Ξεπέρασαν τα 45 δις ευρώ τα ταμειακά διαθέσιμα της Ελλάδας

Τη μεγαλύτερη ρευστότητα όλων των εποχών, διαθέτει σήμερα η Ελλάδα. Με το 1 δις ευρώ επιπλέον τα οποία εισέπραξε χθες η χώρα ως 4η δόση επιχορηγήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ταμειακά της διαθέσιμα ξεπέρασαν πλέον και τα 45 δις ευρώ.

Ωστόσο σε δύο μήνες τα ταμειακά διαθέσιμα θα μειωθούν δραστικά, καθώς τον Δεκέμβριο θα διαθέσει 8 δις ευρώ για να εξοφλήσει πρόωρα δημόσιο χρέος του 2028. Η Αθήνα θα στείλει έτσι νέο μήνυμα σταθερότητας στις αγορές αλλά, ταυτόχρονα, θα περιορίσει τις ανάγκες για πληρωμές τόκων που έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, λόγω της ανόδου των επιτοκίων διεθνώς.

Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι το Σεπτέμβριο φέτος η χώρα επιβαρύνθηκε με 801 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον από πέρυσι, μόνο και μόνο για επιπλέον τόκους! Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με όλες τις αυξήσεις που δίνει το Κράτος στις συντάξεις στη διετία 2024 και 2025. Με την τάση αυτή, η επιβάρυνση θα φτάσει ή θα ξεπεράσει το 1 δις ευρώ, δηλαδή όσο κοστίζουν το χρόνο οι αυξήσεις μισθών που δόθηκαν φέτος στους δημοσίους υπαλλήλους.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, οι δαπάνες για τόκους στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου πέρυσι ήταν 6,4 δις ευρώ.

Για το αντίστοιχο διάστημα εφέτος προϋπολογίζονταν να αυξηθούν στα 6,740 δις ευρώ (+340 εκατ.) αλλά τελικά απαιτήθηκαν 7,201 δις ευρώ, δηλαδή 461 εκατ. ευρώ πάνω από το αναμενόμενο.

Εξανεμίστηκαν έτσι και τα έσοδα τα οποία αναμένονται να εισπράξει το κράτος στη διετία 2024-2025 από την εισαγωγή του Τέλους Ανθεκτικότητας (αντί του Τέλους Διαμονής) σε ξενοδοχεία και Airbnb, αλλά και του τέλους Κρουαζιέρας (αθροιστικά 457 εκατομμύρια όλα μαζί).

«Μαξιλαράκι» 37 δις ευρώ

Σε εποχές μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης στην Ευρώπη πάντως, το 2024 η Ελλάδα θα μειώσει το δημόσιο χρέος, καθώς τον Δεκέμβριο προχωρά σε πρόωρη εξόφληση τριών ακόμη δόσεων από το δάνειο που έλαβε η Ελλάδα στο πλαίσιο του α΄ μνημονίου, συνολικού ύψους 7,935 δις ευρώ. Το ποσό αυτό αφορά στις δόσεις για τα έτη 2026-2028. Τα 5 δις θα βγουν από το «σκληρό μαξιλάρι» των 15 δις που παραμένουν κλειδωμένα από το 2018.

Σύμφωνα με πληροφορίες, νέα πρόωρη αποπληρωμή σχεδιάζεται και εντός του 2025, για δόσεις του 2029 και 2030 συνολικού ύψους 5,2 δις ευρώ. Επιπλέον, και το 2025 θα μειωθεί το ύψος των εντόκων γραμματίων από τα 8,6 δις ευρώ που είναι φέτος, σε 8 δις στο τέλος του 2025.

«Μαξιλάρι» με μείωση αντί αύξηση χρέους

Με την πρόωρη αποπληρωμή των 8 δις τον Δεκέμβριο -αν δεν απαιτηθούν άλλες πληρωμές- θα απομένουν ταμειακά αποθέματα περίπου 37 δις ευρώ στο τέλος της χρονιάς, από τα 45 δις σήμερα.

Τα 37 δις ηχούν ίσως ίδια όπως το 2018, αλλά δεν είναι:

• το 2018 η χώρα έφτιαξε το περίφημο «μαξιλάρι» των 37 δις «φορτώνοντας» το δημόσιο χρέος της με ένα νέο δάνειο ύψους 9 δις ευρώ (και ένα “άτυπο” 4ο Μνημόνιο αντί “ανοιχτής προληπτικής γραμμής στήριξης”), το οποίο της έδωσε η ΕΕ για να τα έχει στην άκρη, για ώρα ανάγκης. Ουσιαστικά έλαβε «τα λεφτά μπροστά» αντί σε «δόσεις» κάθε τρίμηνο, για αποφυγή κινδύνου στάσης πληρωμών μετά το 3ο Μνημόνιο. Τα λεφτά αυτά δεν χρειάστηκαν από το 2019 και μετά, αλλά αύξησαν το δημόσιο χρέος.
• τον Δεκέμβριο του 2024 τα ταμειακά διαθέσιμα θα είναι και πάλι 37 δις αλλά η χώρα θα έχει μειώσει το χρέος, δίνοντας 8 δις ευρώ «μπροστά» για να αποπληρώσει πρόωρα δημόσιο χρέος… του 2028.

Αυτό που άλλαξε μετά το 2018, είναι ότι η χώρα δανείζεται αποκλειστικά από τις αγορές. Τελικώς η χώρα δεν χρειάστηκε ούτε το αποθεματικό ασφαλείας που επέλεξε η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ούτε πιστωτική γραμμή «δια παν ενδεχόμενον», όπως πρότεινε το 2018 η ΤτΕ.

Η διαφορά είναι όμως ότι η προληπτική γραμμή δεν θα κόστιζε τίποτα σε χρήματα και τόκους, εφόσον δε χρησιμοποιήθηκε. Αντιθέτως η χώρα δανείστηκε 9 δις ευρώ από τον ESM.

Αυτά «κλείδωσαν», μαζί με άλλα 3 δις από τις αγορές από τις αγορές και άλλα 3,7 δις από υπερπλεόνασμα και υπερφορολόγηση (δηλαδή συνολικά 15,7 δις) σε έναν ειδικό «κλειστό» λογαριασμό για εξυπηρέτηση του χρέους σε ώρα ανάγκης (cash buffer account) χωρίς να επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν όλα αυτά τα χρόνια.

Αυτά ήταν το «σκληρό μαξιλάρι» που, μαζί και με όλα τα άλλα τρέχοντα ρευστά διαθέσιμα των κρατικών φορέων (ύψους 20-25 δις ευρώ διαχρονικά τα οποία πάντως βρίσκονταν ήδη στα «συρτάρια» τους σε ασφαλιστικά ταμεία, οργανισμούς ΝΠΔΔ κ.λπ.) συμπλήρωσαν το περίφημο «μαξιλαράκι» των 37 δις ευρώ της εποχής εκείνης.

1,5 δις κόστισε το «μαξιλάρι»

Ωστόσο για τα «κλειστά» λεφτά «τρέχουν» τόκους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ όλα αυτά τα χρόνια, διότι τοκίζονται χωρίς να χρησιμοποιούνται (βάσει της συμφωνίας που προέβλεπε το «άτυπο» μνημόνιο του 2018), ενώ θα μπορούσαν να απαλλάξουν τη χώρα από βάρη και τόκους για χρέη 15,7 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Υπολογίζεται ότι το «σκληρό μαξιλάρι» κόστισε στη χώρα περίπου 1,5 δις ευρώ ως τώρα, μόνο και μόνο για τόκους.

Από τα 15,7 δις πάντως, ως το 2026 θα έχουν ξεκλειδώσει πάνω από 10 δις και θα απομένουν άλλα 5 για να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο αυτό που άνοιξε το 2018.