Ακίνητα: Καλά κρατούν ζήτηση και ανοδική πορεία των τιμών

Η αγορά κατοικιών στην Κύπρο κατέγραψε σημαντική άνοδο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, καθώς οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται, ειδικά στα διαμερίσματα, κυρίως λόγω της αυξημένης ζήτησης.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Τρίτη, ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) σημείωσε σημαντική επιτάχυνση σε σύγκριση με προηγούμενα τρίμηνα.

Οι δείκτες πωλήσεων και ζήτησης ακινήτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 επιβεβαιώνουν την αύξηση της ζήτησης στην αγορά κατοικιών. Τα στοιχεία πωλητηρίων εγγράφων από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ) αναφέρουν ότι η ζήτηση κατοικιών έχει αυξηθεί σημαντικά σε ετήσια βάση.

Η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση κατά την υπό εξέταση περίοδο προήλθε από τους ξένους αγοραστές, οι οποίοι, κατά το 2022 και πρώτο τρίμηνο του 2023 αποτελούν περίπου το μισό του συνόλου των αγοραστών.

Παράλληλα, ο ρυθμός αύξησης του κατασκευαστικού κόστους φαίνεται να διανύει πορεία σταθεροποίησης σε σχέση με την περίοδο 2021-2022, κατά την οποία είχαν καταγραφεί πολύ ψηλοί ρυθμοί αύξησης.

Η ετήσια αύξηση στον Δείκτη Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) στις επαρχίες Λεμεσού και Λάρνακας παρουσιάζει επιτάχυνση, ενώ στην επαρχία Πάφου, παρά την επιβραδυνόμενη πορεία, το ποσοστό αύξησης των τιμών κατοικιών παραμένει ψηλό.

Μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2023, η αύξηση των βασικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και η συνεπακόλουθη μείωση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει την εγχώρια ζήτηση ακινήτων σε ουσιαστικό βαθμό, αφού αυτή συνεχίζει να καταγράφει αύξηση.

Ετήσια αύξηση 7,7% στις τιμές κατοικιών

Ο ΔΤΚ (οικίες και διαμερίσματα) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 κατέγραψε τριμηνιαία αύξηση 2,1% σε σχέση με 1,6% το προηγούμενο τρίμηνο. Η άνοδος του ΔΤΚ προέρχεται από αύξηση κατά 2,3% στις τιμές διαμερισμάτων και κατά 1,7% στις τιμές των οικιών σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Σε ετήσια βάση, παρουσιάζεται επίσης αύξηση στις τιμές κατοικιών κατά 7,7% το πρώτο τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με 6,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Οι τιμές των διαμερισμάτων κατά το υπό εξέταση τρίμηνο κατέγραψαν ετήσια αύξηση 8,4% και οι τιμές των οικιών κατά 6,6%.

Ενώ το 2022 οι αυξήσεις στις τιμές κατοικιών διαφαινόταν ότι καθοδηγούνταν κυρίως από τις αυξήσεις στο κατασκευαστικό κόστος, το πρώτο τρίμηνο του 2023 οι αυξήσεις στηρίζονται κατά κύριο λόγο στην αυξημένη ζήτηση, σύμφωνα με τα στοιχεία των πωλητηρίων εγγράφων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.

Η εν λόγω ζήτηση ακινήτων, σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς (κτηματομεσίτες, εκτιμητές), φαίνεται να στηρίζεται σε δομικούς παράγοντες (structural factors), δηλαδή οι αγοραστές δεν αγοράζουν ακίνητα για κερδοσκοπία (speculation), αλλά αντίθετα τα αξιοποιούν είτε ως κύρια κατοικία, είτε για αναπτύξεις έργων.

Επιπλέον, παρά την άνοδο των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων, ως αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί σε ουσιαστικό βαθμό η συνολική ζήτηση ακινήτων μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Μεγαλύτερες αυξήσεις σε Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε αύξηση 1,3%, στη Λεμεσό 2,9%, στη Λάρνακα 2,6%, στην Πάφο 0,3% και στην Αμμόχωστο 2,3%.

Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους δείκτες τιμών κατοικιών ανά επαρχία, καταγράφηκε αύξηση σε όλες τις επαρχίες για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 4,3%, στη Λεμεσό κατά 10,6%, στη Λάρνακα κατά 7,7%, στην Πάφο κατά 6,8% και στην Αμμόχωστο κατά 4%.

Ο σχετικά ψηλός ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών στις επαρχίες Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου ενδεχομένως να σχετίζεται με τη ζήτηση από ξένους λόγω του «headquartering policy». Αντίθετα, στην επαρχία Αμμοχώστου ο ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών καταγράφει επιβράδυνση τα τελευταία δύο τρίμηνα.

Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των οικιών κατέγραψαν αυξήσεις σε όλες τις επαρχίες εκτός από την Πάφο. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 1,3%, στη Λεμεσό κατά 2,8%, στη Λάρνακα κατά 2,2% και στην Αμμόχωστο κατά 2,9%, ενώ στην Πάφο κατέγραψαν μείωση 1,1%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές οικιών κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, οι τιμές οικιών στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο αυξήθηκαν κατά 4,2%, 9,4%, 5,8%, 5,7% και 5%, αντίστοιχα.

Οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 1,4%, στη Λεμεσό 2,4%, στη Λάρνακα 3,5%, στην Πάφο 4,3% και στην Αμμόχωστο 1,2%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο του 2023, στη Λευκωσία οι τιμές διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 4,4%, στη Λεμεσό κατά 10,4%, στη Λάρνακα κατά 12,3%, στην Πάφο κατά 10,3% και στην Αμμόχωστο κατά 2,4%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022.

Αύξηση 33,6% σε ακίνητα που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομέτρησης (ΤΚΧ), ο αριθμός των πωλητηρίων εγγράφων συνέχισε να καταγράφει αύξηση κατά 18,8% σε ετήσια βάση, φθάνοντας τα 3.574 πωλητήρια έγγραφα σε σύγκριση με τα 3.009 του αντίστοιχου περιόδου πέρυσι. Αυτό αντανακλά την αυξημένη ζήτηση για ακίνητα.

Κατά το υπό εξέταση τρίμηνο, παρατηρήθηκε αύξηση 33,6% σε ετήσια βάση στον αριθμό ακινήτων που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές (1.706 σε σύγκριση με 1.277), κυρίως από χώρες εκτός ΕΕ. Επίσης, ο αριθμός ακινήτων που πωλήθηκαν σε εγχώριους αγοραστές αυξήθηκε κατά 7,9% σε ετήσια βάση (1.868 σε σύγκριση με 1.732,).

Η αύξηση αυτή στα πωλητήρια έγγραφα των ξένων αγοραστών αποδίδεται κυρίως στο "headquartering policy," το οποίο προσελκύει ξένους επαγγελματίες από χώρες όπως η Ρωσία, το Ισραήλ, η Ουκρανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λίβανο και η Λευκορωσία.

Η συγκρατημένη προσφορά νέων ακινήτων αντανακλάται στον δείκτη παραγωγής στις κατασκευές (κατηγορία κτίρια) της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου (ΣΥΚ). Μετά από έξι τρίμηνα συνεχόμενων ετήσιων μειώσεων, ο εν λόγω δείκτης καταγράφει ετήσια αύξηση 5,5% το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Όσον αφορά τον αριθμό των οικιστικών κτιρίων για τα οποία εγκρίθηκαν άδειες οικοδομής, ο οποίος αποτελεί πρόδρομη ένδειξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, αυτός κατέγραψε ετήσια μείωση 6% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023. Αυτό είναι το πέμπτο συνεχόμενο τρίμηνο που καταγράφεται μείωση στον αριθμό των οικιστικών κτιρίων για τα οποία εκδίδεται άδεια οικοδομής, κάτι που καταδεικνύει τη συγκρατημένη προσφορά που αναμένεται να υπάρξει και στο μέλλον.