παρακάτω:

• παρατεταμένη αποδυνάμωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που να θέτει τον δείκτη του δημόσιου χρέους σε μια διαρκή ανοδική τάση
• ανατροπή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Ευνοϊκές οι παγκόσμιες συνθήκες

Σύμφωνα με την Morningstar DBRS οι παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες παρέμειναν σε γενικές γραμμές ευνοϊκές κατά το 2024 παρά τους συνεχιζόμενους πολέμους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εκτιμά ότι η παγκόσμια ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί οριακά στο 3,2% το 2024 από 3,3% το 2023. Οι προηγμένες οικονομίες εκτιμάται ότι έχουν αναπτυχθεί κατά 1,8% το 2024, από 1,7% το 2023, με τις αναθεωρήσεις προς τα πάνω στην ανάπτυξη στις ΗΠΑ (2,8%) να αντισταθμίζουν την αδύναμη ανάπτυξη στην Ευρώπη.

Οι οικονομίες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αναπτύχθηκαν κατά λιγότερο από 1,1% το 2024. Η ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες επιβραδύνθηκε στο 4,2% το 2024 από 4,4% το 2023.

Ωστόσο, όπως και οι προηγμένες οικονομίες, υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις στην ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές. Για παράδειγμα η αυξημένη ζήτηση για ημιαγωγούς και ηλεκτρονικά έχει οδηγήσει σε ανοδικές αναθεωρήσεις των προβλέψεων ανάπτυξης στην Ασία. Αυτό αντιστάθμισε τις διαταραχές λόγω συγκρούσεων και τις καθοδικές αναθεωρήσεις της ανάπτυξης στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία.

Οι πληθωριστικές πιέσεις μειώθηκαν και οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες στην Ευρώπη και την Αμερική έχουν αρχίσει να μειώνουν τα επιτόκια πολιτικής. Τα επιτόκια πολιτικής σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική παραμένουν ήπια περιοριστικά, ενώ οι κεντρικές τράπεζες στην Κίνα και την Ιαπωνία συνεχίζουν τις διευκολυντικές πολιτικές τους.

Ενώ ο πληθωρισμός έχει βοηθήσει τη δυναμική του χρέους, με τα μακροπρόθεσμα πραγματικά επιτόκια πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα, το παγκόσμιο δημόσιο χρέος παρέμεινε υψηλό το 2024 με το ΔΝΤ να προβλέπει ότι θα ξεπεράσει τα 100 τρισ. δολάρια (93% του παγκόσμιου ΑΕΠ).

Πολιτικές εξελίξεις

Σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού σε περισσότερες από 65 χώρες πήγε στις κάλπες το 2024.

Αν και οι συνολικές οικονομικές συνθήκες ήταν γενικά ευνοϊκές, οι ψηφοφόροι απέρριψαν τα κύρια κόμματα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών ανησυχιών των ΗΠΑ που τροφοδοτήθηκαν από τον υψηλό (αν και με τάση επιβράδυνσης) πληθωρισμό και την ανησυχία για ασφάλεια εισοδήματος εν μέσω ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών, υψηλών επιπέδων διεθνούς μετανάστευσης και αυξανόμενης δυσπιστίας μεταξύ διαφορετικών ομάδων έχουν συμβάλει στη διάθεση κατά των status quo.

Η συνεχιζόμενη άνοδος στην ανάπτυξη σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη βελτίωση των ισολογισμών του δημόσιου τομέα και της ικανότητας αποπληρωμής οδήγησαν σε αναβαθμίσεις σε τρία από τα αξιολογούμενα κράτη—Ιρλανδία, Ισπανία και Αργεντινή, υπενθυμίζει η Morningstar DBRS.

Από τις 17 Δεκεμβρίου 2024, οι θετικές τάσεις παραμένουν σε έξι από τα κράτη—την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και την Ινδία. Η μόνη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας στην κάλυψη του οίκου που έχει υποστεί πτωτική πίεση με αποτέλεσμα αρνητική τάση είναι αυτή της Σλοβακίας.

Στην Ευρώπη, επτά χώρες παρουσίασαν ανοδικές τάσεις αξιολόγησης. Η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Σλοβενία τοποθετήθηκαν όλες σε θετική τάση. Η Ιρλανδία και η Ισπανία αναβαθμίστηκαν σε θετικό outlook και οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας τους αναβαθμίστηκαν στη συνέχεια το ίδιο ημερολογιακό έτος.

Η θετική δυναμική που παρατηρήθηκε σε αυτές τις χώρες οφείλεται στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και τη βελτίωση των μετρήσεων του χρέους. Οι επενδύσεις που υποστηρίζονταν από πόρους της ΕΕ, όπως το Next General EU και τα ταμεία συνοχής, ήταν καθοριστικής σημασίας για τη στήριξη της ανάπτυξης σε αρκετές χώρες της Νότιας Ευρώπης.

Στην Ελλάδα, η πιστοληπτική ικανότητα υποστηρίχθηκε επίσης από βελτιώσεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, το οποίο παρουσίασε μεγαλύτερη κερδοφορία, μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και υποχώρηση των κινδύνων από ενδεχόμενες υποχρεώσεις.

Από την άλλη πλευρά, το outlook της Σλοβακίας άλλαξε σε αρνητικό λόγω του διαρθρωτικά μεγάλου δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας και της αβεβαιότητας που περιβάλλει τη δέσμευση της νέας κυβέρνησης συνασπισμού για δημοσιονομική βιωσιμότητα.