Γ. Παπαναστασίου: Πανάκριβο το ρεύμα στην Κύπρο, δεν μπορεί να στηρίξει την ανάπτυξη

Είναι πανάκριβο το ρεύμα στην Κύπρο και δεν μπορεί να στηρίξει την ανάπτυξης της οικονομίας, είπε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου στο 21ο Παγκόσμιο Συνέδριο Κυπρίων Διασποράς, σημειώνοντας πως, είναι 35 με 40 σεντ την κιλοβατώρα ενώ στην πιο ακριβή χώρα στην Ευρώπη είναι γύρω στα 15 σεντ την κιλοβατώρα.

Στο πλαίσιο ενημέρωσης των αποδήμων για το θέμα των υδρογονανθράκων και την ενεργειακή πολιτική, ο κ. Παπαναστασίου, είπε ακόμη ότι ο τομέας της ενέργειας στην Κύπρο βρίσκεται σήμερα ενώπιον μεγάλων προκλήσεων, η επιτυχής αντιμετώπιση των οποίων αποτελεί εν πολλοίς προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας της, αλλά και για την ενίσχυση της θέσης της χώρας στο νέο ενεργειακό περιβάλλον της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής.

Αναφέρθηκε ακόμη στις περιφερειακές συνεργασίες, στην έλλειψη υποδομών από πλευράς Κύπρου όσον αφορά ανάπτυξη του φυσικού αερίου και έδωσε το Ισραήλ ως «παράδειγμα» για τον τρόπο δράσης του όσον αφορά στη διαχείριση του φυσικού του πλούτου.

Ο Υπουργός ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι είναι «πολύ ακριβό» το ρεύμα στην Κύπρο, και σημείωσε ότι, αυτή την στιγμή η ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο είναι περίπου 35 με 40 σεντ την κιλοβατώρα ενώ η πιο ακριβή χώρα στην Ευρώπη είναι γύρω στα 15 σεντ. Πρόσθεσε ότι η Σαουδική Αραβία που παράγει πολλή πράσινη ενέργεια «από τα φωτοβολταϊκά που γέμισε τις ερήμους», όπως είπε, παράγει αυτή τη στιγμή ρεύμα σε 0,5 σεντ την κιλοβατώρα. «Η Κύπρος έχει πολύ δρόμο να διανύσει», είπε, αναφερόμενος και σε στρατηγικές που ετοιμάζονται αυτή την στιγμή. Σύντομα, είπε, θα ξεκινήσει η υλοποίηση έργων για την μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού, «διότι η οικονομία μας δεν μπορεί να αντέξει 40 σεντ την κιλοβατώρα, δεν είναι ανταγωνιστική», είπε προσθέτοντας πως «έχουν γονατίσει» οι καταναλωτές και ότι ο κόσμος που φοβάται να ανοίξει τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού.

Είπε ότι η Κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδια για φωτοβολταϊκά για να βοηθηθούν οι καταναλωτές, αλλά και για τους βιομηχανικούς καταναλωτές «μέχρι να μπορέσουμε να κάνουμε κάτι το οποίο να είναι βιώσιμο». Σημείωσε ότι αυτό θα επιτευχθεί με το δικό μας φυσικό αέριο για καύση, «για να μειωθεί το κόστος του ηλεκτρισμού, το συμβατικό και παράλληλα να το ενισχύσουμε με φωτοβολταϊκά και αιολικά, και αυτό πρέπει να γίνει σε ένα ορίζοντα στα επόμενα τρία χρόνια, το πολύ τέσσερα, διαφορετικά η οικονομία δεν θα πάει καλά».

Σε ερώτηση για τις διεκδικήσεις της Τουρκίας, ο Υπουργός ανέφερε ότι η Τουρκία προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει οτιδήποτε που κάνει την Κύπρο ανεξάρτητη από πλευράς ενέργειας σημειώνοντας πως έχει υποδείξει γύρω από την Κύπρο περιοχές τις οποίες ισχυρίζεται ότι ανήκουν στο ψευδοκράτος και στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, σαν να μην υπάρχει η Κύπρος ως κράτος στην περιοχή. Σημείωσε ακόμη, ότι δεν υπάρχει περιοχή στον κόσμο όπου υπάρχει ενέργεια που δεν υπάρχει πρόβλημα εκτός ίσως από την Βόρεια Θάλασσα. Είπε ότι αυτό θα πρέπει να το διαχειριστούμε «με έξυπνο τρόπο» για να μπορέσει η Κύπρος να απολαύσει κάτι από τον φυσικό της πλούτο.

Στην ομιλία του ο Υπουργός ανέφερε ότι, ο τομέας της ενέργειας στην Κύπρο, αποτελεί, ιδιαίτερα αυτή τη δύσκολη περίοδο, «κλειδί για την ανταγωνιστικότητα της χώρας». «Είναι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο που έχουμε προχωρήσει σε επαναπροσδιορισμό της ενεργειακής μας στρατηγικής, στοχεύοντας στη διασφάλιση ηλεκτρισμού χαμηλού κόστους και, ταυτόχρονα, σε ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού μας εφοδιασμού», είπε.

Πρόσθεσε ότι, τους ίδιους στόχους έχουν, τόσο οι χώρες της Ευρώπης όσο και οι γείτονες της Κύπρου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, «γεγονός που συνθέτει, κατά την άποψή μας, ένα επιχειρησιακό περιβάλλον που ευνοεί, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)».

Ο Υπουργός ενημέρωσε τους απόδημους για τις εξελίξεις όσον αφορά το ερευνητικό πρόγραμμα στην ΑΟΖ της Κύπρου, και ανέφερε ότι, το επόμενο βήμα για το «Αφροδίτη» αφορά στην κατάληξη σε ένα τελικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής για το κοίτασμα, στη βάση του αναθεωρημένου κειμένου που υπέβαλε η κοινοπραξία στο Υπουργείο του τον Ιούνιο 2023. 

Στα υπόλοιπα αδειοδοτημένα τεμάχια της ΑΟΖ της Κύπρου, είπε, οι αδειούχοι προχωρούν με το ερευνητικό τους πρόγραμμα, το οποίο αναμένεται να κορυφωθεί τα επόμενα 2-3 χρόνια με νέες ερευνητικές γεωτρήσεις «που ευελπιστούμε να οδηγήσουν σε νέες ανακαλύψεις, αυξάνοντας το ενεργειακό δυναμικό της χώρας μας».

Για την πράσινη μετάβαση, είπε, μεταξύ άλλων ότι έχουν ήδη δρομολογηθεί σημαντικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις, με το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος _ το Αύριο» να προνοεί ότι το 41% των συνολικών κονδυλίων, που προϋπολογίστηκαν για τη χώρα, θα αξιοποιηθούν για σκοπούς πράσινης μετάβασης.

Είπε ακόμη, ότι, ο τομέας της ενέργειας στην Κύπρο βρίσκεται σήμερα ενώπιον μεγάλων προκλήσεων, «η επιτυχής αντιμετώπιση των οποίων αποτελεί εν πολλοίς προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας μας, αλλά και για την ενίσχυση της θέσης της χώρας μας στο νέο ενεργειακό περιβάλλον της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής». Προς αυτή την κατεύθυνση, πρόσθεσε, «επιβάλλεται να εργαστούμε συλλογικά για τη χάραξη και την υλοποίηση μιας μακροχρόνιας, ολοκληρωμένης και αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής, στη βάση της οποίας θα επισπεύσουμε την πράσινη μετάβαση της Κύπρου, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τόσο την αυξανόμενη απειλή της κλιματικής αλλαγής όσο και τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση».

Δηλώσεις Υπουργού

Σε δηλώσεις του μετά την ενημέρωση, ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι είχε την ευκαιρία να ενημερώσει για κάποια θέματα ενέργειας που απασχολούν την Κύπρο, και αναφέρθηκε και στην ανάγκη απευθείας επαφής με τους αποδήμους.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, είπε ότι, «είναι γεγονός ότι η ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ακριβή», και ότι γίνονται προσπάθειες για μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας με διάφορους τρόπους. Οι πιο βιώσιμοι, είπε, είναι η εισαγωγή φυσικού αερίου ώστε να μειωθούν οι ρύποι εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για σκοπούς συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής και όπως είπε, η πρώτη εισαγωγή ΦΑ θα γίνει μέσα από το υγροποιημένο φυσικό αέριο στο τερματικό που ολοκληρώνεται στο Βασιλικό μέχρι τον Ιούνιο του 2024.

Ανέφερε ότι η επόμενη προσπάθεια, η οποία εξελίσσεται εδώ και μερικά χρόνια, θα ολοκληρωθεί με την παραγωγή φωτοβολταϊκής αλλά και αιολικής ενέργειας, «ώστε να διορθώσουμε τα δίκτυα και θα τοποθετήσουμε αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε διαφορετικά σημεία του δικτύου ώστε να μπορούμε να παίρνουμε αυτή την πράσινη ηλεκτροπαραγωγή και να την βάζουμε στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής της  Κύπρου, ώστε το σύνολο να καταλήξει σε μία πιο φθηνή ηλεκτρική ενέργεια».

Τα πιο μακροπρόθεσμα, είπε ακόμη, είναι η εισαγωγή φυσικού αερίου από κοιτάσματα της περιοχής «ει δυνατόν και από την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου και επιπρόσθετα θα πρέπει να υπάρχει και μια, ας την πούμε οργάνωση γύρω από το πως χρησιμοποιούμε την ηλεκτρική ενέργεια». Γενικά, σημείωσε, να υπάρχει κυκλική οικονομία «να περιορίσουμε την κατανάλωση που είναι και η κατεύθυνση την οποία αυτή την στιγμή δίνει η ΕΕ».

«Ο πήχης είναι πολύ ψηλά, η πράσινη ενέργεια είναι η κατεύθυνσή μας, θα πρέπει να περάσουμε μέσα από την μεταβατική περίοδο του φυσικού αερίου για να καταλήξουμε στον προορισμό που είναι να απανθρακοποιήσουμε την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργεια μέχρι το 2050 που είναι και ο πιο σκληρός στόχος που έχουμε από την ΕΕ», είπε.

Πρόσθεσε ότι, «δεν είναι εύκολοι στόχοι» και ότι η Κύπρος είναι μικρή χώρα, αλλά γίνονται προσπάθειες ώστε να έχει διασυνδέσεις φυσικού αερίου με γειτονικές χώρες και παράλληλα να υπάρχει και ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα  που σημαίνει διασύνδεση με την Ευρώπη.

Ερωτηθείς σχετικά με τη δήλωση του κατά την παρουσίασή του ότι δεν έπρεπε να δοθεί αδειοδότηση σε μικρό αριθμό εταιρειών, ο Υπουργός  είπε ότι αυτό που ανέφερε είναι ότι θα ήταν «ορθότερο» όταν κατακυρώνονται τεμάχια σε κάποιες πολυεθνικές εταιρείες, να περιορίζεται το μέγεθος των τεμαχίων αυτών. «Φυσικά εύκολα κρίνεις την ιστορία, μπορεί να υπήρχαν πολιτικοί λόγοι γιατί έγινε αυτό» σημείωσε.

«Είναι καλύτερα, να έχει πολλές εταιρείες μέσα στην αποκλειστική οικονομική ζώνη. Αν όλη η ΑΟΖ εξαρτάται από μια εταιρεία, καταλαβαίνετε ότι αυτή η εταιρεία έχει περιορισμένα κεφάλαια και δεν πρόκειται να αναπτύξει όλα τα κεφάλαια. Όμως αυτό δεν μπορώ να το κρίνω εγώ, πρέπει να υπήρχαν κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές συνθήκες για τον λόγο για τον οποίο έγινε», είπε.

Σε ερώτηση για τις δηλώσεις του στους απόδημους ότι το Ισραήλ αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, και αν υπάρχει κάτι νεότερο, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι το Ισραήλ είναι μια χώρα στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει κάποια σοβαρά ευρήματα φυσικού αερίου αλλά παράλληλα υπήρχαν και κάποιες υποδομές. Η εξεύρεση φυσικού αερίου και φυσικού πλούτου στην ΑΟΖ του Ισραήλ ήταν μια εξέλιξη παράλληλη με την λειτουργία υποδομών για την χρήση αυτού του φυσικού πλούτου, είπε. «Αυτό ακριβώς είναι το παράδειγμα προς μίμηση», εξήγησε, ώστε παράλληλα με τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου να υπάρξει και κατασκευή υποδομών ώστε να μπορούν να είναι εκμεταλλεύσιμα. Αναφέρθηκε στις δύο τεχνικές επιτροπές με το Ισραήλ οι οποίες εξελίσσονται, όπως είπε, η μια για φυσικό αέριο και υδρογόνο και η άλλη για ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών. Υπάρχει και μια τρίτη τεχνική επιτροπή η οποία συζητά με την Αίγυπτο για ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών, είπε.