ActionAid: Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός στα σχολεία της Κύπρου

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Αλφαβητάρι Οικονομικών» της ActionAid βρίσκεται στα σχολεία της Κύπρου, με στόχο να συμβάλει στη διαμόρφωση ενεργών και υπεύθυνων πολιτών που έχουν τα εφόδια να λαμβάνουν ενημερωμένες και σωστές οικονομικές αποφάσεις.

Το πρόγραμμα οικονομικού εγγραμματισμού που έχει ως στόχο την εξοικείωση των μαθητών και των μαθητριών με βασικές οικονομικές έννοιες, όπως είναι η αποταμίευση και η κατανάλωση, αλλά και η διασύνδεση του οικονομικού αλφαβητισμού με την εκπαίδευση για την ενεργό πολιτειότητα, πλέον υλοποιείται και στην Κύπρο με τη συγχρηματοδότηση του European Investment Bank Institute. Το πρόγραμμα εστιάζει στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών στον οικονομικό αλφαβητισμό και στην έννοια της ενεργού πολιτειότητας, μέσα από επιμορφώσεις, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν το εκπαιδευτικό υλικό που τους παρέχεται και να υλοποιήσουν το πρόγραμμα στις τάξεις τους. Το πρόγραμμα υλοποιείται στην Ελλάδα από το 2019 και στην Κύπρο από τον Μάρτιο του 2022. Μέχρι και τον Μάιο του 2023 ολοκληρώθηκαν 37 επιμορφώσεις σε περισσότερους από 900 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ οι μαθητές και οι μαθήτριες που έχουν υλοποιήσει δράσεις του προγράμματος έχουν ξεπεράσει τους 8.000.

Για την επίσημη παρουσίαση του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση την Πέμπτη 18 Μαΐου στα κεντρικά γραφεία της Ελληνικής Τράπεζας στη Λευκωσία, με θέμα «Ενίσχυση της Εκπαίδευσης Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού στα Κυπριακά Σχολεία». Η εκδήλωση έγινε σε συνεργασία με το Financial Wellbeing Institute και σε αυτήν συμμετείχαν στελέχη του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, του Συνδέσμου Κυπριακών Τραπεζών, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, του Πανεπιστημίου Κύπρου, της ActionAid Hellas, καθώς και καθηγητές και καθηγήτριες οικονομικών της μέσης, ιδιωτικής και δημόσιας, εκπαίδευσης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μέσα από ομιλίες αλλά και συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, παρουσιάστηκε η σημασία του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στη νεαρή ηλικία, για τη διαμόρφωση υπεύθυνης συμπεριφοράς και νοοτροπίας στους νέους και τις νέες, ώστε να λειτουργούν υπεύθυνα, να μπορούν να λαμβάνουν σωστές οικονομικές αποφάσεις και να είναι ενεργοί πολίτες.

Όπως δήλωσε ο Διευθυντής προγραμμάτων και θεσμικών χρηματοδοτήσεων της ActionAid Μάκης Δρακόπουλος, «Το “Αλφαβητάρι Οικονομικών" είναι το πρώτο πρόγραμμα που υλοποιούμε στη Κύπρο ως μέρος του εκπαιδευτικού μας έργου. Προσεγγίζοντας τον οικονομικό αλφαβητισμό ως μια δεξιότητα ζωής του ενεργού πολίτη, μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος μας δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιήσουμε την εμπειρία που έχουμε αποκτήσει από την υλοποίηση του προγράμματος στην Ελλάδα και να συνεισφέρουμε στις υφιστάμενες προσπάθειες προώθησης της οικονομικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο και της Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του οικονομικού αλφαβητισμού στην Κύπρο».

Ο Δρ. Παναγιώτης Ανδρέου, πρόεδρος του Financial Wellbeing Institute και Αναπληρωτής καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου σημείωσε ότι «το επίπεδο του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού του ενεργού πληθυσμού είναι χαμηλό, ενώ τα αποτελέσματα των ερευνών του δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο και πιο ανησυχητικό στα νεαρά άτομα». Σχολίασε τα ευρήματά του από την έρευνα πεδίου που διενέργησε η εταιρεία Insights Market Research (IMR/UNIC) για λογαριασμό του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου στην οποία συμμετείχαν 500 νέοι και νέες, ηλικίας 15 ετών από διάφορα σχολεία της Κύπρου. Όπως δήλωσε, «σε πολύ μεγάλο βαθμό, οι νέοι/νέες αγνοούν πολύ βασικές έννοιες όπως είναι το επιτόκιο, ο απλός τόκος, ο ανατοκισμός και ο πληθωρισμός, δεδομένα που γενικά υπονομεύουν την ικανότητα κάποιου ατόμου να διαχειριστεί αυτόνομα και με συνετό τρόπο τα χρήματά του».

Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική σταθερότητα και την ανθεκτικότητα και προϋπόθεση για την ουσιαστική εκπροσώπηση στις δημοκρατικές κοινωνίες, όπως ανέφερε ο Δρ. Γεώργιος Πάνος από το University of Glasgow στην ομιλία του με θέμα την Εθνική Στρατηγική για τη Χρηματοοικονομική Εκπαίδευση. Αντίστοιχα ο Δρ. Παναγιώτης Ανδρέου μίλησε για την ανάγκη ένταξης της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης με δομημένο τρόπο στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου, καθιστώντας αναγκαία την εδραίωση της εκπαίδευσης στο σχολείο, ώστε τα άτομα να μπορούν αυτόνομα να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους, υιοθετώντας αξίες και συμπεριφορές υπεύθυνης κατανάλωσης. Κατέληξε σχολιάζοντας ότι «Η χρηματοοικονομική εκπαίδευση δεν αρκεί από μόνη της για να λύσει όλα τα οικονομικά μας προβλήματα και να μας κάνει πλούσιους. Ωστόσο, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη λήψη σωστών αποφάσεων που μπορούν να ενισχύσουν την οικονομική μας ανθεκτικότητα!».

Με τη σειρά του ο Δρ. Γιώργος Κυριάκου, Ανώτερος Διευθυντής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, η οποία συντονίζει τις ενέργειες της Επιτροπής για τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για την ενίσχυση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο, μίλησε για την Εθνική Στρατηγική στην Κύπρο και την ανάγκη να εστιάσει στις ομάδες που υστερούν περισσότερο, όπως είναι οι νέοι, οι γυναίκες, οι άνεργοι και οι πολίτες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και εισοδήματος.

Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός πρέπει να ξεκινάει με την οικονομική εκπαίδευση στα σχολεία, καθώς είναι ο μόνος τρόπος για να διαμορφωθούν υπεύθυνοι πολίτες που μπορούν να λαμβάνουν ενημερωμένες και συνειδητές αποφάσεις, να διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους και να συνειδητοποιούν την ατομική και συλλογική τους ευθύνη για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο.