IEA: Η υπερπροσφορά πετρελαίου συνεχίζεται παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις

Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι που απειλούν την παραγωγή πετρελαίου στη Μέση Ανατολή και αλλού αντισταθμίζονται από τις άφθονες παγκόσμιες προμήθειες, διατηρώντας τις τιμές υπό έλεγχο, όπως αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.

Ενώ οι κλιμακούμενες εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν αποτελούν κίνδυνο για τις ενεργειακές υποδομές της περιοχής, η διογκούμενη αμερικανική παραγωγή θα δημιουργήσει υπερπροσφορά πετρελαίου στις αρχές του 2025, ενώ η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ+ βρίσκεται κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, συμπλήρωσε ο οργανισμός σε μηνιαία έκθεσή του.

«Οι αυξημένες ανησυχίες για την ασφάλεια του πετρελαϊκού εφοδιασμού εντάσσονται σε ένα σκηνικό μιας παγκόσμιας αγοράς που -όπως τονίζουμε εδώ και αρκετό καιρό- φαίνεται επαρκώς εφοδιασμένη», ανέφερε σε πρόσφατη έκθεσή του ο ΙΕΑ.

«Προς το παρόν, η προσφορά συνεχίζει να ρέει και, ελλείψει σημαντικών διαταραχών, η αγορά θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα σημαντικό πλεόνασμα το νέο έτος», προσέθεσε.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού τύπου Brent υποχώρησαν κατά 3,7% και διαπραγματεύτηκαν κάτω από τα 75 δολάρια το βαρέλι την Τρίτη, μετά από εκτιμήσεις ότι το Ισραήλ είναι πρόθυμο να στοχοποιήσει στρατιωτικές αντί για πετρελαϊκές ή πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν. Οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 15% από τις αρχές Ιουλίου.

Ο ΙΕΑ έκανε μόνο μικρές αλλαγές στις προβλέψεις του, προβλέποντας ότι η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου θα επιβραδυνθεί στα 860.000 βαρέλια/ημέρα φέτος και στο 1 εκατομμύριο βαρέλια/ ημέρα το 2025.

Αυτό είναι περίπου το 50% του αντίστοιχου ποσοστού του 2023, καθώς η μεταπανδημική ανάκαμψη παραμένει περιορισμένη, η οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα ψύχεται και η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας επιταχύνεται.

«Η κινεζική ζήτηση πετρελαίου είναι ιδιαίτερα αδύναμη», με την κατανάλωση να είναι μειωμένη κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως τον Αύγουστο σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, όπως αναφέρεται στην ανάλυση.

Αυτή η υποτονική αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου θα επισκιαστεί από την αυξανόμενη προσφορά εκτός των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ+, η οποία αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως φέτος και του χρόνου χάρη στην ανάπτυξη της παραγωγής στις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, τον Καναδά και τη Γουιάνα.

Ως αποτέλεσμα, οι παγκόσμιες αγορές θα αντιμετωπίσουν πλεόνασμα άνω του 1 εκατ. βαρελιών ημερησίως το επόμενο έτος, το οποίο θα αναπληρώσει τα αποθέματα από τα σημερινά χαμηλά επίπεδα, σύμφωνα με την έκθεση.

Το πλεόνασμα θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο εάν ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών και οι σύμμαχοί του προχωρήσουν με τα σχέδια για την αποκατάσταση της, μέχρι τώρα περιορισμένης, παραγωγής τους τον Δεκέμβριο.

Σημειωτέον πως, όπως αναφέρει το Bloomberg, ο ΟΠΕΚ+ έχει περιορίσει την παραγωγή από τα τέλη του 2022 σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις τιμές, αφήνοντας τα βασικά μέλη με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα άνω των 5 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως. Εκτός της πανδημικής κρίσης που δημιουργήθηκε το 2020, αυτό αποτελεί μείωση-ρεκόρ.

O σκιώδης στόλος

Εν μέσω της αβεβαιότητας και των γεωπολιτικών τεκταινόμενων, ο σκιώδης στόλος πετρελαιοφόρων της Ρωσίας επεκτείνεται, σύμφωνα με νέα έρευνα, μεταφέροντας έως και το 70% του πετρελαίου της χώρας το οποίο κινείται μέσω των θαλάσσιων οδών, παρά τις προσπάθειες της Δύσης να περιορίσει τα ενεργειακά έσοδα της Μόσχας κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο όγκος του ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρεται από κακοσυντηρημένα και ελλιπώς ασφαλισμένα δεξαμενόπλοια έχει σχεδόν διπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο και έφτασε τα 4,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως μέχρι τον Ιούνιο, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου (KSE).

Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τις πολλαπλές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου στις προσπάθειές τους να απομονώσουν τη ρωσική οικονομία έτσι ώστε να αναγκάσουν τη Μόσχα να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η ανάλυση του KSE εκτιμά ότι η Ρωσία έχει επενδύσει τουλάχιστον 10 δισ. δολάρια στον στόλο αυτό από τις αρχές του 2022.

«Η στρατηγική αυτή έχει μειώσει σημαντικά τη μόχλευση αλλά και την αποδοτικότητα του καθεστώτος κυρώσεων», όπως αναφέρει η έκθεση.

Περισσότερα από 630 δεξαμενόπλοια – ορισμένα ηλικίας άνω των 20 ετών – εμπλέκονται στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, καθώς και ιρανικού αργού που έχει υποστεί κυρώσεις, σύμφωνα με την υπηρεσία ναυτιλιακών πληροφοριών, Lloyd’s List Intelligence.

Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να καταπολεμήσουν τη χρήση του σκιώδη στόλου της Ρωσίας, με το Ηνωμένο Βασίλειο να ανακοινώνει τον περασμένο μήνα κυρώσεις σε 10 πλοία που πιστεύει ότι βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών του Κρεμλίνου.

Η KSE, η οποία ζητά αυστηρότερες κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο, έχει επίσης προειδοποιήσει ότι ο ανασφάλιστος ρωσικός σκιώδης στόλος θα μπορούσε σύντομα να προκαλέσει περιβαλλοντική καταστροφή στα ευρωπαϊκά ύδατα.

Μεγάλο μέρος του ρωσικού πετρελαίου μεταφέρεται μέσω πολυσύχναστων διεθνών οδών μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένης της Βαλτικής Θάλασσας και των Στενών του Γιβραλτάρ.

«Μέχρι στιγμής έχουν αποφευχθεί μεγάλες πετρελαιοκηλίδες, αλλά ενδέχεται να συμβεί μια μεγάλη καταστροφή, της οποίας το κόστος καθαρισμού θα αγγίξει πολλά δισεκατομμύρια», αναφέρει η έρευνα του KSE.

Ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πρόσφατα ότι η Μόσχα φαίνεται έτοιμη να δημιουργήσει «περιβαλλοντικό όλεθρο», αφήνοντας μη αξιόπλοα πετρελαιοφόρα να κυκλοφορούν ελεύθερα στη Βαλτική Θάλασσα κατά παράβαση των διεθνών ναυτιλιακών κανόνων.