Η σύγχρονη ευρωπαία της Κύπρου-Η γυναίκα στη θέση που της αξίζει

Της Δρος Ελένης Σταύρου*

Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί θεμελιώδη αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανάγεται στη Συνθήκη της Ρώμης του 1957, στην οποία κατοχυρώθηκε η αρχή της ισότητας. Ωστόσο, ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών και η προστασία των δικαιωμάτων αυτών, εξακολουθούν να αποτελούν στόχο και αναγκαιότητα.

Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι γυναίκες υπό-εκπροσωπούνται σε θέσεις λήψης αποφάσεων στην πολιτική και στις επιχειρήσεις, και η αμοιβή τους εξακολουθεί να είναι κατά 16 % χαμηλότερη από την αμοιβή των ανδρών στην ΕΕ, ενώ η βία και η παρενόχληση, µε βάση το φύλο, παραμένουν ευρέως διαδεδομένα φαινόμενα.

Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε και το μέγεθος του προβλήματος της βίας κατά των γυναικών.

Σε αυτό το θέμα, οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους:

• 1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ, έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας, από την ηλικία των 15 ετών
• Πάνω από το 50% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση
• Μία στις πέντε γυναίκες έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία από νυν ή τέως σύντροφο

Το Συνέδριο

Ως η μοναδική Ελληνοκύπρια γυναίκα ευρωβουλευτής, νιώθω πολύ μεγαλύτερο το βάρος της προσωπικής μου ευθύνης για την ανάγκη επίλυσης αυτών των προβλημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, διοργανώνω εκδήλωση, στις 16 Ιουνίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λεμεσού, με θέμα “Η Σύγχρονη Ευρωπαία της Κύπρου: Η Γυναίκα στη θέση που της αξίζει”. Το Συνέδριο θα χαιρετίσει η Πρόεδρος της Βουλής, κ.Αννίτα Δημητρίου και θα συμμετάσχουν οι Επίτροποι Ισότητας και Νομοθεσίας, κ.Τζόζη Χριστοδούλου και κ.Λουίζα Ζαννέτου. Θα μετάσχουν, επίσης, Θεσμικές Οργανώσεις και ενεργοί πολίτες του χώρου, με σκοπό να καταθέσουν απόψεις και προτάσεις για επίλυση των προβλημάτων αυτών, τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το συνέδριο θα επικεντρωθεί στους ακόλουθους πυλώνες:

Μισθολογικό χάσμα

Μια σημαντική αιτία του μισθολογικού χάσματος είναι η υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, όπως είναι ο τομέας των πωλήσεων και της εκπαίδευσης. Το 2020, για παράδειγμα, οι γυναίκες κατείχαν μόνο το 34,7% των διευθυντικών θέσεων στην ΕΕ.

Με λιγότερα χρήματα διαθέσιμα για αποταμίευση και επένδυση, τα χάσματα αυτά συσσωρεύονται και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας. Το 2021, οι γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω, έλαβαν συντάξεις που ήταν κατά 28,3% χαμηλότερες σε σχέση με αυτές των ανδρών.

Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος χαιρετίζει τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εισάγει τη διαφάνεια στις αμοιβές, δίνοντας στους αιτούντες εργασίας σαφείς πληροφορίες, σχετικά με τον μισθό και τις εργασιακές συνθήκες. Θα καταστεί υποχρεωτικό, για τις εταιρείες, να αναφέρουν τον προτεινόμενο μισθό κατά τη αναγγελία της θέσης εργασίας, γεγονός που καθιστά ευκολότερη την αποτροπή, εξαρχής, των διαφορών στις αμοιβές.

Ο ρόλος της σύγχρονης εργαζόμενης μητέρας

Υπάρχουν όμως κι άλλα πράγματα στη ζωή πέρα από την εργασία και τα χρήματα. Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, προωθεί την αρχή της ίσης μεταχείρισης που κατοχυρώνει ο πυλώνας και εισάγει νέα δικαιώματα - ή ενισχύει υφιστάμενα - σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διευκολυνθεί η εξισορρόπηση στον επιμερισμό των ευθυνών φροντίδας μεταξύ γυναικών και ανδρών και, µε τον τρόπο αυτό, να ενισχυθεί η απασχόληση των γυναικών. Οι παραπάνω προτάσεις αφορούν την άδεια πατρότητας, τη γονική άδεια και την άδεια φροντίδας, καθώς και ευέλικτες συνθήκες εργασίας για γονείς και άτομα που έχουν την ευθύνη φροντίδας.

Η σύγχρονη εργαζόμενη μητέρα χρειάζεται τη στήριξη της πολιτείας με σωστές και προσβάσιμες παροχές υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών, που να επιτρέπουν στη μητέρα να εργάζεται και να μην ανησυχεί για τη φροντίδα των παιδιών της. Την ίδια στιγμή, οι επιχειρήσεις οφείλουν να προσφέρουν, εκεί όπου αυτό είναι εφικτό, ευέλικτες συνθήκες εργασίας και ωράρια, ούτως ώστε οι εργαζόμενες μητέρες να μπορούν να αποδώσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις, χωρίς αυτό να αποτελεί βαρίδιο ως προς τον χρόνο που επιθυμούν να διαθέσουν αποκλειστικά στην οικογένεια τους.

Προκατάληψη και σεξιστική παρενόχληση στον χώρο εργασίας

Μία μελανή πτυχή της κοινωνικής κρίσης που βιώνουμε, δυστυχώς, σήμερα, είναι αυτή της βίας και των παρενοχλήσεων. Η λεκτική βία, η σωματική βία, η έμφυλη βία, η σεξουαλική βία, η συστηματική προσπάθεια χειραγώγησης, και η οικονομική βία, είναι ορισμένες από τις πιο γνωστές μορφές βίας που συναντώνται σήμερα.

Τα φαινόμενα της παρενόχλησης στον Ιδιωτικό και Δημόσιο Τομέα, είναι εξίσου διαδεδομένα, ωστόσο, η οικονομική εξάρτηση ειδικά, στον ιδιωτικό τομέα, αποτελεί πρόσθετο εμπόδιο στην καταγγελία ενός τέτοιου περιστατικού.

Πέραν του προβλήματος που δημιουργείται στο θύμα, που πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότατα ψυχολογικά προβλήματα, η βία και παρενόχληση στο εργασιακό περιβάλλον, οδηγεί και σε κατάφωρη πτώση της εργασιακής απόδοσης. Ως εκ τούτου, το τοξικό εργασιακό περιβάλλον, υπό όποια μορφή κι αν εκδηλώνεται, αποτελεί πρόβλημα τόσο στους εργοδότες όσο και στους εργαζόμενους.

Η Υπο-Εκπροσώπηση στα κέντρα λήψης αποφάσεων

Η ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών στην πολιτική, αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για μια ουσιαστική δημοκρατία και χρηστή διακυβέρνηση. Εκτός από την ενίσχυση και βελτίωση του δημοκρατικού συστήματος, η συμμετοχή περισσότερων γυναικών στη λήψη πολιτικών αποφάσεων έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, ο οποίος μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ζωής γυναικών και ανδρών. Στα οφέλη συγκαταλέγονται, δικαιότερες κοινωνίες και πιο συμμετοχική διακυβέρνηση, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, θετικές εξελίξεις στους τομείς της παιδείας, της υγείας και των υποδομών, καθώς και περιορισμός της πολιτικής διαφθοράς.

Τα στερεότυπα των φύλων αντανακλώνται επίσης και στην κατανομή των υπουργικών χαρτοφυλακίων και των ανώτερων διοικητικών θέσεων σε υπουργεία. Οι άνδρες κυριαρχούν σε χαρτοφυλάκια που σχετίζονται με τις βασικές κρατικές λειτουργίες, όπως η άμυνα, η δικαιοσύνη και η εξωτερική πολιτική, ενώ οι γυναίκες αναλαμβάνουν κυρίως υπουργεία με κοινωνικοπολιτιστικές λειτουργίες, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο το στερεότυπο ότι είναι πιο κατάλληλες για τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και ο πολιτισμός.

Αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ενισχύσει τη δέσμευσή τους για την ισότητα των φύλων στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, θεσπίζοντας υποχρεωτικές ποσοστώσεις φύλου προκειμένου να επέλθει ισορροπία στην πολιτική και να οριστούν στόχοι για την ισορροπία των φύλων κατά την επιλογή υποψηφίων.

Μέσα από τη συμμετοχή μου στην Επιτροπή για την Ισότητα των Φύλων και τα Δικαιώματα των Γυναικών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να φέρω το πρόβλημα στην επιφάνεια και να προτείνω αποτελεσματικές λύσεις.

*Ευρωβουλευτής ΔΗΣΥ, Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος(ΕΛΚ)

**(Το συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).