Εκποιήσεις: Τι πάει στην Ολομέλεια την Πέμπτη και η δύσκολη εξίσωση για τους συγκυβερνώντες

Στην Ολομέλεια της Βουλής θα οδηγηθεί την ερχόμενη Πέμπτη το νομοσχέδιο για δημιουργία ειδικής δικαιοδοσίας του δικαστηρίου που θα εκδικάζει υποθέσεις εκποιήσεων, μαζί με δύο προτάσεις νόμου από κόμματα για το θέμα, οι οποίες είχαν αναβληθεί στην προηγούμενη συνεδρία.

Η μία πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, την οποία συνυπογράφουν βουλευτές του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, της ΔΗΠΑ και των Οικολόγων, δίνει δικαίωμα στον ενυπόθηκο οφειλέτη και άλλα ενδιαφερόμενα πρόσωπα να προσφεύγουν σε αρμόδιο δικαστήριο για την αναστολή διαδικασιών εκποίησης ακινήτου, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως η αμφισβήτηση του ύψους του οφειλόμενου ποσού και η επίκληση ύπαρξης καταχρηστικών ρητρών. Η άλλη πρόταση νόμου εκ μέρους της ΕΔΕΚ αφορά την αξία του ενυπόθηκου ακινήτου.

Στην Ολομέλεια δεν θα οδηγηθεί πρόταση νόμου, η οποία κατατέθηκε την περασμένη Πέμπτη εκ μέρους των κομμάτων ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ, που αφορά τον μηχανισμό της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤΚ) και αναφέρεται στο δικαίωμα του ενυπόθηκου οφειλέτη κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350.000, που αμφισβητεί το πιστωτικό υπόλοιπο μέσω βεβαίωσης από νόμιμο ελεγκτή, να αιτηθεί στο ειδικό δικαστήριο για αναστολή εκποίησης.

ΥΠΟΙΚ: Μπορούν να βρεθούν λύσεις με το πακέτο μέτρων της Κυβέρνησης

Με το πακέτο μέτρων που κατέθεσε η Κυβέρνηση μπορούν να βρεθούν λύσεις, διέξοδοι και να διαφανεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, μιλώντας στην πολύωρη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών για το θέμα των εκποιήσεων τη Δευτέρα.

Διαβάστε εδώ: Σκληρό πόκερ και θρίλερ για γερά νεύρα οι εκποιήσεις-Σήμα κινδύνου από Κεραυνό

Στη συνεδρία συζητήθηκε τόσο το πακέτο μέτρων που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα η Κυβέρνηση με έμφαση στο νομοσχέδιο για ειδική δικαιοδοσία στα επαρχιακά δικαστήρια που θα εκδικάζουν υποθέσεις εκποιήσεων, όσο και προτάσεις νόμου για το θέμα που εκκρεμούν.

Ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι η Κυβέρνηση θα εξετάσει με κάθε σοβαρότητα την πρόταση. Την ίδια ώρα σημείωσε ότι η Κυβέρνηση έχει ευθύνη απέναντι στους πολίτες και στην οικονομία, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα για τα οποία να πληρώσει το κόστος η μεγάλη μάζα του κυπριακού λαού. Πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει το Υπουργείο σε μια καθολική οριζόντια αναστολή των εκποιήσεων που δεν δίνει καμιά λύση αλλά διογκώνει το πρόβλημα και για το οποίο υπάρχουν προειδοποιήσεις.

Ο Υπουργός παρομοιάζοντας το πρόβλημα των ΜΕΔ με χιονοστιβάδα, παραδέχτηκε ότι δεν υπάρχουν πολλοί τρόποι και μέτρα για να αντιμετωπιστεί και γίνεται προσπάθεια να βρεθούν διέξοδοι χωρίς να διαταράσσεται το χρηματοπιστωτικό και το ευρωπαϊκό οικονομική θεσμικό πλαίσιο. Βρίσκουμε, όπως ανέφερε, συμπληρώματα του υπάρχοντος πλαισίου, χωρίς να υπάρχουν διαφοροποιήσεις του σταθερού πλαισίου των εκποιήσεων.

Όσον αφορά το πρόβλημα των ΜΕΔ, ο κ. Κεραυνός είπε ότι η κατάσταση είναι στατική εδώ και χρόνια και δεν προδιαγράφεται καμιά διέξοδος, συμπληρώνοντας ότι η αναστολή των εκποιήσεων για τόσα χρόνια δεν επέφερε κάποια λύση. Σημείωσε ότι η καθολική αναστολή των εκποιήσεων, αυξάνει τις χρεώσεις σε βάρος των δανειοληπτών και την αγωνία τους.

Πρόσθεσε ότι ένα αναποτελεσματικό πλαίσιο εκποιήσεων λειτουργεί τιμωρητικά για τους συνεπείς δανειολήπτες και καταθέτες, αποστερώντας κονδύλια για ανάπτυξη.

Ο ΥΠΟΙΚ ανάφερε ότι σήμερα πέραν των €22 δισ. ΜΕΔ έχουν φύγει από τις τράπεζες και έχουν συσσωρευτεί στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων και δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην οικονομία και την κοινωνία. Άλλα €3 δισ, ανέφερε βρίσκονται σε ισολογισμούς τραπεζών, ποσό που θεωρείται ακόμα πολύ ψηλό, παρά τη σημαντική μείωση.

Πρόσθεσε ότι οι συνεχείς αλλαγές στο πλαίσιο των εκποιήσεων είναι δυνατό να το αξιολογήσουν ως αναποτελεσματικό και χρονοβόρο, με αρνητικό αντίκτυπο στις αξιολογήσεις της Κύπρου από Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, στον μεταμνημονιακό έλεγχο και από τους οίκους αξιολόγησης.

Ερωτηθείς μετά τη συνεδρία αν θεωρεί ότι έπεισε τα κόμματα της συγκυβέρνησης ώστε να ψηφίσουν την πρόταση της Κυβέρνησης είπε ότι «προσπάθεια ήταν ο κάθε λογικός άνθρωπος να αντιληφθεί πού πρέπει να ισορροπήσει η κοινωνία και η οικονομία όσον αφορά αυτό το θέμα για να μην υπάρξουν άλλες μεγαλύτερες δυσκολίες».

Το πακέτο προτάσεων της Κυβέρνησης αφορά τη ρύθμιση του τρόπου εκδίκασης υποθέσεων εκποιήσεων στο πλαίσιο των επαρχιακών δικαστηρίων, υιοθετεί πρόταση του ΑΚΕΛ που αφορά ανταλλαγή περιουσίας και την πρόταση ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ για τεκμηρίωση του ποσού του δανείου, οι οποίες ψηφίστηκαν σε νόμους. Επίσης περιέχει το σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και για το οποίο οι αιτήσεις αναμένεται να μπορούν να ξεκινήσουν από Σεπτέμβρη όπως αναφέρθηκε.

Στο συγκεκριμένο σχέδιο εντάσσονται ευάλωτοι δανειολήπτες. Περιλαμβάνει επίσης πρόθεση επαναφοράς του Σχεδίου Εστία με διαφοροποιημένα κριτήρια.

Όσον αφορά το νομοσχέδιο για ειδική δικαιοδοσία στα δικαστήρια, για εκδίκαση διαφορών που αφορούν πρώτη κατοικία μέχρι €350,000, ο Υπουργός ανέφερε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να δώσει οδηγίες για να οριστεί αριθμός δικαστών που θα εκδικάζουν υποθέσεις για πρώτες κατοικίες, στις οποίες ο ιδιοκτήτης διαμένει για περίοδο πέραν των έξι μηνών ανά έτος.

Η αξία της, όπως αναφέρεται θα καθορίζεται με εκτίμηση από εκτιμητή μέλος του ΕΤΕΚ. Η εκδίκαση στην ειδική δικαιοδοσία θα γίνεται για υποθέσεις των οποίων η ακρόαση δεν έχει ακόμα αρχίσει, διαφορετικά θα συνεχίσουν να εκδικάζονται στο δικαστήριο στο οποίο αυτές εκκρεμούν.

Αυτή η διευθέτηση όπως, είπε, θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των δανειοληπτών με σημαντικά οφέλη για την σταθερότητα της οικονομίας.

Εκ μέρους του Υπουργείου Δικαιοσύνης εκφράστηκε η άποψη ότι θα είναι θετικός ο αντίκτυπος από τη δημιουργία ειδικής δικαιοδοσίας δικαστηρίου που θα εκδικάζει γρηγορότερα και θα περιορίζει αυτούς που μπορούν να προσφύγουν.

Εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) ο Κλεάνθης Ιωαννίδης σημείωσε ότι η πρόταση που αφορά το καθολικό δικαίωμα αιτήματος για αναστολή των εκποιήσεων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο αξιόχρεο της χώρας και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή για περίπου €2,2 δισ. ΜΕΔ που υπάρχουν στο τραπεζικό σύστημα υπάρχει κάλυψη ύψους €1,1 δισ. Σε περίπτωση που υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην ανάκτηση του ποσού από ενυπόθηκο ακίνητο, η κάλυψη αυτή θα πρέπει να ανέλθει, όπως ανέφερε, στο 100%.

Όπως είπε, ακόμα και για καινούρια δάνεια αν θεωρηθεί ότι η εξασφάλιση δεν μπορεί να ρευστοποιηθεί σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, κάτι που θα διαπιστώνεται μέσα από ιστορικά στοιχεία, τότε η αξία της μηδενίζεται. Πρόσθεσε ότι από οποιαδήποτε αλλαγή θα επηρεάζονται και εξυπηρετούμενα δάνεια και εμμέσως υπάρχει επίδραση στο κόστος και όγκο δανεισμού που μπορεί να χορηγηθεί.

Παράλληλα είπε ότι η ΚΤΚ συμφωνεί με την πρόταση νόμου των τριών κομμάτων ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ για τον μηχανισμό, αφού αναφέρθηκε ότι αφορά μια περίμετρο δανείων ύψους €527 εκατ., που είναι πολύ μικρότερη από το σύνολο των ΜΕΔ, ενώ είναι σε σύμπλευση με την πρόταση του ΥΠΟΙΚ για τροποποίηση των περί δικαστηρίων νόμου. Σε αυτή την πρόταση, πρόσθεσε ως επιλέξιμος οφειλέτης ορίζεται αυτός που μπορεί να ανταποκριθεί και να παρέχει στοιχεία που του έχουν ζητηθεί από τους πιστωτές. Η ΚΤΚ ανέφερε στηρίζει την πρόταση.

Όσον αφορά το πρόγραμμα Ενοίκιο Έναντι Δόσης, ο ΓΔ του ΥΠΟΙΚ Γιώργος Παντελή, ανέφερε ότι μέσω αυτού οι ευάλωτες ομάδες ή οι μη βιώσιμοι δανειολήπτες δεν θα καταβάλουν οποιοδήποτε ενοίκιο για 14 έτη και αυτό θα καταβάλλεται από το κράτος στην ΚΕΔΙΠΕΣ, ενώ γύρω στο 15ο έτος θα έχουν δικαίωμα να το επαναγοράσουν στο 65% της αξίας της υποθήκης. Από το σχέδιο αυτό είπε, αναμένεται να διαγραφούν περίπου €800 εκ., ενώ η διαδικασία αναμένεται να αρχίσει τον Σεπτέμβριο.

Δηλώσεις βουλευτών

Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, Βουλευτής ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, δήλωσε μετά από τη συνεδρία ότι το κυβερνητικό νομοσχέδιο είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση γιατί είναι και η πρώτη φορά που από την πλευρά της Κυβέρνησης παρουσιάζεται μια σωστή προσπάθεια, έτσι ώστε να έχουν αυτό το δικαίωμα οι δανειολήπτες που έχουν δάνεια, με εξασφάλιση την πρώτη τους κατοικία. Σημείωσε ότι το νομοσχέδιο είναι πλήρες, ώριμο και έτοιμο και δεν υπάρχει λόγος που να επιβάλλει την αναβολή του.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, δήλωσε ότι «καταρχάς είμαστε θετικοί με την ειδική δικαιοδοσία στα επαρχιακά δικαστήρια και είμαστε έτοιμοι να το ψηφίσουμε αυτή την Πέμπτη, αν κάτι τέτοιο θέλουν και οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις», προσθέτοντας ότι «άλλωστε αυτό είναι νομοσχέδιο, σχεδόν το ίδιο, με το 2019».

Σημείωσε ότι δεν είναι επίσης αρνητικοί με την πρόταση νόμου που κατατέθηκε από τα συγκυβερνώντα κόμματα, ωστόσο, συνέχισε, «θεωρούμε ότι αυτό χρειάζεται κάποιες διευκρινίσεις και πιστεύουμε ότι μπορούμε να το δούμε και να ψηφιστεί τον Σεπτέμβριο».

Ο κ. Κουλλά είπε ότι το σχέδιο για το ενοίκιο έναντι δόσης είναι ένα στοχευμένο σχέδιο που θα βοηθήσει έμπρακτα αυτούς που πρέπει. Σημείωσε ότι αυτά που παρουσίασε ο Υπουργός Οικονομικών είναι σε σύγκριση με τις αρχικές προσδοκίες, που είχαν δημιουργηθεί, πολύ λιγότερα.  

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε ότι το συμπέρασμα από την πολύωρη συνεδρία είναι ότι ούτε το κυβερνητικό νομοσχέδιο που δημιουργεί τη λεγόμενη ειδική δικαιοδοσία στον περί δικαστηρίων νόμων, ούτε και η κοινή πρόταση των τριών συγκυβερνώντων κομμάτων που αφορά ειδικές ρυθμίσεις στον περί μεταβιβάσεως νόμο μπορούν να αποτελέσουν λύσεις στο πρόβλημα των εκποιήσεων.

Δυστυχώς, συνέχισε, για τους εισηγητές μέσα από τα ερωτήματα που έχουν τεθεί και τις απαντήσεις που έχουν δοθεί προκύπτει ότι είναι και πρόχειρα και ανεφάρμοστα.

«Παρά το ότι θέλω να μείνω ευγενικός ως προς την πρόταση του Υπουργού Οικονομικών, η πικρή αλήθεια για την Κυβέρνηση και για τα συγκυβερνώντα κόμματα είναι πως αυτά που μας έφεραν είναι ανάλογο του σαιξπηρικού «πολύ κακό για το τίποτα», ανέφερε.

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, δήλωσε ότι η σημερινή συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών ουσιαστικά έχει επιβεβαιώσει τη θέση που εδώ και πάρα πολύ καιρό έχει υποβάλει η ΕΔΕΚ, ότι τα θέματα των εκποιήσεων δεν λύνονται μόνο με την αναστολή τους. Εξήγησε ότι αυτό στην ουσία επιβαρύνει και τον δανειολήπτη δεδομένου ότι δεν αναστέλλονται οι τόκοι, οι επιβαρύνσεις, και οι πρόσθετες χρεώσεις.

Μεταξύ άλλων είπε ότι μέσα στις προτάσεις της ΕΔΕΚ, είναι η σύσταση του Τμήματος Ειδικής Δικαιοδοσίας στα επαρχιακά δικαστήρια για κατά προτεραιότητα εξέταση τέτοιων υποθέσεων που θα καταφεύγουν οι δανειολήπτες και θα εκδικάζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, η περαιτέρω ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου και η βελτίωση του σχεδίου ενοικίου έναντι δόσης.

Ερωτηθείς για την πρόταση νόμου που συνυπογράφεται και από άλλα κόμματα και για το εάν η ΕΔΕΚ θα επιμείνει σε αυτή την πρόταση, δήλωσε ότι η πρόταση αυτή μπορεί να ενταχθεί και στα θέματα δικαιοδοσίας του ειδικού τμήματος του δικαστηρίου.

Ο  βουλευτής των Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης ανέφερε ότι για τρίτη φορά ζήτησε από την Κεντρική Τράπεζα να δηλώσει πόσα δάνεια έχουν τελεσίδικη απόφαση δικαστηρίου και μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί τέτοια πληροφόρηση.

Σημείωσε ακόμη ότι το κράτος και τα κόμματα της συγκυβέρνησης έχουν συγχύσει στο μυαλό τους τι σημαίνει προσφυγή στη δικαιοσύνη και τι σημαίνει κοινωνική πολιτική. Επεσήμανε ότι η προσφυγή στην δικαιοσύνη δεν σηκώνει περιορισμό ορίων ποσού και σημείωσε ότι με την πρόταση νόμου που έχουν καταθέσει τα κόμματα της συγκυβέρνησης την περασμένη Πέμπτη ανοίγουν «ολόκληρο πορτοπαράθυρο για να προστατεύσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές».

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Αλέκος Τρυφωνίδης χαιρέτησε την κατάθεση νομοσχεδίου για τη δημιουργία του ειδικού δικαστηρίου και τόνισε ότι είναι η ώρα που θα παρθούν αποφάσεις για να δοθεί στον πολίτη ένα αποτελεσματικό σύντομο σύστημα και θεσμικό πλαίσιο για να μπορεί να αποτίνεται και να αμφισβητεί τις παρανομίες και τις καταχρηστικές ρήτρες, αλλά ταυτόχρονα είπε «θα πρέπει να σκεφτόμαστε και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Ερωτηθείς εάν συνεχίζει να στηρίζει την επίμαχη πρόταση νόμου για την προσφυγή στη δικαιοσύνη, ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι «πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι η εν λόγω πρόταση νόμου συνδυάζεται με τις προτάσεις της Κυβέρνησης και με μερικές αλλαγές για τον μηχανισμό της Κεντρικής θα μοιάζουν κατά πολύ».