Συστάσεις για συνταξιοδοτικό από Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας

Σε συστάσεις σχετικά το θέμα της συνταξιοδότησης προέβη με ανακοίνωσή του την Πέμπτη το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου, οι οποίες βασίζονται στους πυλώνες της κρατικής σύνταξης, των επαγγελματικών ταμείων συντάξεων και των ιδιωτικών σχημάτων συνταξιοδότησης.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον πρώτο πυλώνα, ο οποίος αφορά στην κρατική σύνταξη η οποία παρέχεται μέσω της υποχρεωτικής εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Συμβούλιο διαπιστώνει ότι από μόνος του δεν μπορεί να αντιμετωπίσει στην ολότητά του το σοβαρό θέμα της εξασφάλισης επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος για τους πολίτες, ενώ ανησυχία προκαλεί και η μακροπρόθεσμη διατήρηση της βιωσιμότητας του ΤΚΑ, κυρίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και του φαινομένου της υπογεννητικότητας που παρατηρείται έντονα τα τελευταία χρόνια.

Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου συστήνει όπως η κυβέρνηση λάβει τα απαραίτητα μέτρα και ενέργειες για την ενδυνάμωση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος, οι οποίοι συνδυαστικά με τον πρώτο πυλώνα θα μπορέσουν να προσφέρουν υψηλότερες συντάξεις και κατ’ επέκταση μια αξιοπρεπή διαβίωση κατά τη συντάξιμη περίοδο σε όλους τους πολίτες.

Ειδικότερα, θέση του ΣΟΑΚ είναι ότι έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ενίσχυση του δεύτερου Πυλώνα μέσω της καθιέρωσης και εδραίωσης των Επαγγελματικών Ταμείων Σύνταξης, εισηγούμενο την αυτόματη εγγραφή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα σε πολύ-επιχειρησιακό Επαγγελματικό Ταμείο Σύνταξης ή σε Επαγγελματικό Ταμείο Σύνταξης που προσφέρει ο εργοδότης, μικρή εισφορά από τον εργοδότη στο Επαγγελματικό Ταμείο Σύνταξης και συνεισφορά του κράτους στις περιπτώσεις που το ύψος του εισοδήματος του εργαζομένου δεν φορολογείται (χαμηλά αμειβόμενοι).

Επιπλέον, το Συμβούλιο προτείνει τη θεσμοθέτηση δικαιώματος μεταφοράς των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των εργαζομένων από ένα Επαγγελματικό Ταμείο Σύνταξης σε άλλο (transferability), καθώς και ανάληψης χρημάτων με τη συμπλήρωση του ορίου αφυπηρέτησης και μείωση του ποσοστού δανεισμού από τα Επαγγελματικά Ταμεία Σύνταξης.

Σημαντικός θεωρείται από το Συμβούλιο και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η είσπραξη του ποσού από τα ΕΤΣ, με θέση του Συμβουλίου να αποτελεί πως οι επιλογές αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τόσο την είσπραξη του ποσού σε τακτά χρονικά διαστήματα (επιλογή την οποία στηρίζει το ΣΟΑΚ), όσο και την είσπραξη μέρους του ποσού με τη συνταξιοδότηση και το υπόλοιπο ποσό σε μεταγενέστερο στάδιο.

Σε ό,τι αφορά τον τρίτο πυλώνα και την προαιρετική συνταξιοδοτική αποταμίευση των πολιτών ώστε να μπορούν να λαμβάνουν κάποιο συμπλήρωμα στη σύνταξή τους, το Συμβούλιο εισηγείται πως για την ενθάρρυνση των πολιτών στη συμμετοχή ιδιωτικών σχημάτων συνταξιοδότησης (ατομικά σχέδια) η κυβέρνηση θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο της παροχής των ίδιων οικονομικών κινήτρων/φορολογητέων εκπτώσεων που προσφέρονται και στην περίπτωση συμμετοχής στα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης/ασφάλειες ζωής.

Σε συνάρτηση με τις παραπάνω εισηγήσεις που αφορούν στους τρεις πυλώνες του συνταξιοδοτικού συστήματος, το Συμβούλιο υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ενδυναμωθούν/προωθηθούν οι Αρχές που εποπτεύουν τα Επαγγελματικά Ταμεία Σύνταξης (Έφορος Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών και Έφορος Ασφαλίσεων της Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών), αλλά και να εξεταστεί από τους αρμόδιους η πιθανότητα δημιουργίας ενός ενιαίου εποπτικού μηχανισμού, επαρκώς στελεχωμένου, με άτομα που έχουν την απαραίτητη επιστημονική κατάρτιση και εμπειρία.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει κατά την άποψη του Συμβουλίου και η χρηματοοικονομική παιδεία, η οποία εφοδιάζει τον άνθρωπο με γνώσεις και δεξιότητες για την ορθολογική λήψη αποφάσεων σχετικά με την καλύτερη διαχείριση των χρημάτων και των περιουσιακών στοιχείων.

Σύμφωνα με το Συμβούλιο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, την Κεντρική Τράπεζα, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου και άλλους εμπλεκόμενους φορείς θα μπορούσαν να σχεδιαστούν σχετικά προγράμματα επιμόρφωσης, ενώ σημαντικό είναι, επίσης, όπως η χρηματοοικονομική παιδεία αρχίσει από την πολύ νεαρή ηλικία, η οποία θα οδηγήσει στην αλλαγή νοοτροπίας για τη διαχείριση των οικονομικών του κάθε πολίτη αλλά και τον καλύτερο σχεδιασμό συνταξιοδότησής του.