Ενοίκιο Έναντι Δόσης: Η υλοποίησή του βήμα-βήμα και πώς κερδίζουν όλοι

Ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο στην προσπάθεια συνολικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των εκποιήσεων, ήρθε για να αποτελέσει το σχέδιο «Ενοίκιο Έναντι Δόσης», το οποίο ως γνωστό εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο και αφού είχε προηγηθεί η απαραίτητη έγκρισή του από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 6 Ιουλίου.

Το «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» αποτελεί χρονικά το τελευταίο, μέχρι στιγμής, ειδικό σχέδιο που εκπονείται από το Υπουργείο Οικονομικών σε σχέση με τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, και επί της ουσίας προβλέπει ότι οι δικαιούχοι δανειολήπτες που θα επιλέξουν να ενταχθούν στο σχέδιο θα μπορούν να παραμείνουν στην κύρια τους κατοικία, αλλά το καθεστώς τους θα μετατραπεί από ιδιοκτήτη σε ενοικιαστή.

Συγκεκριμένα, τα ευάλωτα νοικοκυριά θα μπορούν να διαμένουν στην κύρια κατοικία ως ενοικιαστές και ταυτόχρονα να απαλλάσσονται από το στεγαστικό δάνειο, με το κράτος να καλύπτει πλήρως το απαιτούμενο ενοίκιο εκ μέρους των φυσικών προσώπων. Ταυτοχρόνως, οι υφιστάμενοι ιδιοκτήτες της κύριας κατοικίας ή οι πρώτου βαθμού συγγενείς τους θα μπορούν να επαναγοράσουν την κατοικία μετά την πάροδο πέντε ετών σε ευνοϊκή τιμή, κάτω του επιπέδου των τιμών αγορών.

Διαγραφή του δανείου, καταβολή του ενοικίου από το κράτος και δυνατότητα επαναγοράς του ακινήτου σε μια πιο διαχειρίσιμη τιμή θα μπορούσε περιγραφικά να λεχθεί πως αποτελεί το τρίπτυχο πλεονεκτημάτων του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης», ο τρόπος υλοποίησης του οποίου και τι επ’ ακριβώς προβλέπει περιγράφονται πιο κάτω.

Διαβάστε ακόμη: Τι είναι και η πορεία του «Εστία» που σκέφτεται να φέρει ξανά η Κυβέρνηση για τα ΜΕΔ

Πώς θα υλοποιείται

Αναλυτικά, Φορέας υλοποίησης του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» είναι η Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ), η οποία θα αγοράζει την κύρια κατοικία που εξασφαλίζει το στεγαστικό δάνειο στο 65% της αγοραίας αξίας του, αφού προηγηθεί εκτίμηση. Το ποσό θα δίνεται στον πιστωτή(σ.σ. τράπεζα ή εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων), που με τη σειρά του θα διαγράφει το δάνειο, το οποίο θα παύει να είναι απαιτητό, ενώ η κύρια κατοικία θα περνά στην ΚΕΔΙΠΕΣ.

Με τον τρόπο αυτό, μεταξύ άλλων, προκύπτει καταμερισμός βαρών, αφού οι συμμετέχουσες οντότητες-τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων- θα διαγράφουν το δάνειο, το κράτος θα καταβάλλει το ενοίκιο, ενώ ο ιδιοκτήτης θα παραδίδει την κυριότητα του ακινήτου.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε περίπτωση που το 65% της αγοραίας αξίας του ακινήτου ξεπερνά το ποσό του δανείου, η τράπεζα θα παίρνει το σύνολο του ποσού του δανείου και το υπόλοιπο ποσό θα καταβάλλεται στον πρώην ιδιοκτήτη.

Την ίδια ώρα, κατά την μεταβίβαση του ακινήτου-στο Κτηματολόγιο- θα υπογράφεται η σύμβαση ενοικίασης μεταξύ της ΚΕΔΙΠΕΣ και του πρώην ιδιοκτήτη, ώστε να διασφαλίζεται η διαμονή του στην κατοικία. Η σύμβαση ενοικίασης θα έχει διάρκεια 14 έτη, κατά τα οποία το κράτος θα καλύπτει το σύνολο του ενοικίου.

Μετά την πάροδο πέντε ετών από την υπογραφή της σύμβασης ενοικίασης, ο πρώην ιδιοκτήτης ή συγγενείς πρώτου βαθμού, θα μπορούν να αγοράσουν ξανά το σπίτι, με την τιμή επαναγοράς να είναι πολύ ευνοϊκή, καθώς θα είναι η τιμή αγοράς στην οποία αγόρασε η ΚΕΔΙΠΕΣ, συν κάποια διαχειριστικά έξοδα.

Οι δικαιούχοι για ένταξη

Δικαιούχοι για ένταξη στο σχέδιο «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» είναι οι εξής κατηγορίες δανειοληπτών:

(α) Λήπτες κοινωνικών παροχών (σ.σ. οι λήπτες του ΕΕΕ, οι μονογονιοί, οι πολύτεκνοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι λήπτες σύνταξης ανικανότητας και τα άτομα με αναπηρία), οι οποίοι είχαν μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις 31/12/2021, και τα οποία παρέμειναν μη εξυπηρετούμενα στις 31/12/2022, με εξασφάλιση την κύρια κατοικία αγοραίας αξίας μέχρι €250.000,

(β) Όλοι οι αιτητές στα σχέδια «Εστία» και «Οικία», οι οποίοι αξιολογήθηκαν ως επιλέξιμοι, αλλά μη βιώσιμοι με αγοραία αξία κύριας κατοικίας μέχρι €350.000.

(γ) Όλοι οι αιτητές στα σχέδια «Εστία» και «Οικία», οι οποίοι εγκρίθηκαν για ένταξη στα σχέδια αυτά και στη συνέχεια η ένταξή τους τερματίστηκε.

Τα επόμενα βήματα και το σενάριο της ΚΕΔΙΠΕΣ

Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα έπειτα και από την έγκριση του σχεδίου, το Υπουργείο Οικονομικών θα απευθύνει πρόσκληση για εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, ενώ η υποβολή αιτήσεων θα αρχίσει τον Οκτώβριο προς την ΚΕΔΙΠΕΣ, είτε προσωπικά είτε ταχυδρομικώς, με τη διαδικασία να είναι απλή, σύντομη και χωρίς πολλή γραφειοκρατία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΚΕΔΙΠΕΣ θα ιδρύσει νέα θυγατρική εταιρεία, η οποία θα διαχειρίζεται τα ακίνητα που θα αποκτηθούν από τις συμμετέχουσες τράπεζες.

Το σενάριο της ΚΕΔΙΠΕΣ προβλέπει ότι οι αιτήσεις για το σχέδιο από το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών και εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων θα αφορούν 400 κύριες κατοικίες από τις 1.250 που είναι η δυνητική περίμετρος, με αγοραία αξία €90 εκατ., ενώ στο σενάριο υπολογίστηκαν επιπλέον άλλες 400 κύριες κατοικίες που ήδη βρίσκονται στην ΚΕΔΙΠΕΣ, από τις συνολικά 1.250 που είναι επιλέξιμες. Προκύπτει δηλαδή ότι το σχέδιο αφορά γύρω στα 2.500 νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΚΕΔΙΠΕΣ, υπολογίζεται καταβολή ενοικίου €5,2 εκατ. ετησίως από τη Δημοκρατία (€2,6 εκατ. για τα ακίνητα που αποκτήθηκαν και άλλα €2,6 εκατ για τις κύριες κατοικίες της ΚΕΔΙΠΕΣ), και άλλα έσοδα €3,8 εκατ. ετησίως (€1,9 και €1,9 εκατ). Η απόδοση για την ΚΕΔΙΠΕΣ εκτιμάται στο 2%.

Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή, οι εκτιμήσεις της ΚΕΔΙΠΕΣ είναι συντηρητικές, με την ελπίδα που εκφράζεται από την εταιρεία να είναι όπως υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή στο σχέδιο.