Ο made in Cyprus παραλογισμός με τις τιμές των ακινήτων

Προσπερνώντας το τραγικό γεγονός ότι ο απώτερος στόχος της ζωής του μέσου Κύπριου είναι να έχει δική του κατοικία, κάτι που εν τέλει λέει πολλά και για την ιδιοσυγκρασία μας, επιχειρούμε να δούμε κατά πόσο τελικά οι τιμές των ακινήτων στην Κύπρο έχουν φτάσει σε μη προσεγγίσιμα επίπεδα και μάλιστα αδικαιολόγητα ή αν απλώς και πάλι το κλάμα πάει σύννεφο έτσι αβασάνιστα, επειδή το γουστάρουμε ή επειδή θεωρούμε πως οι κανόνες της οικονομίας ισχύουν παντού εκτός από την Κύπρο.

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία δημοσίευσε συγκριτικά στοιχεία για τις τιμές αγοράς σπιτιών και τα ενοίκια συγκρίνοντας το 2010 και το 2023.

Όπως φαίνεται και από τον πίνακα πιο κάτω, οι τιμές των σπιτιών σήμερα είναι σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2010 ενώ τα ενοίκια παρουσιάζουν μικρή άνοδο γύρω στο 5%.

Αντίθετα, στην ΕΕ και στην ευρωζώνη οι τιμές πώλησης αυξήθηκαν κατά περίπου 40%-50% και τα ενοίκια κατά περίπου 25% για την ίδια περίοδο. Διαφαίνεται λοιπόν πως τα τελευταία 13 χρόνια, ένεκα και της κρίσης της περιόδου 2011-2013, οι τιμές των ακινήτων στην Κύπρο παρέμειναν στα ίδια περίπου επίπεδα.

Στοιχεία Eurostat

Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει και ο Δείκτης Τιμών Οικιών και Διαμερισμάτων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.

Ο Γενικός Δείκτης Τιμών δεν έχει πλησιάσει καν τα επίπεδα του 2010 παρόλο που οι τιμές των διαμερισμάτων (για τα οποία υπάρχει αυξημένη ζήτηση, κι αυτό είναι καλό γιατί επιτέλους ο Κυπραίος αποφάσισε πως δεν είναι ανάγκη να μένει σε παλατάκια με κήπους και πισίνες τα οποία θα του ανήκουν μόνο στα χαρτιά αφού θα είναι υποθηκευμένα) πλησιάζουν το υψηλότερο τους επίπεδο που ήταν το 2008.

Και πάλι όμως, αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην επαρχία Λεμεσού, αφού στις άλλες επαρχίες οι τιμές των διαμερισμάτων παραμένουν χαμηλότερα απ’ ότι το 2010.

Στοιχεία Κεντρικής Τράπεζας

Μέχρι στιγμής παρατηρούμε πως οι τιμές των ακινήτων ακόμα δεν έχουν ξεπεράσει τα επίπεδα του 2010. Πώς συγκρίνεται όμως η πορεία των τιμών των ακινήτων με την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας; Αρκετά ευνοϊκά.

Στον παρακάτω πίνακα της Στατιστικής Υπηρεσίας, διαφαίνεται πως το ΑΕΠ της χώρας το 2010 ήταν 19.4 δισ. ευρώ και το 2022 ήταν 27.7 δισ. ευρώ. Το 2023 θα ξεπεράσει τα 28 δισ. ευρώ. Άρα, σε μία οικονομία που μεγεθύνθηκε κατά περίπου 45% μέσα σε 13 χρόνια, οι τιμές των ακινήτων παρέμειναν περίπου σταθερές.

Κάτι που μάλλον οφείλεται στην απαιτούμενη διόρθωση που έπρεπε να γίνει μετά την φούσκα των ακινήτων της περιόδου 2005-2008. Μάλιστα, αν υπολογίσει κανείς και τον αντίκτυπο των τιμών λόγω του προγράμματος πώλησης διαβατηρίων αλλά και το γεγονός ότι δεν αφέθηκαν να γίνουν εκποιήσεις σε χαμηλότερες τιμές λόγω των πολιτικών παρεμβάσεων των τσακαλιών που έχουμε στη Βουλή, τότε ενδεχομένως οι δείκτες τιμών των ακινήτων να ήταν ακόμα χαμηλότερα σήμερα.

Αύξηση ΑΕΠ - Στατιστική Υπηρεσία

Εκτός από σημαντική αύξηση του ΑΕΠ, τα τελευταία χρόνια είχαμε και σημαντική αύξηση του πληθυσμού της χώρας κατά 9.9%. Αύξηση που μάλλον οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι πλέον ξεχνούμε να πεθάνουμε (ειδικά στην επαρχία Αμμοχώστου) και ζούμε μέχρι τα 200!

Σε μικρότερο βαθμό, αφού η τελευταία απογραφή έγινε το 2021 πριν τη μεγάλο κάθοδο Ουκρανών, Ρώσων και Γεωργιανών, η αύξηση οφείλεται στην κάθοδο ξένων εργαζομένων.

Πάντως, παρά την αύξηση του πληθυσμού, η αύξηση των κατοικιών ήταν μεγαλύτερη, 13.7% από το 2011 στο 2021. Και πάλι ενδεχομένως να εξηγείται από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής αφού οι νεότερες γενιές καθυστερούν να κληρονομήσουν τα σπίτια των γονιών τους και αναγκάζονται να κτίσουν/αγοράσουν/νοικιάσουν δικά τους.

Σημειώνουμε πως τα πιο πάνω δεν είναι επιστημονικές τεκμηριωμένες απόψεις, αλλά δημοσιογραφικές εικασίες.

Αύξηση πληθυσμού και κατοικιών-Στατιστική Υπηρεσία

Συμπέρασμα

Παρά το κλάμα που κυριαρχεί διαρκώς σε σχέση με τις τιμές των ακινήτων, τα δεδομένα δείχνουν πως οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί σε σχέση με πριν 13 χρόνια. Υπό κανονικές συνθήκες, με 45% αύξηση του ΑΕΠ και 9.9% αύξηση του πληθυσμού οι τιμές των ακινήτων θα έπρεπε να είχαν εκτοξευθεί ή έστω να παρουσιάζουν μεγαλύτερη άνοδο.

Κι αυτό άλλωστε είναι το φυσιολογικό. Αν οι τιμές των ακινήτων δεν αυξάνονται σε μία οικονομία που αναπτύσσεται τότε κάτι πάει πολύ λάθος.

Εκτός κι αν πάλι πιστεύουμε ότι αποτελούμε παγκόσμιο φαινόμενο και θα πρέπει η οικονομία να αναπτύσσεται αλλά οι τιμές των ακινήτων να μειώνονται. Η απαιτούμενη διόρθωση που έπρεπε να γίνει στον τομέα συγκράτησε τις τιμές και πλέον το λογικό είναι να συνεχίσουν να αυξάνονται με πιο λογικούς ρυθμούς.

Για ενημέρωση

Όσοι επιθυμούν να εμπλουτίσουν περαιτέρω τις γνώσεις τους, παραθέτουμε παρακάτω σχετικές πηγές στις οποίες βασίστηκε το κείμενο.

• House prices and rents increased between Q2 and Q3 2023
• House Prices Index-Annual Change 0,6%
• Δείκτης τιμών κατοικιών(3ο τρίμηνο 2023)
• Εθνικοί Λογαριασμοί
• Απογραφή πληθυσμού και κατοικιών 2021, προκαταρκτικά αποτελέσματα κατά επαρχία, δήμο/κοινότητα